Την Τρίτη 25 Νοεμβρίου, ο πολιτικός τριμερής διάλογος μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κοινοβουλίου και Συμβουλίου κατέληξε σε μια ιστορική, προσωρινή συμφωνία: για πρώτη φορά θεσπίζονται ενιαία ευρωπαϊκά ελάχιστα πρότυπα για την ευζωία και την ιχνηλασιμότητα των σκύλων και των γατών.
Ο νέος κανονισμός – που θα εφαρμοστεί άμεσα από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ, αποτελώντας αυτομάτως μέρος της εθνικής νομοθεσίας κάθε κράτους μέλους – δημιουργεί ένα συνεκτικό πλαίσιο προστασίας για όλα τα ζώα συντροφιάς που εκτρέφονται, στεγάζονται, πωλούνται ή μετακινούνται εντός της ΕΕ.
Η συμφωνία προβλέπει:
l Καθολική υποχρεωτική σήμανση με microchip και καταγραφή σχεδόν όλων των σκύλων και γατών.
l Δημιουργία διαλειτουργικών μητρώων σε επίπεδο ΕΕ για ενιαία ιχνηλασιμότητα.
l Λεπτομερείς κανόνες ευζωίας για την αναπαραγωγή, τη στέγαση, τη φροντίδα και τον χειρισμό ζώων σε εκτροφείς, καταφύγια, pet shops και ανάδοχες δομές.
l Ρύθμιση της προώθησης και του εμπορίου – συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Επιπλέον, ο κανονισμός θεσπίζει ισχυρές δικλίδες προστασίας έναντι επιβλαβών πρακτικών όπως η αιμομειξία, η αναπαραγωγή ζώων με ακραία μορφολογικά χαρακτηριστικά, η παραγωγή υβριδίων και κάθε μορφή ακρωτηριασμού – επιτρεπτή πλέον μόνο για ιατρικούς λόγους και αποκλειστικά από κτηνίατρο.
Για πρώτη φορά, οι εισαγωγές ζώων από τρίτες χώρες για εμπορική χρήση θα υπόκεινται στα ίδια ευρωπαϊκά πρότυπα ευζωίας και ιχνηλασιμότητας.
Καθιερώνεται επίσης νέα βάση δεδομένων «pet travellers» για τις μη εμπορικές μετακινήσεις, ώστε η ΕΕ να γνωρίζει ποιο ζώο εισέρχεται, από πού και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Το παράνομο εμπόριο
Ο κανονισμός αναμένεται να περιορίσει δραστικά το παράνομο εμπόριο σκύλων και γατών, το οποίο βασίζεται σήμερα στην έλλειψη ελέγχου και ιχνηλασιμότητας. Η καθολική σήμανση και καταγραφή σε επίπεδο ΕΕ καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη δράση επιτήδειων που λειτουργούν ως «μαϊμού» εκτροφείς ή μεταπωλητές.
Η υποχρέωση αφορά:
l ζώα σε εγκαταστάσεις εκτροφής και πώλησης (ακόμη κι όταν βρίσκονται σε ιδιωτικές κατοικίες),
l ζώα σε καταφύγια και ανάδοχες δομές,
l ζώα που πρόκειται να διατεθούν στην αγορά – είτε έναντι τιμήματος είτε δωρεάν.
Σε δεύτερο στάδιο, η υποχρέωση θα επεκταθεί σε όλους τους σκύλους και όλες τις γάτες ιδιωτών, με μεταβατικό χρόνο κυρίως για τις γάτες, καθώς η σήμανσή τους είναι σήμερα υποχρεωτική μόνο σε 9 από τα 27 κράτη-μέλη.
Η Ελλάδα στον πυρήνα
Η καθολική υποχρεωτική σήμανση ήταν πάγιο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Παράλληλα, ομάδα κρατών-μελών με την Ελλάδα σε ηγετικό και συντονιστικό ρόλο προώθησε συστηματικά το θέμα στο Συμβούλιο, συμβάλλοντας αποφασιστικά στο να συγκεντρωθεί η απαιτούμενη πολιτική στήριξη και να διασφαλιστεί ότι το τελικό κείμενο καλύπτει το μέγιστο δυνατό εύρος ζώων.
Η προσωρινή συμφωνία δεν είναι απλώς ένας νέος κανονισμός. Είναι ένα ενιαίο πλαίσιο προστασίας για σκύλους και γάτες – στην εκτροφή, στην αγορά, στις μετακινήσεις και στη φροντίδα τους.
Για πρώτη φορά, η ΕΕ θεσπίζει ένα ελάχιστο επίπεδο νομικής προστασίας και πλήρους ιχνηλασιμότητας για τα ζώα συντροφιάς, θωρακίζοντας την ευζωία τους και θέτοντας πραγματικά εμπόδια σε όσους τα εκμεταλλεύονται.
Μια συμφωνία που, αν εφαρμοστεί σωστά, αλλάζει οριστικά τον τρόπο που η Ευρώπη αντιμετωπίζει τα πιο κοντινά μας ζώα.
