Από την Ιταλία μέχρι την Ελλάδα και την Πορτογαλία, η χρήση των φαρμάκων GLP-1, όπως το Ozempic και το Mounjaro, με σκοπό την απώλεια βάρους δημιουργεί μία εκρηκτική αγορά, αλλά και ένα δίλημμα σχετικά με τη δημόσια υγεία. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια, η Ευρώπη έζησε μία πρωτοφανή μεταβολή στον τρόπο προσέγγισης και χρήσης μίας ολόκληρης κατηγορίας φαρμάκων, τους λεγόμενους αγωνιστές υποδοχέα GLP-1.
Τα ενέσιμα αυτά φάρμακα αναπτύχθηκαν αρχικά για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, αλλά τώρα στηρίζουν μία βιομηχανία απώλειας βάρους αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, η οποία παίρνει ώθηση από την ισχυρή ζήτηση, τη διαφήμιση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ρυθμιστικά κενά.
Η νέα «υστερία» με την απώλεια βάρους ξεκίνησε στις ΗΠΑ, όπου οι τιμές για τα νέα φάρμακα παραμένουν υψηλότατες και παρόλα αυτά ο κόσμος είναι διατεθειμένος να πληρώνει 1.300 δολάρια τον μήνα χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Τώρα, αυτή η τάση έχει εξαπλωθεί στην Ευρώπη και δεν περιορίζεται σε όσους πάσχουν από ιατρικά προβλήματα και παχυσαρκία. Απεναντίας, επεκτείνεται και σε όσους ψάχνουν μία καινοτόμα προσέγγιση στην απώλεια βάρους.
Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η χρήση φαρμάκων για την απώλεια βάρους εκτινάχθηκε κατά 82,5% το 2024, με τις συνολικές δαπάνες να αγγίζουν τα 93 εκατ. ευρώ. Η δημοφιλία του Ozempic ήδη ήδη εκρηκτική, όταν η αγορά επεκτάθηκε με την ένταξη του Mounjaro στα ελληνικά ράφια τον Νοέμβριο του 2024.
Τυπικά, η συνταγογράφησή τους για παχυσαρκία απαγορεύεται, εκτός από περιπτώσεις στις οποίες απειλείται η ζωή του ασθενή. Σε κάθε άλλη περίπτωση, οι γιατροί οφείλουν να αποδείξουν τη διάγνωση διαβήτη. Ωστόσο, τα φάρμακα αγοράζονται ιδίοις εξόδοις ή παράνομα. Οι πωλήσεις του Mounjaro αγγίζουν πια τις 12.000 τον μήνα και οι μειώσεις της τιμής που ανακοίνωσαν οι φαρμακευτικές αναμένεται να επιταχύνουν την περαιτέρω επέκτασή του.
Ιταλία
Η ιταλική αγορά για φάρμακα GLP-1 εκτινάχθηκε το 2024 στα 26 δισ. ευρώ, σε επίπεδο υπερδεκαπλάσιο σε σύγκριση με το 2020. Ο κόσμος ξόδεψε πάνω από 115 εκατ. ευρώ έναντι 52 εκατ. το 2023. Στην Ιταλία, όμως, δεν καλύπτεται η χρήση των φαρμάκων εκτός του διαβήτη και συνεπώς τα έξοδα πρέπει να προέλθουν από την τσέπη των ασθενών.
Υπάρχει κάποια κινητοποίηση σε κανονιστικό επίπεδο, ώστε να επιτραπεί η αποζημίωση των ασθενών σε βάθος χρόνου. Τώρα, πάντως, η συνταγογράφηση γίνεται μόνο από γιατρούς και απαιτούνται δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν κάποια σχέση με διαβήτη.
Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία, το πρώτο τετράμηνο του 2025, οι καταναλωτές ξόδεψαν περίπου 20 εκατ. ευρώ στα φάρμακα απώλειας βάρους Mounjaro και Wegovy. Αμφότερα έχουν εγκριθεί για θεραπεία παχυσαρκίας.
Πέρυσι, πουλήθηκαν πάνω από 10.000 Mounjaro, ενώ το Wegovy, που μπήκε στην αγορά τον Απρίλιο του 2025, έφτασε τις 6.800 πωλήσεις σε έναν μήνα. Το Ozempic δεν έχει εγκριθεί επίσημα για απώλεια βάρους, όμως είναι εξαιρετικά δημοφιλές, με αποτέλεσμα να σημειώνονται ελλείψεις. Κάθε ένεση Wegovy κοστίζει 244,8 ευρώ. Πάντως, παρά το αυξημένο ενδιαφέρον και τη χρήση, η Πορτογαλία δεν καλύπτει τα έξοδα για τις ενέσεις και οι καταναλωτές πληρώνουν εξ ολοκλήρου το ποσό.
Ισπανία
Στην Ισπανία, ο τζίρος της αγοράς απώλειας βάρους ξεπέρασε τα 484 εκατ. ευρώ το 2024, με αύξηση 65% από τα 293 εκατ. ευρώ του 2023. Πωλήθηκαν 4,8 εκατ. μονάδες από 3,2 εκατ. προηγουμένως. Τα φάρμακα για την απώλεια βάρους πρέπει να συνταγογραφούνται και η χρήση τους να παρακολουθείται από γιατρούς. Ο κανόνας αυτός έχει στόχο να διασφαλίσει τη σωστή χρήση, αλλά και να περιορίσει την πρόσβαση του κοινού, ιδίως δεδομένου ότι η δημόσια ζήτηση αυξάνεται ταχύτερα από τους ρυθμούς που προσαρμόζονται οι πολιτικές.
Γερμανία
Η ζήτηση για φάρμακα απώλειας βάρους στη Γερμανία αυξάνεται ραγδαία, αλλά η δημόσια κάλυψη παραμένει περιορισμένη. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να φτάσουν έως και 300 ευρώ τον μήνα και ο περισσότερος κόσμος τα πληρώνει από την τσέπη του. Σύμφωνα με τον γερμανικό νόμο, ο σύστημα ιατροφαρμακευτικής κάλυψης εξαιρεί τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για απώλεια βάρους, καθώς εντάσσονται στην κατηγορία των θεραπειών lifystyle.
Αρχίζουν, όμως, να εισάγονται εξαιρέσεις. Στις αρχές του 2024 εγκρίθηκε αποζημίωση για το Wegovy, αλλά μόνο στις περιπτώσεις όπου η παχυσαρκία δημιουργεί σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα. Η αγορά εξακολουθεί να βλέπει εκρηκτική ζήτηση. Οι πωλήσεις των φαρμάκων GLP-1 στη Γερμανία αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν μέχρι το 2030, ξεπερνώντας τα 700 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι πάνω από το 50% των ενηλίκων είναι υπέρβαρο, αυξάνεται η πίεση στις αρμόδιες αρχές να αυξήσουν την πρόσβαση του κοινού.
Πολωνία
Η πρόσβαση των Πολωνών στα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι εντυπωσιακά ευρεία. Το Ozempic αποζημιώνεται για τους ασθενείς με διαβήτη, αλλά μπορεί να διανεμηθεί και μέσω τηλεϊατρικής μετά από συμβουλευτική συνεδρία εξ αποστάσεως, ανάλογα με την εκτίμηση του θεράποντα γιατρού. Η τιμή για το Ozempic είναι στα 94 ευρώ (404 ζλότι) και η ζήτηση είναι υψηλή.
Γαλλία και Γερμανία
Η Γαλλία έχει ξεκινήσει μία επίσημη έρευνα, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποζημιώσεις για το Mounjaro σε περιορισμένες περιπτώσεις παχυσαρκίας. Μέχρι στιγμής, πάντως ούτε το Mounjaro ούτε το Wegovy καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα. Απεναντίας, το βρετανικό NHS καλύπτει και τα δύο φάρμακα, όμως μόνο για ασθενείς, οι οποίοι παραπέμπονται σε ειδικό σύμβουλο διαχείρισης βάρους.
Κατά μήκος της Ευρώπης, τα δημόσια συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αντιμετωπίζουν ένα δίλημμα. Αρχικά η κάλυψη είχε σχεδιαστεί για να διαχειρίζεται το κόστος χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης. Τώρα, όμως, υπάρχει πίεση από την εκρηκτική ζήτηση για τα φάρμακα απώλειας βάρους. Παρότι η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ως χρόνια ασθένεια, οι πολιτικές αποζημίωσης και τα σχετικά μέτρα δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τις εξελίξεις. Η απόκλιση αυτή έχει οδηγήσει στη δημιουργία μίας παράνομης αγοράς, όπου ο κόσμος πληρώνει από την τσέπη του και μάλιστα δεν έχει επίσημη διάγνωση παχυσαρκίας.
