Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της άμυνας πρόκειται να αξιοποιηθεί πλήρως, καθώς 19 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους η Γαλλία, η Πολωνία και βέβαια η Ελλάδα, υπέβαλαν αιτήματα χρηματοδότησης, με τις Βρυξέλλες να επιδιώκουν την τόνωση των στρατιωτικών δαπανών.
Την ανακοίνωση έκανε η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Έχουμε φτάσει σε πλήρη κάλυψη. Παραδίδουμε τις δυνατότητες που χρειάζεται περισσότερο η Ευρώπη» δήλωσε χαρακτηριστικά την Παρασκευή.
Το σχέδιο, γνωστό ως πρόγραμμα SAFE, περιλαμβάνει δάνεια με εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ και διοχετεύει τα κονδύλια στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών για κοινές αγορές κρίσιμων στρατιωτικών συστημάτων, όπως η αεράμυνα και η αντιπυραυλική προστασία.
Τα κονδύλια θα διατεθούν αποκλειστικά για κοινές αγορές αμυντικών προϊόντων από τις κυβερνήσεις της ΕΕ, σε τομείς που η Επιτροπή έχει εντοπίσει ελλείψεις, όπως η αντιπυραυλική άμυνα, τα κυβερνοσυστήματα και τα drones.
Στο επόμενο βήμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει τα αιτήματα που υπέβαλαν τα κράτη μέλη και θα αποφασίσει τον τρόπο κατανομής των 150 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι πρώτες εκταμιεύσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ακόμη και μέσα στο έτος.
«Μπροστά μας υπάρχει πολύ δουλειά, αλλά βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο, καθώς έχουμε κοινές ευρωπαϊκές αμυντικές ανάγκες» τόνισε η πρόεδρος Κομισιόν σε συνέντευξη Τύπου στη Ρίγα της Λετονίας, όπου βρέθηκε στο πλαίσιο μεγάλης περιοδείας της στα βορειανατολικά εξωτερικά σύνορα της ΕΕ (όπως στη Φινλανδία, την Εσθονία, την Πολωνία και την Λιθουανία), με στόχο την επιθεώρηση της ευρωπαϊκής ετοιμότητας για την προστασία της ασφάλειας της.
«Πολλά κράτη-μέλη έχουν επίσης δηλώσει ότι θα το χρησιμοποιήσουν για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Αυτό είναι μια αληθινή ευρωπαϊκή επιτυχία», πρόσθεσε.
Η πρωτοβουλία συμπίπτει με τη δέσμευση των Ευρωπαίων μελών του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία — υπόσχεση που απαίτησε ο Τραμπ ως αντάλλαγμα για τη συνέχιση της αμερικανικής δέσμευσης στην ασφάλεια της Ευρώπης.
Το πρόγραμμα στοχεύει επίσης στην προώθηση της αγοράς προϊόντων ευρωπαϊκής κατασκευής, με ρήτρες που περιορίζουν το ποσοστό εξαρτημάτων από τρίτες χώρες, καθώς σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπάρχει ανησυχία για την υπερβολική εξάρτηση από αμερικανικά όπλα.
Σημειωτέον πως τον ίδιο στόχο εξυπηρετεί και η απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει νωρίτερα φέτος στην εξαίρεση των στρατιωτικών δαπανών από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για τα ελλείμματα των κρατών-μελών.
