Kρίσιμοι θα είναι οι επόμενοι μήνες για την Ευρώπη σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο καθώς το τέλος της περιόδου θέρμανσης σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση για την πλήρωση των αποθηκών που μετά τον χειμώνα είναι κατά τα 2/3 άδειες. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι traders αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναπλήρωση των αποθεμάτων, καθώς το καλοκαίρι οι τιμές του καυσίμου είναι συνήθως χαμηλότερες, επιτρέποντάς τους να αποκομίσουν κέρδος αποθηκεύοντας μεγάλες ποσότητες για να τις πουλήσουν όταν η ζήτηση αυξηθεί ξανά τον επόμενο χειμώνα.
Όμως φέτος τα πράγματα απέχουν πολύ από το φυσιολογικό. Ο φετινός χειμώνας, ο πρώτος πραγματικά ψυχρός μετά την απώλεια των περισσότερων αγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η Ευρώπη εξάντλησε τα αποθέματα ταχύτερα από το συνηθισμένο, ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω όταν οι υπόλοιπες ροές μέσω Ουκρανίας σταμάτησαν τον Ιανουάριο. Η σύσφιξη της αγοράς οδήγησε τις καλοκαιρινές τιμές φυσικού αερίου να παραμείνουν υψηλότερες από τις τιμές για τον επόμενο χειμώνα, κάτι που αφαιρεί το οικονομικό κίνητρο για τις συναλλαγές αποθήκευσης.
Ο ρόλος των κυβερνήσεων
Το βασικό ερώτημα είναι ποιο ρόλο θα αναλάβουν οι κυβερνήσεις για να εξασφαλίσουν την πλήρωση των αποθηκών — και με ποιο κόστος. Φυσικά, υπάρχει ακόμη αρκετός χρόνος πριν φτάσει ο επόμενος χειμώνας. Όμως οι πρώτες εβδομάδες του Απριλίου θα δείξουν αν οι συμμετέχοντες στην αγορά είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν την αναπλήρωση του φυσικού αερίου, παρ’ ότι οι τιμές το καθιστούν ασύμφορο, ή αν σκοπεύουν να περιμένουν.
«Πρέπει να βρεθεί κάποια λύση άμεσα ώστε να ξεκινήσουν οι εγχύσεις αποθήκευσης, έστω και αν οι σημερινές τιμές είναι ανεστραμμένες», δήλωσε ο Ράσελ Χάρντι, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού Vitol Group. Στην αγορά διεξάγεται έντονη συζήτηση για το «ποιος θα αναλάβει αυτή την αποστολή», πρόσθεσε.
Το διακύβευμα είναι μεγάλο: αν ο επόμενος χειμώνας δεν βρει την Ευρώπη με γεμάτες αποθήκες, η περιοχή θα εκτεθεί σε ακραίες αυξήσεις τιμών σε περίπτωση έντονης κακοκαιρίας ή άλλων απρόβλεπτων παραγόντων.
Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαιτούν οι αποθήκες να είναι γεμάτες κατά 90% έως την 1η Νοεμβρίου. Ωστόσο, οι πρόσφατες προτάσεις και συζητήσεις για μεγαλύτερη ευελιξία στον χρονισμό των στόχων έχουν δημιουργήσει τεράστια αβεβαιότητα για τον τρόπο εφαρμογής των κανόνων, οδηγώντας σε διακυμάνσεις τιμών και αποπροσανατολισμό των traders.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έχουν υποχωρήσει τις τελευταίες εβδομάδες, εν μέσω εικασιών ότι οι στόχοι πλήρωσης θα μπορούσαν να χαλαρώσουν, καθώς και αισιοδοξίας για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Αν πράγματι τελείωνε σύντομα ο πόλεμος και επανεκκινούσαν κάποιες ροές από τη Ρωσία, οι τιμές πιθανότατα θα έπεφταν — αν και ένα τέτοιο σενάριο προς το παρόν φαντάζει μακρινό.
Προς το παρόν, οι τιμές του φυσικού αερίου είναι περίπου 50% υψηλότερες από πέρσι — λίγο πάνω από 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα — και πιθανότατα θα χρειαστεί να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα ή και υψηλότερα για να προσελκύσουν επαρκείς ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το καλοκαίρι, όπως ανέφερε ο Χάρντι.
Αβέβαιο το μέλλον των εισαγωγών LNG
Αν η Ευρώπη σταθεί τυχερή και η ζήτηση της Κίνας παραμείνει χαμηλή τους επόμενους μήνες, τότε ίσως αυξηθούν οι πιθανότητες προσέλκυσης φορτίων LNG. Η BloombergNEF εκτιμά ότι οι αγορές φυσικού αερίου από την Κίνα θα μειωθούν φέτος για πρώτη φορά από το 2022.
Ωστόσο, η Ευρώπη θα πρέπει να πληρώσει ακριβά για να κρατήσει τα φορτία LNG. Αν οι τιμές πέσουν κοντά στα 12 δολάρια ανά εκατομμύριο BTU — περίπου 1 δολάριο χαμηλότερα από τα σημερινά επίπεδα — τότε το LNG θα κατευθυνθεί στην Ασία, όπου οι αγοραστές είναι πιο ευαίσθητοι στις τιμές, σύμφωνα με τον Χάρντι.
Οι υψηλότερες τιμές ίσως βοηθήσουν στην αύξηση των εισαγωγών μέσω θαλάσσης και στη μείωση της εποχικής διαφοράς τιμών, η οποία ήδη αρχίζει να ομαλοποιείται ελαφρώς για τους πρώτους χειμερινούς μήνες.
Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι η Ουκρανία χρειάζεται φέτος να εισαγάγει έως και πέντε φορές περισσότερο φυσικό αέριο από τα προηγούμενα χρόνια, καθώς μεγάλο μέρος των υποδομών της έχει υποστεί ζημιές από τον πόλεμο.
Οι κυβερνήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με δύσκολες αποφάσεις αν η αναπλήρωση των αποθεμάτων γίνει με πολύ αργούς ρυθμούς. Αν καθυστερήσουν, ενδέχεται η περιοχή να μη δημιουργήσει επαρκές αποθεματικό ή να χρειαστεί να ξοδέψει υπέρογκα ποσά για προμήθειες — όπως έκανε η Γερμανία το 2022.
Ωστόσο, οι κρατικές παρεμβάσεις ενέχουν τον κίνδυνο να προκαλέσουν περαιτέρω αναταράξεις στην αγορά. Η Γερμανία αιφνιδίασε τους traders τον Ιανουάριο όταν παρουσίασε πρόταση για επιδότηση ζημιογόνων συναλλαγών αποθήκευσης — κίνηση που εκτόξευσε τις καλοκαιρινές τιμές. Δύο μήνες αργότερα, δεν έχει ακόμα διευκρινίσει αν και πώς σκοπεύει να προχωρήσει. Εν τω μεταξύ, η Ιταλία προχώρησε σε προκήρυξη δημοπρασιών αποθήκευσης ήδη από τον Φεβρουάριο.
Τι λέει το Bloomberg Intelligence:
«Τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα φτάσουν περίπου στο 87% έως την 1η Νοεμβρίου, σύμφωνα με το βασικό σενάριο το οποίο υποθέτει ότι δεν θα επανέλθουν οι ροές από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας, ότι οι εισαγωγές LNG θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 40% σε σχέση με πέρσι το καλοκαίρι και ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στους στόχους αποθήκευσης.»
Πατρίσιο Άλβαρεζ, ανώτερος αναλυτής
Ένα ήπιο καιρικά άνοιξη — όπως προβλέπεται — θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιτάχυνση των εγχύσεων, όπως και ενδεχόμενα μηνύματα από τις Βρυξέλλες για πιο ευέλικτη εφαρμογή των κανόνων αποθήκευσης, τους οποίους επιθυμούν αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ.
«Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα υπάρξει αλλαγή στους κανονισμούς και, αν ναι, πόσος χρόνος θα υπάρξει για αντίδραση», δήλωσε ο Μάρκο Ζάαλφρανκ, επικεφαλής εμπορικών συναλλαγών στη χερσαία Ευρώπη για την ελβετική εταιρεία Axpo Holding AG. Αν μια τέτοια αλλαγή ανακοινωθεί γύρω στα μέσα του έτους, «θα απομένουν μόνο λίγοι μήνες για την έγχυση, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τις τιμές».
