Η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε την πρώτη φάση της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση των ομήρων, έπειτα από έντονες πιέσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η συμφωνία αυτή θεωρείται καθοριστικό βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου που μαίνεται τα τελευταία δύο χρόνια στον παλαιστινιακό θύλακο.
«Η κυβέρνηση μόλις ενέκρινε το πλαίσιο για την απελευθέρωση όλων των ομήρων — των ζωντανών και των αποβιωσάντων», ανακοίνωσε το γραφείο του πρωθυπουργού του Ισραήλ μέσω X, επισημαίνοντας ότι η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο για την εφαρμογή της συμφωνίας.
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε στην Αίγυπτο, βασίζεται σε σχέδιο 20 σημείων το οποίο παρουσίασε ο πρόεδρος Τραμπ στις 29 Σεπτεμβρίου, με στόχο να σταματήσει η αιματηρή σύγκρουση που ξεκίνησε μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η απελευθέρωση των ομήρων θα «βάλει τέλος στον πόλεμο», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γεδεών Σάαρ. Από την πλευρά της Χαμάς, ο επικεφαλής διαπραγματευτής Χαλίλ αλ Χάγια ανέφερε ότι έχει λάβει «διαβεβαιώσεις από τους μεσολαβητές και την αμερικανική κυβέρνηση πως ο πόλεμος τερματίζεται πλήρως».
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, χαρακτήρισε την εξέλιξη «ιστορική στιγμή» και τόνισε πως επιδιώκει «ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα» μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών.
Η εκπρόσωπος του γραφείου του ισραηλινού πρωθυπουργού, Σος Μπεντροσιάν, δήλωσε ότι «η τελική εκδοχή της πρώτης φάσης υπογράφτηκε στην Αίγυπτο από όλα τα μέρη». Σύμφωνα με την ίδια, «όλοι οι όμηροί μας, ζωντανοί και νεκροί, θα απελευθερωθούν το αργότερο 72 ώρες μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός».
Ο πρόεδρος Τραμπ, ωστόσο, προειδοποίησε ότι «τα πτώματα κάποιων από τους ομήρους θα είναι δύσκολο να εντοπιστούν». Η συμφωνία εγκρίθηκε από το κυβερνητικό συμβούλιο ασφαλείας, με τον υπουργό Εσωτερικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ να εκφράζει αντίθεση.
Μέσα στις πρώτες 24 ώρες εφαρμογής της εκεχειρίας, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από ορισμένες περιοχές, διατηρώντας ωστόσο τον έλεγχο περίπου του 53% της Γάζας, σύμφωνα με την κα Μπεντροσιάν. Η συμφωνία υπογράφηκε μετά από τέσσερις ημέρες έμμεσων διαπραγματεύσεων στην Αίγυπτο, με τη συμμετοχή διεθνών μεσολαβητών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Αντιδράσεις και επόμενα βήματα
Ο Τραμπ ανέφερε ότι σχεδιάζει ταξίδι στη Μέση Ανατολή, εκφράζοντας την ελπίδα να βρίσκεται εκεί «όταν οι όμηροι επιστρέψουν». Στη Λωρίδα της Γάζας, κάτοικοι της Χαν Γιούνις πανηγύρισαν την είδηση της συμφωνίας, ενώ στο Τελ Αβίβ συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες πολίτες στην «πλατεία των ομήρων».
Σύμφωνα με στέλεχος της Χαμάς, οι ζωντανοί όμηροι θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση περίπου 2.000 Παλαιστινίων κρατουμένων και την είσοδο περισσότερης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Ο ισραηλινός στρατός επιβεβαίωσε ότι προετοιμάζεται για αναδιάταξη δυνάμεων.
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Τραμπ «για τις προσπάθειες και τον ηγετικό ρόλο του», ενώ τόσο ο ίδιος όσο και ο αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι εκτίμησαν ότι ο αμερικανός πρόεδρος «αξίζει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης».
Η δεύτερη φάση του σχεδίου
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση του σχεδίου Τραμπ αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα. Αυτή περιλαμβάνει τον αφοπλισμό της Χαμάς και την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Ο Τραμπ διαβεβαίωσε ότι και τα δύο θα προχωρήσουν, χωρίς να προσδιορίσει χρονοδιάγραμμα.
Η πρόταση προβλέπει επίσης τη δημιουργία «επιτροπής ειρήνης» υπό την προεδρία των ΗΠΑ, η οποία θα επιβλέπει τη μεταβατική διοίκηση στη Γάζα. Ωστόσο, ο Οσάμα Χαμντάν, ανώτερο στέλεχος της Χαμάς, απέρριψε την ιδέα, λέγοντας ότι «κανένας Παλαιστίνιος δεν θα μπορούσε να αποδεχτεί τέτοια κηδεμονία».
Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι περίπου 200 αμερικανοί στρατιωτικοί θα αναπτυχθούν για την «επίβλεψη» της εφαρμογής της συμφωνίας. Η επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 είχε προκαλέσει τον θάνατο 1.219 ανθρώπων στο Ισραήλ, ενώ οι ισραηλινές επιχειρήσεις αντιποίνων έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 67.194 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Γάζας, τα οποία θεωρεί αξιόπιστα ο ΟΗΕ.
