Του Θέμη Μπάκα
Σε μια εποχή που οι κοινωνίες διψούν για ελπίδα, δικαιοσύνη και πραγματικές ευκαιρίες, η Αχαΐα δεν μπορεί να παραμένει στάσιμη και αδρανής.
Ο νομός μας έχει ψυχή. Νέους που παλεύουν καθημερινά ή αναγκάζονται να φύγουν, χωριά που ερημώνουν αλλά εξακολουθούν να φέρουν μνήμες και κρυμμένες δυνατότητες. Έναν αστικό ιστό γεμάτο δημιουργικές δυνάμεις που ζητούν να ακουστούν και να δράσουν.
Παράλληλα, ως μέρος του δημογραφικού προβλήματος, και η Αχαΐα γερνάει, ενώ η υπογεννητικότητα απειλεί το μέλλον της.
Δυστυχώς, η Αχαΐα έχει βιώσει διαχρονικά τις χαμένες ευκαιρίες στην ανάπτυξη παραγωγικών επιχειρήσεων, στη μεταποίηση, στην τεχνολογία και στην καινοτομία. Είναι τομείς που θα μπορούσαν να προσφέρουν σταθερή εργασία και αναπτυξιακή προοπτική. Ως εκ τούτου, η έλλειψη στρατηγικής και επενδύσεων έχουν αφήσει τη νέα γενιά χωρίς κίνητρα να μείνει ή να επιστρέψει.
Επομένως, έχει έρθει η ώρα να μιλήσουμε για μια πολιτική με κοινωνική ενσυναίσθηση, η οποία δεν θα περιορίζεται σε παροχές ή προσωρινά μέτρα, αλλά θα διαμορφώσει ένα
συνεκτικό, βιώσιμο σχέδιο ζωής και αξιοπρέπειας για όλους, ώστε η καινοτομία και η
παραγωγή να ανθίσουν ξανά στην Αχαΐα.
Στο πλαίσιο αυτό, μπορούν να δρομολογηθούν τα ακόλουθα:
- Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου – Ζωντανά Βουνά, Ζωντανές Κοινότητες
Οι ορεινές περιοχές της Αχαΐας (Καλάβρυτα, Ερύμανθος, Τριταία) κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ανθρώπινη παρουσία. Αυτό όμως δεν είναι μοίρα. Είναι πολιτική επιλογή. Αντί για εγκατάλειψη, χρειαζόμαστε την ανασυγκρότησή τους, με ανθρώπινο πρόσωπο, και με τα εξής μέτρα:
*Πρόγραμμα στέγης και ταχεία συνδεσιμότητα για νέα ζευγάρια που επιλέγουν να εγκατασταθούν σε χωριά.
*Τοπικοί συνεταιρισμοί για ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα (τυρί Καλαβρύτων, σταφίδα, μέλι, βότανα) με σύνδεση σε δίκτυα διάθεσης.
*Αγροτουρισμός και φυσιολατρία με σεβασμό στο περιβάλλον, ώστε τα βουνά μας να είναι και σπίτι και προορισμός.
- «Μένω στην Αχαΐα»: Γιατί αξίζει να ζήσεις εδώ
Οι νέοι φεύγουν γιατί δεν βλέπουν μέλλον. Το στοίχημα μας είναι είτε να τους κρατήσουμε είτε να τους φέρουμε πίσω με:
*Κόμβους τηλεργασίας σε Πάτρα, Αίγιο, Κάτω Αχαϊα και Καλάβρυτα με ελεύθερη πρόσβαση και υποστήριξη.
*Επιδότηση πρώτης κατοικίας και επαγγελματικής εγκατάστασης για επιστήμονες, τεχνίτες, και νέους επαναπατρισμένους.
*Τοπικές υποτροφίες και πρακτικές ασκήσεις μέσω Πανεπιστημίου Πατρών και ΤΕΕ, ώστε να μένουν τα δυνατά μυαλά στον τόπο τους.
- Τοπική Παραγωγική Αναγέννηση – «Παράγω στην Αχαΐα»
Η Αχαΐα δεν χρειάζεται να είναι μόνο περιοχή υπηρεσιών. Μπορεί να ξαναγίνει τόπος παραγωγής με:
*Υποστήριξη της ΒΙ.ΠΕ. Πατρών με στοχευμένα φορολογικά και ενεργειακά κίνητρα που θα ενισχύσουν την εγκατάσταση και λειτουργία νέων επιχειρήσεων πράσινης μεταποίησης. Παράλληλα, απαιτείται η προσέλκυση επενδύσεων υψηλής παραγωγικότητας, με έμφαση στην καινοτομία, τις τεχνολογίες αιχμής και τη βιώσιμη αξιοποίηση των τοπικών πόρων. Η ΒΙ.ΠΕ. μπορεί και πρέπει να μετατραπεί σε κόμβο παραγωγικής αναγέννησης, με νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας και με εξαγώγιμη προστιθέμενη αξία, μέσα από συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα, τεχνολογικά πάρκα και τον ιδιωτικό τομέα.
*Αγροδιατροφικό κόμβο καινοτομίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, με στόχο την έρευνα, την ανάπτυξη και την υποστήριξη του αγροτικού τομέα, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση και τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη.
*Εξαγώγιμες καλλιέργειες με διεθνή ζήτηση που ανοίγουν αγορές, όπως η σταφίδα, το ρόδι, το σύκο και το φιστίκι, που είναι ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές.
*Καινοτόμες επιλογές όπως στέβια, ιπποφαές και αρώνια, με υψηλή διατροφική αξία και ισχυρό εξαγωγικό δυναμικό. Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά όπως η ρίγανη, το τσάι του βουνού, η λεβάντα και το μελισσόχορτο, βρίσκουν εφαρμογή στη διατροφή, τη
φαρμακευτική και τα καλλυντικά, ανοίγοντας νέους, εξειδικευμένους εξαγωγικούς δρόμους.
- Υποδομές και Συνδεσιμότητα: Δίκτυα ζωής, όχι απλώς δρόμοι
Δεν υπάρχει δίκαιη ανάπτυξη χωρίς προσβασιμότητα και ισότιμη σύνδεση. Επιβάλλονται τα εξής:
*Ολοκλήρωση του σιδηρόδρομου Πάτρα–Αθήνα και σύνδεσή του με τον Πύργο κα την Καλαμάτα.
*Αναβάθμιση του οδικού δικτύου Πατρών–Καλαβρύτων για την ανάπτυξη του τουρισμού και κατ’ επέκταση της τοπικής οικονομίας.
*100% ψηφιακή κάλυψη των ορεινών χωριών με οπτικές ίνες και Wi-Fi.
- Εναλλακτικός Τουρισμός – «Αχαΐα 365 Μέρες»
Η Αχαΐα δεν είναι μόνο καλοκαιρινός προορισμός, αν και δυστυχώς, ακόμη και σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να κατακτήσουμε αυτή τη θέση, εξαιτίας της έλλειψης υποδομών και στρατηγικής στόχευσης. Όμως, ο νομός μας έχει το δυναμικό να γίνει τόπος εμπειριών και
ταυτότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Μπορούν να δρομολογηθούν τα εξής:
* Ένταξη της Πάτρας στον χάρτη της κρουαζιέρας, με σύγχρονες λιμενικές υποδομές, ποιοτικές υπηρεσίες και βιώσιμο τουριστικό σχεδιασμό.
* Αναγκαιότητα αερολιμένα στην Αχαΐα – Η Πάτρα, η τρίτη πόλη της Ελλάδας δεν μπορεί να μένει χωρίς σύγχρονο αεροδρόμιο.
*Δίκτυο πεζοπορικών/ποδηλατικών διαδρομών από τον Ερύμανθο στον Χελμό.
*Θρησκευτικός και ιστορικός τουρισμός: Αγία Λαύρα, Άγιος Ανδρέας, Μέγα Σπήλαιο, Καλάβρυτα – τόποι μνήμης και αξιών.
*Οινοτουρισμός Αιγιαλείας–Καλαβρύτων και Αχάια Κλάους (Achaia Clauss) με σύνδεση μικρών οινοποιείων σε κοινή πλατφόρμα προβολής και κρατήσεων.
Με σωστό σχεδιασμό και επενδύσεις, η Αχαΐα μπορεί να μετατραπεί σε έναν ολοκληρωμένο, πολυδιάστατο προορισμό 365 μέρες τον χρόνο.
- Κοινωνική Ανάταξη με Αξιοπρέπεια – Καμία και κανένας στο περιθώριο
Η ανάπτυξη αποκτά νόημα μόνο όταν περιλαμβάνει όλους. Σε μια εποχή ανισοτήτων, η κοινωνική προστασία δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι δικαίωμα και εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για συνοχή και ανθεκτικότητα. Οι ευάλωτες ομάδες, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναληρία, οι απομακρυσμένες κοινότητες και όσοι παλεύουν καθημερινά να σταθούν όρθιοι, πρέπει να βρουν δίπλα τους μια Πολιτεία με πρόσωπο.
Χωρίς κοινωνική συνοχή, καμία ανάπτυξη δεν στέκει. Οι πιο αδύναμοι χρειάζονται στήριξη με αξιοπρέπεια και συγκεκριμένα με:
*Φορολογικά και στεγαστικά κίνητρα για γιατρούς σε δυσπρόσιτες περιοχές.
*Κινητές κοινωνικές μονάδες με γιατρούς, ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς στα απομονωμένα χωριά.
- Πρόγραμμα «Ζω με αξιοπρέπεια» για ηλικιωμένους χωρίς οικογενειακή στήριξη
Χρειάζεται μια νέα Κοινωνική Συμφωνία για την Αχαΐα. Η νέα γενιά δεν θέλει ελεημοσύνη, θέλει ευκαιρίες, αξιοπρέπεια και ελπίδα. Ωστόσο, ο νομός μας δεν μπορεί να βασιστεί σε αποσπασματικές κινήσεις ή σε λογικές marketing και στιγμιαίων χειροκροτημάτων ιδεών σε συνέδρια και ημερίδες. Απαιτείται πλέον ένα πραγματικό, ολοκληρωμένο παραγωγικό μοντέλο με σαφή στόχευση, στρατηγική επένδυση και συνεχή υποστήριξη.
Η ανασυγκρότηση της Αχαΐας δεν είναι τεχνικό σχέδιο. Είναι πολιτική και ηθική επιλογή. Είναι ζήτημα δικαιοσύνης για μια περιοχή με ιστορικό φορτίο και μέλλον που παραμένει αβέβαιο, αν δεν δράσουμε τώρα.
Μια νέα κοινωνική συμφωνία, με πρωταγωνιστές τους νέους, τους ανθρώπους της δημιουργίας, τις οικογένειες της υπαίθρου.
Η Αχαΐα αξίζει να ξαναγίνει τόπος ζωής, όχι φυγής.
ΣΣ: Ο Θέμης Μπάκας είναι πολιτευτής Αχαΐας.
