Δέκα και πλέον χρόνια έχουν περάσει από τότε που η Δικαιοσύνη άρχισε να ασχολείται με τον Γιάννο Παπαντωνίου και ο άλλοτε κραταιός υπουργός, σε λιγότερο από τρεις μήνες, θα ακούσει την ετυμηγορία του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για την υπόθεση που αφορά το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος ύψους 2.437.962 ευρώ. Το ποσό αυτό φέρεται ότι έλαβε ως «δώρο» από την εταιρεία Thales Nederland B.V., προκειμένου να υπογράψει τη σύμβαση εκσυγχρονισμού των έξι φρεγατών του Πολεμικού μας Ναυτικού το 2003, μια σύμβαση που σύμφωνα με την πρόταση του εισαγγελέα της έδρας ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο κατά 381.578.580 ευρώ, όσο δηλαδή ήταν και το συνολικό καταβληθέν τίμημα όλου του εξοπλιστικού προγράμματος. «Το λέω με κορυφαία γράμματα: 381 εκατομμύρια ήταν η ζημία του Δημοσίου για μια δουλειά που θα μπορούσε να γίνει τζάμπα από το Πολεμικό Ναυτικό. Η σύμβαση έχει όλα τα στοιχεία της απιστίας… Η απιστία είναι η γενεσιουργός αιτία της δωροδοκίας, γιατί τίποτα δεν είναι τζάμπα», είπε μεταξύ άλλων ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του.
Κομβικό ρόλο στη «λεύκανση» του μαύρου χρήματος που έλαβε ο πρώην υπουργός είχαν η σύζυγός του καθώς και ο φίλος του ζευγαριού, επιχειρηματίας Ανδρέας Μπάρδης, για τους οποίους ο εισαγγελικός λειτουργός ζήτησε να κηρυχθούν και αυτοί ένοχοι για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος.
Περιγράφοντας στην αγόρευσή του τη διαδρομή των χρημάτων της δωροδοκίας καθώς και τον τρόπο που επιχειρήθηκε να νομιμοποιηθούν, ο εισαγγελέας αναφέρθηκε και στον ρόλο του αποβιώσαντος εκπρόσωπου της Thales στην Ελλάδα, Χαράλαμπου Μπεκατώρου, αλλά και του τότε γενικού διευθυντή Εξοπλισμών Σπύρου Τραυλού: «Τα χρήματα έρχονταν στο υπουργείο. Ο Χαράλαμπος Μπεκατώρος συναντιόταν με τον Σπύρο Τραυλό στο δικό του γραφείο. Το χρήμα δεν πάει ποτέ απευθείας στον υπουργό. Πρέπει να είσαι τελείως ερασιτέχνης. Δεν πάει κανείς να αφήσει στο γραφείο υπουργού τη μίζα… Ο Μπάρδης λάμβανε χρηματικά ποσά σε μετρητά από τους Παπαντωνίου και Κουράκου και τα έβαζε σε ελληνική τράπεζα και μετά έφταναν στην Ελβετία.
Ο Παπαντωνίου έδωσε στον Μπάρδη περίπου 2,5 εκατ. ευρώ. Έπρεπε αυτά τα λεφτά να αποκτήσουν νομιμοφάνεια. Έγινε λοιπόν μια επένδυση σε ομόλογο. Αυτό σημαίνει ότι σε πρώτο επίπεδο ο Παπαντωνίου παρέδωσε διαδοχικά και τμηματικά 2,5 εκατ. στον Μπάρδη, ο οποίος τα μετάφερε μέσω τραπέζης σε ελληνικές και ελβετικές τράπεζες. Έπειτα έγινε επένδυση σε ομόλογο, που έχει τον ρόλο ξεπλύματος. Από πού έχεις το χρήμα; Από το ομόλογο».
Τα «δώρα» της θείας
Ο πρώην υπουργός, κατά την απολογία του ενώπιον του δικαστηρίου αλλά και από την πρώτη στιγμή που η υπόθεση είδε το φως της δημοσιότητας, αρνήθηκε ότι έχει τελέσει οποιαδήποτε παράνομη πράξη, υποστηρίζοντας ότι τα χρήματα είναι νόμιμα και πως προέρχονται από την εργασία του, από ένα δάνειο που του επέστρεψε τμηματικά η πρώτη του σύζυγος (η οποία έχει αποβιώσει) αλλά και από «δώρα» που λάμβανε από μια θεία του, η οποία έκανε περιουσία στον Νίγηρα. Ο εισαγγελέας, ωστόσο, απέρριψε έναν προς έναν τους ισχυρισμούς του.
«Δεν μπορεί να υποστηριχθεί με λογική ακολουθία ο ισχυρισμός ότι είχε κρατήσει μετρητά 2,5 εκατ. ευρώ σε διάστημα 15 χρόνων και θυμήθηκε μετά να τα πάει έξω, στην Ελβετία, γιατί ήθελε να τα εξασφαλίσει. Σε έναν τρίτο, που ακούει τέτοιο αφήγημα, του δημιουργούνται αμφιβολίες και υποψίες ότι “κοροϊδευόμαστε”. Στην εισαγγελική Αρχή, δε, δημιουργείται η πεποίθηση ότι αυτό είναι πρόσχημα. Δεν είχε κρατήσει ο κατηγορούμενος στο σεντούκι του ή στο στρώμα τόσα εκατομμύρια. Αλλά ακόμη και έτσι να ήταν, γιατί δεν πήγε μόνος του τα χρήματα; Γιατί έπρεπε να γίνει όλο αυτό και να μπει στη μέση ο Μπάρδης; Γιατί να μην άνοιγε ένα κοινό λογαριασμό με τη θεία; Ερχόταν η θεία και έφερνε σακούλες; Εγώ δεν ξέρω από αυτά τα πράγματα, αλλά γιατί δεν έλεγε “άνοιξε μου έναν λογαριασμό, θεία, αφού θες να με βοηθήσεις και βάλε εκεί τα χρήματα;”», είπε κατά την αγόρευσή του ο εισαγγελέας.
Όσον αφορά τον ισχυρισμό του κατηγορουμένου περί επιστροφής δανείου από την πρώτη του σύζυγο, ο εισαγγελέας ήταν κατηγορηματικός πως «δεν είναι αυτή η προέλευση των χρημάτων», επισημαίνοντας ότι «ο κατηγορούμενος είχε τις χείριστες σχέσεις με την πρώην σύζυγό του. Δεν είναι τα πράγματα όπως παρουσιάζονται. Δεν υπήρχαν αρμονικές σχέσεις και αλληλοβοήθεια».
Η καταγγελία του 2006
Η αρχή αυτής της υπόθεσης, πάντως, για την οποία το δικαστήριο αναμένεται να εκδώσει οσονούπω την απόφασή του, πάει πολύ πίσω χρονικά. Η πρώτη αναφορά για χρηματισμό πολιτικών προσώπων έγινε το 2006, όταν ο Michel Josserand, πρώην στέλεχος της Thales, κατήγγειλε τότε μέσω συνεντεύξεων και καταθέσεών του μίζες και χρηματισμό Έλληνα υπουργού την περίοδο 2002-2003.
Η αντίστροφη μέτρηση, ωστόσο, για τον Γ. Παπαντωνίου αρχίζει όταν αποκαλύπτεται το 2012 η λίστα Λαγκάρντ, η οποία περιλαμβάνει Έλληνες καταθέτες στην τράπεζα HSBC της Ελβετίας και μεταξύ των ονομάτων είναι αυτό της συζύγου του, Σταυρούλας Κουράκου.
Στην αρχή ο κ. Παπαντωνίου υποστήριξε ότι ουδέποτε είτε ο ίδιος είτε η σύζυγός του είχαν καταθέσεις στη συγκεκριμένη τράπεζα. Στη συνέχεια, ωστόσο, δήλωσε πως πρόκειται για λογαριασμό που διατηρούσε η κυρία Κουράκου με τον πρώην σύζυγό της, που ο τελευταίος ποτέ δεν επιβεβαίωσε.
Το ζεύγος, τελικά, καταδικάστηκε για ανακριβείς δηλώσεις πόθεν έσχες αλλά η Δικαιοσύνη έχει βάλει πια στο «μικροσκόπιο» και όλες τις συμβάσεις που πέρασαν από τα χέρια του Γ. Παπαντωνίου, όπως και τον τρόπο απόκτησης των περιουσιακών του στοιχείων. Αυτή που τελικά εντοπίζεται ως «προβληματική» είναι η σύμβαση για τις φρεγάτες. Το Ιούλιο του 2018, μετά την απολογία τους, ο Γ. Παπαντωνίου και η Στ. Κουράκου κρίθηκαν προφυλακιστέοι για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος ύψους περίπου 2,5 εκατ. ευρώ, που κατά το κατηγορητήριο ήταν η μίζα που πήρε ο πρώην υπουργός για να υπογράψει την εν λόγω σύμβαση. Βάσει του παραπεμπτικού βουλεύματος που εκδόθηκε περίπου τρία χρόνια αργότερα, το ζευγάρι κάθισε στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, η απόφαση του οποίου αναμένεται τώρα.
Από το 2011 – Οι αποκαλύψεις της Realnews
Η πρόταση του εισαγγελέα για την ενοχή του Γιάννου Παπαντωνίου και της συζύγου του για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος αποτελεί δικαίωση για τη Realnews, η οποία πρωτοστάτησε για πολλά χρόνια στην προσπάθεια να αποκαλυφθούν οι σκοτεινές διαδρομές του χρήματος στα εξοπλιστικά προγράμματα και να διερευνηθούν οι ύποπτες συναλλαγές του πρώην υπουργού. Ήδη από τον Μάιο του 2011, η «R» βρέθηκε στην πρωτοπορία της δημοσιογραφικής έρευνας, αποκαλύπτοντας το απόρρητο έγγραφο του ΣΔΟΕ που ζητούσε από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών το άνοιγμα των λογαριασμών του Γ. Παπαντωνίου από το 1997, καθώς και πληροφορίες για την οικονομική του δραστηριότητα. Τον Μάιο του 2013, η «R» αποκάλυπτε ότι η εισαγγελική έρευνα εστιάζει στη θητεία του Γ. Παπαντωνίου στο υπουργείο Άμυνας και ότι ελέγχονται οι λογαριασμοί εννέα υψηλόβαθμων στελεχών του Ναυτικού. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, αποκαλύπτει την απόρρητη έκθεση της εταιρίας Ferrostal, η οποία έδειχνε πώς στήθηκε το μεγάλο κόλπο με τα εξοπλιστικά προγράμματα. Τον Μάιο του 2014, η «R» με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα αποκάλυπτε τους οκτώ νέους λογαριασμούς της συζύγου του Γ. Παπαντωνίου, Σταυρούλας Κουράκου, σε τράπεζα της Γενεύης που βρίσκονταν στο επίκεντρο της εισαγγελικής έρευνας και τον Ιούνιο του ίδιου έτους την κατάθεση του πρώην συζύγου της Στ. Κουράκου, Θόδωρου Ουσταμπασίδη, ο οποίος κατέρριπτε τους ισχυρισμούς του πρώην υπουργού και της συζύγου του για την προέλευση των χρημάτων που βρέθηκαν σε λογαριασμό της στην ελβετική τράπεζα HSBC. Τον Απρίλιο του 2017 η «R» σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα με τίτλο «Έδεσαν τον Γιάννο» αποκαλύπτει ότι ο πρώην υπουργός θεωρείται από την Εισαγγελία Διαφθοράς ύποπτος για παράνομες πληρωμές σε έξι εξοπλιστικά προγράμματα και το αίτημα για δικαστική συνδρομή στις ελβετικές Αρχές, ενώ με άλλο δημοσίευμα τον Σεπτέμβριο του 2018 η «R» φέρνει στο φως το «πλυντήριο» του Γ. Παπαντωνίου, το ποιος είναι ο επιχειρηματίας Ανδρέας Μπάρδης, ο οποίος κατηγορείται ότι ξέπλενε τις μίζες του πρώην υπουργού, καθώς και τον ρόλο του στην αγορά του εξοχικού στη Σύρο.
