Ένα από τα πιο περίεργα πράγματα των διακοπών αφορά το πώς γίνεται, ενώ νιώθουμε εντελώς χορτάτοι, να βρίσκουμε πάντα χώρο για επιδόρπιο. Η ικανότητά μας να τρώμε μια μεγάλη ποσότητα φαγητού σχετίζεται με την τεράστια ποικιλία φαγητών που προσφέρονται σε ένα γιορτινό τραπέζι. Η ποικιλία διεγείρει την όρεξη.
Το «φαινόμενο της ποικιλίας» είναι μια εξελικτική προσαρμογή, η οποία μας βοήθησε πριν ανακαλύψουμε τον μπουφέ. Φανταστείτε ότι οι πρόγονοί μας έτρωγαν βουβαλίσιο κρέας και μετά «έπεφταν» πάνω στα ώριμα μούρα. Τυχόν παράλειψη του γλυκού θα σήμαινε ότι θα έχαναν σημαντικά θρεπτικά συστατικά.
Ο μηχανισμός που μας επιτρέπει να κάνουμε χώρο για το επιδόρπιο, ονομάζεται αισθητηριακός κορεσμός, κάτι που σημαίνει ότι το ανθρώπινο σώμα έχει διαφορετικά όρια για κάθε τροφή, προκειμένου να εξασφαλίσει μια ισορροπημένη πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών.
Η Barbara Rolls, διευθύντρια του Εργαστηρίου για τη Μελέτη της Ανθρώπινης Συμπεριφοράς στην Κατάποση στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, μελετά τον αισθητηριακό κορεσμό από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80. «Είναι ο λόγος που οι περισσότεροι από εμάς, καταφέρνουμε να έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή, ακόμα κι αν δεν έχουμε διατροφικές γνώσεις» εξήγησε. «Η ποικιλία είναι φίλος μας, όσον αφορά τη διατροφική ισορροπία».
Ο δρ. Rolls ζήτησε από ενήλικες και παιδιά να καταναλώσουν αλμυρά φαγητά, όπως κοτόπουλο ή λουκάνικα. Όταν τους προσφέρθηκε μια δεύτερη μερίδα, δήλωσαν χορτάτοι και γεμάτοι. Όταν, όμως, στη συνέχεια τούς έβαλαν μπισκότα, μπανάνες ή σταφίδες, πάντα είχαν χώρο για άλλη μια μπουκιά.
«Είναι μια αλλαγή στην ηδονική απόκριση απέναντι στο φαγητό που μόλις έφαγαν» δήλωσε ο δρ. Rolls Ρολς, αναφερόμενη στην ευχαρίστηση που παίρνουμε από το φαγητό. «Εάν κατανάλωσαν πολλά αλμυρά φαγητά, τα γλυκά μπορεί να γίνουν πιο ευχάριστα».
Αφού φάτε γαλοπούλα, πουρέ πατάτας και γέμιση, το πιθανότερο είναι ότι θα νιώσετε χορτάτοι. Αλλά όταν έρθει η κολοκυθόπιτα, ο εγκέφαλός σας θα αισθανθεί ένα διαφορετικό είδος φαγητού.
Βέβαια, ενώ ο αισθητηριακός κορεσμός επιτρέπει την κατανάλωση νέων τροφών, έρχεται το ανθρώπινο σώμα για να πει πότε θα μπει ένα stop. Μετά από περίπου 1.500 θερμίδες σε ένα γεύμα, το έντερο απελευθερώνει μια ορμόνη που προκαλεί ναυτία.
Το σήμα κορεσμού είναι ιδιαίτερα ισχυρό στα παιδιά. Σε μελέτες της δρ. Rolls, τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να τρώνε απεριόριστες ποσότητες καραμέλες και σοκολάτας. Μόλις χόρτασαν, είχαν μια αρνητική αντίδραση στο να τους προσφερθούν περισσότερα. «Αυτά τα μικρά παιδιά είπαν: “Αυτά έχουν νόστιμη γεύση, αλλά δεν μου αρέσουν πια”» σημείωσε ο δρ. Rolls. «Δεν είχαμε δει ποτέ τόσο ισχυρή ανταπόκριση σε ενήλικες».
Ο λόγος δεν είναι ξεκάθαρος, πρόσθεσε. Μπορεί να έχει να κάνει με τη μείωση της όσφρησης και της όρεξης ενόσω μεγαλώνουμε. Ή μπορεί να σημαίνει ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα παρεμβαίνουν στα σήματα κορεσμού μας.
«Έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις εταιρείες τροφίμων που θέλουν να πουλήσουν περισσότερο φαγητό και να μας κάνουν να τρώμε περισσότερο φαγητό» τόνισε η δρ. Rolls. «Αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το διατροφικό περιβάλλον για όφελός μας. Κανείς δεν θέλει να φάει μισό πιάτο μπρόκολο, αλλά αν γεμίσετε το μισό πιάτο με μια ποικιλία λαχανικών και φρούτων;».
