Η συλλογή έργων τέχνης του Gardner Allen, συνιδρυτή της Microsoft, δημοπρατήθηκε τον Νοέμβριο του 2022 από τον Οίκο Chrsitie’s στη Νέα Υόρκη και θεωρείται από τους ειδικούς η μεγαλύτερη πώληση στην ιστορία δημοπρασιών τέχνης, ξεπερνώντας τα 1,5 δισ. δολάρια. Εξι έργα πουλήθηκαν για περισσότερα από $100.000.000, ένα εκ των οποίων το πολύ γνωστό “Maternité II” (1899) του Πωλ Γκογκένμ που απέκτησε άγνωστος πλειοδότης στην τιμή των $105.730.000.
O Πολ Γκογκέν (1848 – 1903) – Credit: Getty Images / Ideal Image
Το συγκεκριμένο έργο ζωγράφισε ο καλλιτέχνης το 1899, ενώ ζούσε στην Punaauia της Ταϊτής και είναι μία ωδή στη γονιμότητα. Το έργο περιστρέφεται γύρω από τη μητρότητα και ο καλλιτέχνης έχει αποδώσει σε αυτό, μια πλούσια και άκρως εξατομικευμένη ερμηνεία. Ο πίνακας ολοκληρώθηκε περίπου την εποχή που η 17χρονη ερωμένη του, Pahura, γέννησε τον γιο τους, τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς. Η φιγούρα που θηλάζει το μωρό, κάτω δεξιά, συμβολίζει το συγκεκριμένο γεγονός, ενώ οι δύο συνοδοί με τα φρούτα και τα λουλούδια, συμβολίζουν την ομορφιά και την αφθονία της φύσης. Ο Γκογκέν, ολοκλήρωσε και μια άλλη ελαφρώς μεγαλύτερη σύνθεση, το “Maternité I” που ανήκει στην συλλογή του Μουσείου Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.
Καθώς το κίνημα των Ιμπρεσιονιστών κορυφωνόταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1880, ο καλλιτέχνης πειραματίστηκε με νέες χρωματικές θεωρίες, για να πρωτοστατήσει σε ένα νέο στυλ ζωγραφικής που εντάσσεται στο Κίνημα του Συμβολισμού. Η πειραματική χρήση του χρώματος και το συνθετικό ύφος του αποτέλεσαν τα βασικά στοιχεία της διαφοροποίησής του από τον Ιμπρεσιονισμό. Αυτό είναι το έργο που άσκησε τη μεγαλύτερη επιρροή στους Γάλλους αβάντ-γκαρντ, όπως και σε πολλούς σύγχρονους καλλιτέχνες.
Σύμφωνα με τον ιστορικό τέχνης και διευθυντή του Μουσείου του Ντάλας, Richard Brettell, το συγκεκριμένο έργο που πουλήθηκε, παρουσιάζει μια πολύ μεγαλύτερη συνειδητοποίηση του ενδιαφέροντος του καλλιτέχνη για το ζωντανό χρώμα. To “Maternité II” έχει πιο λαμπρές αποχρώσεις από το πρώτο, είναι υπογεγραμμένο, αλλά δεν έχει ημερομηνία. Από έγκυρες πληροφορίες ο Γκογκέν το κράτησε για να πουληθεί μαζί με την υπόλοιπη περιουσία του στην Ταϊτή. Αυτός είναι και ο μικρότερος πίνακας του καλλιτέχνη.
Ενώ ο Γκογκέν είχε ζωγραφίσει δύο εκδοχές αρκετών προηγούμενων έργων του, καμία από αυτές, δεν είναι γνωστή από την τελευταία δεκαετία αυτής της περιόδου. Για τον λόγο αυτό, το κίνητρό του να μεταφράσει τη σύνθεση σε άλλη γλώσσα χρώματος δεν είναι ξεκάθαρο. Το ότι τον απασχολούσε βαθιά η εκφραστική και ζωγραφική δύναμη του χρώματος είναι προφανές, γιατί είχε στείλει ένα δοκίμιο για το συγκεκριμένο θέμα, στον φίλο του, ποιητή και συγγραφέα, ειδικό του Συμβολισμού, Σαρλ Μωρίς προς δημοσίευση το 1898.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι από την σειρά των έργων του Γκογκέν με γυναίκες από την Ταϊτή, δεν επιβίωσαν του αφιλόξενου κλίματος και των συνθηκών μεταφοράς τους από τον Νότιο Ειρηνικό ή καταστράφηκαν από Ευρωπαίους αξιωματούχους, μιας και τα θεώρησαν “ηθικά κατακριτέα”. Το “Maternité (II)” ωστόσο, είναι ένα σπάνιο δείγμα, που ξέφυγε από αυτή τη μοίρα, για να καταλήξει στα χέρια μεγάλων και σημαντικών συλλεκτών.
