Θερμότερο αλλά και ξηρότερο προβλέπεται και το φετινό φθινόπωρο, όπως αναφέρεται από τη Διεύθυνση Μεθόδων Πρόγνωσης, Έρευνας και Μετεωρολογικών Μοντέλων και τον μετεωρολόγο Παναγιώτη Σκριμιζέας ([email protected]).
Λιγότερες βροχές από το κανονικό και θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας, οι οποίες στη βορειοδυτική Ελλάδα προβλέπεται ότι θα φθάσουν και τον 1 βαθμό Κελσίου, εκτιμούν γενικά για τον Ελληνικό χώρο τα μοντέλα, ECMWF και C3S multi-modelsystem.
Για το φθινόπωρο 2021 (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος – Νοέμβριος), έχουμε επιλέξει για παρουσίαση και σχολιασμό τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές, της θερμοκρασίας στα 2m, του υετού (βροχοπτώσεων), των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, καθώς και αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια, έτσι όπως αυτές προκύπτουν, τόσο από το μακροπρόθεσμο μοντέλο του ECMWF, όσο και από το σύστημα πολλαπλών μοντέλων (C3S multi-modelsystem). Οι χάρτες είναι διαθέσιμοι από την υπηρεσία C3S (Copernicus) και μπορούν να αναζητηθούν μαζί και με τα αποτελέσματα όλων των μοντέλων και των παραμέτρων που υλοποιούν το C3Smulti-modelsystem στην ιστοσελίδα https://climate.copernicus.eu/charts/c3s_seasonal/.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3S multi-modelsystem με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας για το Φθινόπωρο του 2021 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2021
Όσον αφορά τη θερμοκρασία, το ECMWF, για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης προβλέπει υψηλότερες από τις κανονικές τιμές. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις, μέχρι και 1 βαθμό Κελσίου, εντοπίζονται στην περιοχή της κεντρικής Μεσογείου, την Ιταλία, την Αδριατική και τα δυτικά και βόρεια Βαλκάνια. Αξιοσημείωτες είναι επίσης οι θετικές αποκλίσεις μέχρι 1 βαθμό που εμφανίζονται στην Βαλτική και τη Σιβηρία. Κανονικές τιμές εκτιμώνται για τις περιοχές που γειτνιάζουν με τον Ατλαντικό, όπως η Μεγ.Βρετανία, η Ιρλανδία και το δυτικό τμήμα της Γαλλίας, καθώς και για το μεγαλύτερο μέρος και της Σκανδιναβικής χερσονήσου και της Γερμανίας.
Και το multi-model συμφωνεί με την εικόνα του ECMWF, με εξαίρεση την περιοχή της Σκανδιναβικής χερσονήσου, που την εντάσσει στις περιοχές με θετική απόκλιση μέχρι 0,5 βαθμούς. Κατά την άποψή μας αυτή η εικόνα εξομάλυνσης είναι αναμενόμενη, καθόσον το multi-model αποτελεί σύνθεση κλιματικών μοντέλων.
Καθώς οι προγνώσεις αυτές αποτελούν μια μέση εικόνα του τριμήνου Σεπτέμβριος – Οκτώβριος – Νοέμβριος 2021, το γεγονός ότι προβλέπονται γενικά θερμότερες συνθήκες, κυρίως στη νότια Ευρώπη, δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν ψυχρά μέτωπα και ψυχρότερες ημέρες κυρίως προς τα τέλη του φθινοπώρου. Σημαίνει απλώς, ότι τα ψυχρά μέτωπα ή οι εισβολές ψυχρότερων αερίων μαζών θα είναι λιγότερο συχνές.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWFκαι του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις του υετού (βροχόπτωσης) για το Φθινόπωρο του 2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/08/2021
Από πλευράς υετού (βροχοπτώσεων), και τα δύο μοντέλα γενικά δεν εμφανίζουν μεγάλες αποκλίσεις από τις κανονικές για την εποχή τιμές. Πάντως συμφωνούν για σχετικά ξηρότερες συνθήκες στις περισσότερες περιοχές της νότιας Ευρώπης, με έμφαση στην περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Μεσογείου και τη βαλκανική χερσόνησο. Αξίζει επίσης να παρατηρήσουμε τις σχετικά ξηρότερες συνθήκες, που εκτιμώνται, κυρίως από το multi-model, σε εκτεταμένη περιοχή του Ατλαντικού ωκεανού, περιοχή από την οποία προέρχονται τα συστήματα που επηρεάζουν την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Σχετικά πιο βροχερή εμφανίζεται η περιοχή της Σκανδιναβικής χερσονήσου.
Συνοψίζοντας και εστιάζοντας στον Ελληνικό χώρο, και τα δύο μοντέλα εκτιμούν γενικά λιγότερες βροχές από το κανονικό και θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας, οι οποίες στη βορειοδυτική Ελλάδα προβλέπεται ότι θα φθάνουν και τον 1 βαθμό.
Επειδή, σε μεγάλο βαθμό, οι διεργασίες στην ατμόσφαιρα καθοδηγούνται από την κυκλοφορία στα 500hPa, παρατίθενται και οι προγνωστικοί χάρτες (ECMWF και C3Smulti–modelsystem) με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στο επίπεδο αυτό.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500hPa για το Φθινόπωρο του 2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/08/2021
Οι θετικές αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, που προβλέπονται, τόσο από το ECMWF όσο και από το multi-model στην περιοχή της νοτίου Ευρώπης – Μεσογείου – Β. Αφρικής υποδηλώνουν την παρουσία υψηλών πιέσεων, που συνδέονται με θερμότερες αέριες μάζες στην χαμηλή τροπόσφαιρα και φυσικά αιτιολογούν τις σχετικά θερμότερες συνθήκες, που προβλέπονται στις περιοχές αυτές. Ανάλογα και οι θετικές αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, στην περιοχή της Σιβηρίας. Τέλος, η πρόβλεψη, κυρίως από το ECMWF, για σχεδόν κανονικές θερμοκρασίες της αέριας μάζας, στις βόρειες και κεντρικές ευρωπαϊκές περιοχές συνδέεται με την τυπική για την εποχή ατμοσφαιρική κυκλοφορία στα 500hPa που εκτιμά το κέντρο.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής (βαρομετρικής) πίεσης στην επιφάνεια (MSLP) για το Φθινόπωρο του 2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/08/2021
Στις προβλεπόμενες αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια (Mean Sea Level Pressure – MSLP), που παρατίθενται στη συνέχεια, τόσο το ECMWF όσο και το multi-model συμφωνούν για υψηλότερες πιέσεις στην περιοχή της κεντρικής – νότιας Ευρώπης – Μεσογείου – Β.Αφρικής. Επίσης θα πρέπει να παρατηρήσουμε τις θετικές αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην περιοχή του βόρειου Ατλαντικού.
Σε προηγούμενη ανάρτηση είχε γίνει αναφορά σε ένα σημαντικό παράγοντα καθορισμού του παγκόσμιου κλίματος, την ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού ωκεανού, γνωστή ως ENSO (El Niño–Southern Oscillation). Οι δύο όψεις αυτού του κλιματικού κύκλου είναι το El Niño και η La Niña. Η τυπική έκφραση του El Niño αναφέρεται στην αύξηση της θερμοκρασίας των νερών του Ειρηνικού στην νότια Αμερική, κοντά στον Ισημερινό (τις ακτές του Περού). Η πρώτη και σημαντική επίδραση του El Niño είναι η διαταραχή της δυτικής κυκλοφορίας, δηλαδή των δυτικών ανέμων που πνέουν σε πλανητικό επίπεδο στα μέσα γεωγραφικά πλάτη. Και αν το El Niño είναι η θερμή έκφραση της ταλάντωσης, η La Niña είναι το αντίθετό του, δηλαδή οι ωκεάνιες μάζες στην ίδια περιοχή εμφανίζονται ψυχρότερες από ότι κανονικά. Το φαινόμενο La Niña συνδυάζεται με σημαντική ενίσχυση των ανατολικών (αληγών) ανέμων που πνέουν στην υποτροπική ζώνη, ενώ η παρουσία του επιδρά και στη θέση του πολικού αεροχειμάρρου. Το περσινό φθινόπωρο και χειμώνα η κυκλοφορία αυτή ήταν σε φάση La Niña. Οι τρέχουσες προγνώσεις εκτιμούν, ότι και φέτος η ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού ωκεανού θα είναι επίσης σε φάση La Niña, γεγονός που σημαίνει ότι, κατά το μάλλον ή ήττον, αναμένουμε παρόμοια μοτίβα κυκλοφορίας. Στη συνέχεια παρατίθεται ο σχετικός προγνωστικός χάρτης του ECMWF με την εκτίμηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας που υποδηλώνει φάση La Niña για την ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού.
Προγνωστικός χάρτης του ECMWF με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας (SST–SeaSurfaceTemperature) για τον για το φθινόπωρο 2021 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2021
Κλείνοντας να υπενθυμίσουμε ότι το multi-model αποτελεί σύνθεση των προγνώσεων οκτώ (8) κλιματικών μοντέλων και συνεπώς θα πρέπει να ανατρέξουμε στις συνιστώσες του, δηλαδή στις επιμέρους προγνώσεις των μοντέλων που το συνθέτουν, για την εκάστοτε αξιολόγησή του. Η υπηρεσία C3S παρέχει ελεύθερα στην ιστοσελίδα της τις εκτιμήσεις των κέντρων που συνεισφέρουν στην δημιουργία του multi-model. Όσο για το μοντέλο του ECMWF, γενικά βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα από πλευράς αξιοπιστίας. Αλλά καμία μακροπρόθεσμη/εποχική πρόγνωση δεν μπορεί ποτέ να θεωρείται απολύτως ακριβής. Μπορούμε μόνο, κάθε φορά, να εξετάζουμε τις τάσεις και το πώς μπορεί να εξελιχθούν τα καιρικά μοτίβα σε ολόκληρες ηπείρους ή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Συνεπώς οι εποχικές προγνώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με σχετική επιφύλαξη, λαμβάνοντας υπόψη, ότι το αποτέλεσμά τους θα αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου αναφοράς τους (40 – 60%), σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απορριπτικά, αποκλείοντας την προοπτική βελτίωσής τους.
