Όταν το πρωινό μας ξύπνημα απαιτεί κάτι περισσότερο από μια απλή δόση καφεΐνης, το άρωμα του ελληνικού καφέ αποτελεί πάντοτε τη λύση. Με άρωμα που ξυπνά αναμνήσεις, γεύση που ισορροπεί ανάμεσα στο φίνο και το πικρό και αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία, δεν είναι τυχαίο ότι παραμένει βαθιά ριζωμένος στην ελληνική μας κουλτούρα. Ο ελληνικός καφές δεν είναι απλώς άλλη μία καθημερινή συνήθεια.
Είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την υγεία. Πλούσιος σε αντιοξειδωτικά όπως οι πολυφαινόλες, το χλωρογενικό οξύ και οι μελανοϊδίνες, προστατεύει τα κύτταρα μας από τις ελεύθερες ρίζες και επιβραδύνει τη γήρανση. Η συμβολή του στη μακροζωία είναι εντυπωσιακή, καθώς έρευνες σε ηλικιωμένους έδειξαν ότι οι τακτικοί καταναλωτές ελληνικού καφέ, έχουν μικρότερες πιθανότητες για καρδιολογικά προβλήματα και απολαμβάνουν καλύτερης γενικής υγείας σε σχέση με όσους επιλέγουν άλλους καφέδες. Με μόλις 1 θερμίδα ανά φλιτζάνι, είναι ιδανικός για όσους προσέχουν τη σιλουέτα τους, ενώ η μέτρια περιεκτικότητα του σε καφεΐνη, τον καθιστά ασφαλή ακόμη και για τους πιο ευαίσθητους οργανισμούς.
Ελληνικός καφές: Τι τον κάνει να υπερέχει έναντι των άλλων
Η σύγκριση του ελληνικού καφέ με τον espresso ή τον καφέ φίλτρου, γίνεται αναπόφευκτα. Τι έχει όμως ο ελληνικός καφές που τον κάνει να ξεχωρίζει; Καταρχάς, η παρασκευή του είναι μια μικρή τελετουργία. Το ήπιο ψήσιμο και το αργό βράσιμο στο μπρίκι, διατηρούν περισσότερα από τα πολύτιμα συστατικά του καφέ. Αντίθετα, ο espresso ψήνεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και πίεση, χάνοντας μέρος των ευεργετικών πολυφαινολικών ενώσεων του.
Παράλληλα ο ελληνικός καφές είναι πιο φιλικός για το στομάχι, χάρη στην ήπια επεξεργασία του, καθώς είναι πιο εύπεπτος. Η γεύση του είναι γεμάτη και ισορροπημένη, με νότες ξηρών καρπών και γης, χωρίς την έντονη πικράδα του espresso ή την αραιότητα του καφέ φίλτρου. Μοναδικό «μειονέκτημά» του είναι οι ουσίες καφεστόλη και καχεόλη, που περιέχει σε μεγαλύτερη ποσότητα λόγω της απουσίας φίλτρου, αλλά οι οποίες δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τον μέσο υγιή ενήλικα.
Ο ελληνικός καφές από τη «γέννησή» του μέχρι σήμερα
Ο ελληνικός καφές κουβαλά μια ιστορία αιώνων. Η μέθοδος παρασκευής του γεννήθηκε στους Βεδουίνους της ερήμου, που έψηναν καφέ στην άμμο («χόβολη»), πέρασε στους Άραβες και τους Οθωμανούς και έφτασε στα Βαλκάνια και την Ελλάδα κατά την Τουρκοκρατία. Στα πρώτα καφενεία της Θεσσαλονίκης και της Κωνσταντινούπολης, από τον 17ο αιώνα ήδη, οι κάτοικοι απολάμβαναν τον αρωματικό αυτό καφέ.
Η ονομασία «ελληνικός» καθιερώθηκε μετά τα μέσα του 20ού αιώνα, όταν οι Έλληνες θέλησαν να διαχωρίσουν την δική τους εκδοχή από την τουρκική για πολιτικούς και πολιτιστικούς λόγους. Η ελληνική εκδοχή ξεχωρίζει από την τούρκικη χάρη στο πολύ ψιλό άλεσμα και το ψήσιμο, που του δίνει πιο ξανθό χρώμα και παχύρευστη υφή.
Γλυκές συνοδείες, στην τέχνη της φιλοξενίας
Ο ελληνικός καφές δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένος, χωρίς τα παραδοσιακά γλυκά κεράσματα που τον συνοδεύουν. Στην Ελλάδα, το να προσφέρεις καφέ με ένα γλύκισμα, είναι ένδειξη φιλοξενίας, κοινωνικότητας και αγάπης. Λουκούμια, γλυκά του κουταλιού, μπακλαβαδάκια, χαλβαδόπιτες, καριόκες και κουλουράκια είναι μερικά μόνο από τα συνηθισμένα συνοδευτικά.
Πολλά από αυτά τα γλυκά έχουν και διατροφική αξία, ειδικά όσα φτιάχνονται με αμύγδαλα, μέλι, ταχίνι ή ξηρούς καρπούς, καθώς προσφέρουν πολύτιμες βιταμίνες, μέταλλα και «καλά» λιπαρά. Αν και περιέχουν ζάχαρη, όταν καταναλώνονται με μέτρο, συμπληρώνουν τέλεια την πικράδα του ελληνικού καφέ, δημιουργώντας μια υπέροχη γευστική ισορροπία.
Από τις βεγγέρες στα χωριά, ως τις γιορτές και τους γάμους, το σερβίρισμα καφέ συνοδεία παραδοσιακών γλυκισμάτων, παραμένει μια κοινωνική τελετουργία που ενώνει τους ανθρώπους, διατηρεί τις παραδόσεις και θυμίζει πόσο στενά συνδεδεμένη είναι η ελληνική γαστρονομία με τον τόπο και την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Η επιστήμη πίσω από την απόλαυση
Στον συγκεκριμένο καφέ, δεν είναι μόνο το άρωμα και η ιστορία που τον κάνουν ιδανικό για το πρωινό, είναι και η επιστήμη. Ο αργός βρασμός, κατά προτίμηση στη χόβολη, διατηρεί περισσότερες αντιοξειδωτικές ενώσεις από άλλες μεθόδους, ενώ η μέτρια καφεΐνη προσφέρει εγρήγορση, χωρίς όμως να υπερδιεγείρει τον οργανισμό. Έρευνες δείχνουν επίσης ότι ο ελληνικός καφές βοηθά στη χώνευση, ενεργοποιεί τον μεταβολισμό και βελτιώνει τη διάθεση, μειώνοντας ακόμη και τον κίνδυνο κατάθλιψης, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Ακόμα και το κατακάθι στον πάτο του φλιτζανιού, συγκρατεί σημαντικό μέρος των πολυφαινολικών ενώσεων και «μαρτυράει», στα μάτια των πιο έμπειρων, το μέλλον των νεαρών κοριτσιών και αγοριών.
Ο ιδανικός τρόπος να ξεκινήσουμε τη μέρα
Από την προετοιμασία και την αναμονή όσο βράζει στο μπρίκι, μέχρι το άρωμα που πλημμυρίζει το σπίτι και την πρώτη γουλιά που μας ξυπνά, πρόκειται για μια εμπειρία που συνδυάζει επιστήμη, γαστρονομία και παράδοση.
Αν τον συνοδεύσουμε και με ένα μικρό γλυκό, αφιερώνοντας λίγα λεπτά για να χαλαρώσουμε από το πρωινό άγχος, τότε γινόμαστε μέρος μιας παράδοσης που φροντίζει το σώμα, το πνεύμα και τις σχέσεις μας. Ο ελληνικός καφές δεν είναι απλώς η καλύτερη επιλογή για το πρωί, είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής.
