Δεν ήταν τυχαίο ότι η Meta Platforms Inc. επέλεξε την αγαπημένη τηλεοπτική ενημερωτική εκπομπή του Ντόναλντ Τραμπ, το Fox and Friends, για να συζητήσει την απόφασή της να εγκαταλείψει το fact-checking (σημ. τον έλεγχο των γεγονότων και τη διαδικασία επαλήθευσης της πραγματικής ακρίβειας των αμφισβητούμενων αναφορών και δηλώσεων).
Η κίνηση, η οποία θα επηρεάσει το περιεχόμενο που παρέχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες των ΗΠΑ σε πλατφόρμες όπως το Instagram και το Facebook, στην πραγματικότητα είχε έναν απώτερο σκοπό. Ήταν η τελευταία προμελετημένη κίνηση σε μια πολύμηνη προσπάθεια του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου Μαρκ Ζάκερμπεργκ να καταστήσει τον γίγαντα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πιο φιλικό προς τον Τραμπ, μετά από χρόνια συγκρούσεων και εντάσεων.
Εξηγώντας την κίνηση, ο Ζάκερμπεργκ ανέφερε ότι οι εξωτερικοί ελεγκτές γεγονότων της Meta «ήταν πολύ προκατειλημμένοι πολιτικά και περισσότερο κατέστρεψαν παρά δημιούργησαν εμπιστοσύνη, ειδικά στις ΗΠΑ». Ο νεοδιορισθείς επικεφαλής πολιτικής του, Τζόελ Κάπλαν, πρώην υπάλληλος του προέδρου Τζορτζ Μπους του νεότερου με βαθιές σχέσεις με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, βγήκε στο Fox and Friends για να διατυπώσει παρόμοια επιχειρήματα σχετικά με την απελευθέρωση περισσότερου λόγου στις διαδικτυακές πλατφόρμες της Meta.
Το τελευταίο βήμα μπορεί να έχει τον πιο εκτεταμένο αντίκτυπο στη δική του διαδικτυακή αυτοκρατορία: καταργεί τους ελέγχους ποιότητας και τα συστήματα ελέγχου των γεγονότων που πάντα μισούσε ο Τραμπ, κάνοντας το μόνο εντός των ΗΠΑ προς το παρόν.
«Αυτή ήταν μια στρατηγική κίνηση, όχι μια πολιτική απόφαση», δήλωσε ο Αλέξιος Μαντζαρλής, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια, την Εμπιστοσύνη και την Ασφάλεια στο Cornell Tech και πρώην ιδρυτικός διευθυντής του Διεθνούς Δικτύου Ελέγχου Γεγονότων. Ο ίδιος επέκρινε τον Ζούκερμπεργκ, ο οποίος στο παρελθόν έχει εξυμνήσει το πρόγραμμα ελέγχου των γεγονότων της Meta, για την παραποίηση του έργου και την αγνόηση ερευνών που αποδεικνύουν τα οφέλη του.
Η προσπάθεια του Ζάκερμπεργκ και της Meta να ευθυγραμμιστούν καλύτερα με την επερχόμενη κυβέρνηση έχει έρθει με διάφορες μορφές. Λίγο αφότου εξήρε την αντίδραση του Τραμπ σε μια απόπειρα δολοφονίας ως «badass», ο Ζάκερμπεργκ κάλεσε τον Τραμπ στο τηλέφωνο για να ζητήσει προσωπικά συγγνώμη για μια λανθασμένη ετικέτα ελέγχου γεγονότων που είχε προσαρτηθεί σε μια φωτογραφία του πρώην προέδρου. Μετά τις εκλογές, οι δύο τους δείπνησαν στην έπαυλη Mar-a-Lago του Τραμπ στη Φλόριντα το βράδυ πριν από την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Ο Ζάκερμπεργκ δεν είναι μακράν ο μόνος μεγάλος επικεφαλής της τεχνολογίας που έχει δηλώσει την υποστήριξή του στον Τραμπ. Ο Έλον Μασκ ήταν στο πλευρό του Τραμπ την ημέρα των εκλογών, αφού διοργάνωσε συγκεντρώσεις υπέρ του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Έχει παραστεί σε συναντήσεις με διευθύνοντες συμβούλους άλλων μεγάλων εταιρειών και έχει ηγηθεί πολιτικών συζητήσεων για το τι πρέπει να κάνει ο Τραμπ πριν καν αναλάβει τα καθήκοντά του.
Ο ιδρυτής της Amazon.com Inc., Τζεφ Μπέζος, ακύρωσε την προγραμματισμένη υποστήριξη της Washington Post για την υποψήφια των Δημοκρατικών Καμάλα Χάρις, ενώ η Amazon έχει επίσης δωρίσει 1 εκατομμύριο δολάρια στο ταμείο για την ορκωμοσία του Τραμπ και φέρεται να έχει συμφωνήσει να καταβάλει 40 εκατομμύρια δολάρια για την αδειοδότηση ενός ντοκιμαντέρ για τη Μελάνια Τραμπ. Ο Τζεν-Σουν Χουάνγκ της Nvidia Corp. δήλωσε μόλις στο Bloomberg News ότι περίμενε ότι ο Τραμπ θα φέρει λιγότερες ρυθμίσεις και χαιρέτισε τη φιλική προς τις επιχειρήσεις προσέγγισή του.
«Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι καλό», δήλωσε ο Χουάνγκ. «Ως βιομηχανία, θέλουμε να κινούμαστε γρήγορα».
Δεν είναι σαφές αν η νέα τοποθέτηση του Ζάκερμπεργκ αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στις προσωπικές του πεποιθήσεις ή αν κάνει μια υπολογισμένη επιχειρηματική κίνηση. Αλλά ο διευθύνων σύμβουλος της Meta έχει σαφή κίνητρα για να έχει καλές σχέσεις με την επερχόμενη κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ απείλησε να ασκήσει βέτο σε ένα σημαντικό νομοσχέδιο για τις αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ, εκτός αν το Κογκρέσο καταργούσε έναν νόμο γνωστό ως Section 230, ο οποίος αποτελεί τη νομική ασπίδα που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων όπως η Meta για να προστατευτούν από τις περισσότερες νομικές προκλήσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο.
Η Meta αντιμετωπίζει επίσης μια σημαντική αντιμονοπωλιακή δίκη αργότερα φέτος- η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου προσπαθεί να διαλύσει την εταιρεία και να αναγκάσει τη Meta να αποσχίσει ορισμένα από τα πιο πολύτιμα προϊόντα της, όπως το Instagram και το WhatsApp. Μια φιλική σχέση με τον Τραμπ θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποτροπή ορισμένων από τις πιο επικίνδυνες προκλήσεις της Meta.
«Μεγάλο μέρος του μέλλοντος αυτής της εταιρείας, από την Τεχνητή Νοημοσύνη έως τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λειτουργεί, θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις που θα λάβει η διοίκηση Τραμπ – και έτσι προσπαθούν να προσαρμοστούν σε αυτό», δήλωσε η Katie Harbath, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας τεχνολογικής πολιτικής Anchor Change με έδρα την Ουάσινγκτον, η οποία στο παρελθόν διετέλεσε διευθύντρια δημόσιας πολιτικής για το Facebook.
Η Harbath δήλωσε ότι ο Ζάκερμπεργκ προσπαθεί πάντα να προσαρμόζεται σε μια νέα διοίκηση (παράδειγμα Τραμπ ή Μπάιντεν) και η ομάδα του χρησιμοποιεί τις εκλογές για να κάνει έναν απολογισμό του «πού βρίσκεται η κοινωνία, να αναπροσαρμόσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει το περιεχόμενο» και να έχει κατά νου «ποιος θα είναι ο ρυθμιστής».
Η ενημέρωση της Τρίτης για τον έλεγχο των γεγονότων ήταν ίσως η πιο συμβολική από τις αλλαγές του Ζάκερμπεργκ, δεδομένου ότι αντιμετωπίζει με σαφήνεια τη μεγαλύτερη απογοήτευση του Τραμπ για τα κοινωνικά δίκτυα, που είναι ότι είναι πολύ σκληρά όταν πρόκειται για την αστυνόμευση του περιεχομένου. Στο βίντεό του για να εξηγήσει την κίνηση, ο Ζάκερμπεργκ χρησιμοποίησε γλώσσα που συχνά συνδέεται με τον Τραμπ για να περιγράψει την ενημέρωση, κατηγορώντας τις «κυβερνήσεις και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης» ότι πιέζουν να «λογοκρίνουν όλο και περισσότερο».
Αντ’ αυτού, ο Ζάκερμπεργκ δήλωσε ότι η Meta θα υιοθετήσει ένα νέο προϊόν «community notes», σημειώνοντας ότι θα είναι παρόμοιο με το X του Μασκ, το οποίο επιτρέπει στους τακτικούς χρήστες να σταθμίζουν και να ψηφίζουν για την ακρίβεια των αναρτήσεων στην υπηρεσία. «Οι πρόσφατες εκλογές μοιάζουν επίσης με ένα πολιτισμικό σημείο καμπής προς την κατεύθυνση να δοθεί και πάλι προτεραιότητα στον λόγο», πρόσθεσε ο Ζάκερμπεργκ.
Για πολλούς, η ανακοίνωση του Ζάκερμπεργκ ακούστηκε πολύ σαν τον Μασκ, ο οποίος έχει γίνει ένας από τους στενότερους συμβούλους του Τραμπ. Ο Ζάκερμπεργκ ανακοίνωσε ακόμη ότι η Meta θα μετακινήσει τις ομάδες εμπιστοσύνης και ασφάλειας και μετριοπάθειας εκτός Καλιφόρνιας για να «βοηθήσει να απομακρυνθεί η ανησυχία ότι προκατειλημμένοι υπάλληλοι λογοκρίνουν υπερβολικά το περιεχόμενο». Ο Μασκ είχε μεταφέρει νωρίτερα την έδρα της X από την Καλιφόρνια, υποστηρίζοντας ότι αυτό έγινε με γνώμονα την πεποίθησή του ότι το Σαν Φρανσίσκο ήταν υπερβολικά αριστερόστροφο.
«Ειλικρινά, είμαι σοκαρισμένος με τον τρόπο που επέλεξε να το κάνει ο Ζάκερμπεργκ», δήλωσε ο Μαντζαρλής. «Υιοθέτησε μια πολύ επιθετική προσέγγιση και χρησιμοποίησε μια γλώσσα που, ειρωνικά, ήταν εξαιρετικά πολιτικά φορτισμένη», συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας του ελέγχου των γεγονότων ως μια μορφή λογοκρισίας. Οι ετικέτες ελέγχου των γεγονότων της Meta δεν οδηγούν στην αφαίρεση περιεχομένου, αλλά μάλλον παρέχουν πλαίσιο που καταρρίπτει ψευδείς πληροφορίες και μειώνει την εμβέλειά τους, εξήγησε ο Μαντζαρλής, ο οποίος βοήθησε στη διαμόρφωση των αρχών ελέγχου των γεγονότων που υποστήριζε προηγουμένως η εταιρεία.
«Ουσιαστικά έκανε το cosplay του Έλον Μασκ και υποσχόταν ελεύθερη έκφραση για όλους», δήλωσε ο Μαντζαρλής.
Την Τρίτη, η Meta ενημέρωσε επίσης τις πολιτικές της σχετικά με τη συμπεριφορά μίσους. Οι αλλαγές αυτές, που εκδόθηκαν πιο αθόρυβα, περιλάμβαναν νέες διατάξεις που επέτρεπαν στους χρήστες της να χρησιμοποιούν κατά καιρούς προσβλητική γλώσσα «όταν συζητούν για τα δικαιώματα των τρανσέξουαλ, τη μετανάστευση ή την ομοφυλοφιλία», καθώς και να υποστηρίζουν περιορισμούς με βάση το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό σε θέσεις εργασίας στο στρατό, την επιβολή του νόμου και τη διδασκαλία. Η νέα πολιτική αφαίρεσε επίσης τις προστασίες κατά της γλώσσας που περιγράφει τις γυναίκες ως «οικιακά αντικείμενα ή ιδιοκτησία», καθώς και την απάνθρωπη γλώσσα που εστιάζει στους μαύρους, τους τρανσέξουαλ και τα μη δυαδικά άτομα.
«Δεν είναι σωστό να μπορούν να ειπωθούν πράγματα στην τηλεόραση ή στο βήμα του Κογκρέσου, αλλά όχι στις πλατφόρμες μας», δήλωσε ο Κάπλαν σε ανάρτηση στο blog. Τα θέματα για τα οποία η Meta ήρε τους περιορισμούς ήταν μεταξύ των «κυρίαρχων λόγων», είπε.
Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Μασκ συνέβαλαν στο να μεταφερθεί αυτή η ρητορική, ιδίως γύρω από τους μετανάστες και τους τρανσέξουαλ, στο mainstream. Τα σχόλιά τους, ενίοτε ψευδή ή κατά παράβαση των προηγούμενων πολιτικών μισητής συμπεριφοράς της Meta, έχουν αναζωπυρώσει τη διαδικτυακή δέσμευση και την οργή.
Η Σάρα Κέιτ Έλις, πρόεδρος της οργάνωσης υπεράσπισης των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ και queer μέσων ενημέρωσης GLAAD, ανέφερε σε δήλωσή της ότι η κατάργηση των προγραμμάτων ελέγχου των γεγονότων και των πολιτικών που αφορούν στη ρητορική μίσους θα καταστήσει τις πλατφόρμες της Meta μη ασφαλείς τόσο για τους χρήστες όσο και για τους διαφημιζόμενους.
«Η Meta δίνει το πράσινο φως στους ανθρώπους να στοχοποιούν LGBTQ άτομα, γυναίκες, μετανάστες και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες με βία, βιτριόλι και απάνθρωπες αφηγήσεις», ανέφερε.
