Oι ακραίες βροχοπτώσεις σε ολόκληρη την Ιταλία την περασμένη άνοιξη κατέστρεψαν πολλά από τα άνθη των ελαιώνων πριν αυτά σχηματίσουν καρπούς, σε σημείο που ορισμένοι ντόπιοι παραγωγοί ελαιόλαδου αναμένουν μείωση της φετινής παραγωγής κατά 3/4.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο ενισχύεται ο τουρισμός στις περιοχές αυτές από επισκέπτες οι οποίοι θέλουν να βιώσουν και να λάβουν μέρος στη συγκομιδή των ελιών και την εξερεύνηση των μεσογειακών περιοχών οι οποίες παράγουν το καλύτερο ελαιόλαδο του κόσμου.
Η πενταήμερη επίσκεψη στους ελαιώνες της Μαρία Άντζελα Μακία στην Τοσκάνη κοστίζει 745 ευρώ/άτομο και συμπεριλαμβάνει δύο ημέρες μαζέματος αλλά και επίσκεψη στο ελαιοτριβείο όπου ο καρπός με την σχετικά πικρή γεύση συμπιέζεται και μετατρέπεται στον «υγρό χρυσό» του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. Η Μακία βγαίνει κερδισμένη από τις τουριστικές επισκέψεις αυτές αφού ενοικιάζει δωμάτια στον ελαιώνα και έχει δωρεάν εργατικό δυναμικό το οποίο τη βοηθά στη συγκομιδή των ελιών. Η ομάδα του ρεπόρτερ του Bloomberg, Άντριου Ντέιβις, περνούσε έξι ώρες στους ελαιώνες κάθε ημέρα. Τα 500 κιλά ελιών τα οποία συγκέντρωσε θα αποδώσουν 70 λίτρα λάδι.
Ο σπαστήρας ελιών της Μακία είναι υψηλής τεχνολογίας για τον ανεξάρτητο αυτό ελαιώνα. Αφού χτενιστούν οι κορυφές των δέντρων, οι επισκέπτες χρησιμοποιούν πλαστικά εργαλεία για να ξύσουν τους υπόλοιπους καρπούς από τα κλαδιά.
Μετά τη συγκομιδή, οι ελιές μεταφέρονται απευθείας στο ελαιοτριβείο έτσι ώστε να αποφευχθεί η φυσική οξείδωση και η απώλεια γεύσης. Έξω από το «frantoio» αυτό, η μεθυστική μυρωδιά του ελαιόλαδου πλανάται ως σύννεφο και οι ντόπιοι αγρότες περιμένουν σαν ανυπόμονοι νέοι γονείς.
Οι ελιές περνούν μέσα από τη γραμμή των μηχανημάτων η οποία τις καθαρίζει πριν τις πολτοποιήσει. Μετά ακολουθεί το ξεκαθάρισμα του λαδιού και του υπόλοιπου πολτού. Ο πολτός αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα, ή πωλείται σε παραγωγούς για την εξαγωγή περισσότερου λαδιού χαμηλότερης ποιότητας. Τα κομμάτια από τα θρυμματισμένα κουκούτσια αποξηραίνονται και πωλούνται ως καύσιμο για ξυλόσομπες.
Για να θεωρηθεί ως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, οι ελιές πρέπει να έχουν υποστεί μηχανική ψυχρή πίεση και να έχουν οξύτητα μικρότερη από το 0,8%. Το λάδι αυτό το οποίο κοστίζει έως και πάνω από 30 ευρώ/λίτρο, έχει πλούσια, γήινη γεύση και πολλές φορές μία σχετικά πικάντικη επίγευση. Αποτελεί κατά κύριο λόγο ένα καρύκευμα το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στη μεσογειακή -και όχι μόνο- κουζίνα.
Το μαγείρεμα με ελαιόλαδο είναι πιο ακριβό από ποτέ. Το πλήγμα στις σοδειές λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών και της κλιματικής αλλαγής συνέπεσε με αύξηση της ζήτησης των καταναλωτών για υγιεινά τρόφιμα.
Η παγκόσμια παραγωγή ελαιόλαδου αναμένεται να μειωθεί φέτος στους 1,97 εκατ. τόνους, πτώση της τάξης του 23% από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών σύμφωνα με τους Οlive Oil Times.
Η Ισπανία, η οποία παραδοσιακά παράγει το 50% του παγκόσμιου ελαιόλαδου, βιώνει τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας, η οποία έχει μειώσει την παραγωγή στο 50%.
Στην Ελλάδα οι ελαιώνες έχουν πληγεί από σημαντικές βροχοπτώσεις οι οποίες προκάλεσαν ζημιές στα δέντρα, με την παραγωγή στη χώρα να αναμένεται να μειωθεί κατά 40% σε σχέση με την περσινή, καλή σοδειά.
Στην Ιταλία, το κόστος του ελαιόλαδου κυμάνθηκε 49% υψηλότερα τον Οκτώβριο σε σχέση με πέρυσι. Αναφορικά, στην Ισπανία η τιμή αυτή έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 74% και πολλά σούπερ μάρκετ έχουν αναγκαστεί να βάζουν κλειδαριές στα λάδια λόγω των αυξημένων κλοπών από τα ράφια.
Τουρισμός του ελαιόλαδου
Σε αυτή την κατάσταση προσπαθεί να δώσει μερική λύση και ο «τουρισμός του ελαιόλαδου». Η μοναδική εμπειρία της συλλογής ελιών, της πολτοποίησής τους και της απόλαυσης του τελικού προϊόντος είναι μεν κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί σχετικά δημοφιλές στις μεσογειακές χώρες τα τελευταία χρόνια, αλλά η Ιταλία έχει, πια, θεσπίσει νομοθεσία η οποία υποστηρίζει την προσέλευση τουριστών για τη συλλογή ελιών εκτός των σεζόν συγκομιδής.
Ο νόμος 169/19 κάνει ευκολότερη την δημιουργία εμπειριών οι οποίες πολλές φορές συνδυάζουν τη συγκομιδή με τη γιόγκα, τα ταξίδια με ποδήλατο και την επιστροφή στη φύση την οποία τα ταξίδια υπόσχονται.
Άλλες χώρες όπως η Ελλάδα και η Good Life Greece οργανώνουν επισκέψεις σε μέρη όπως η Σύρος, όπου οι ελαιώνες είναι πέντε λεπτά με τα πόδια από τις πανέμορφες παραλίες της.
Στην Κροατία, οι τουρίστες μπορούν να συλλέξουν ελιές από υπεραιωνόβια δέντρα στη Σόλτα κατά τη διάρκεια επισκέψεων που διοργανώβει η premium μάρκα ελαιόλαδου, Olynthia.
Oι οπαδοί της ιστορίας του Δον Κιχώτη μπορούν να επισκεφθούν τους ελαιώνες της La Mancha με αυθημερόν εκδρομές και, αν θελήσουν, να… τα βάλουν με τους ανεμόμυλους.
Εκτός αυτού, οι παραγωγοί μπορούν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να αναδείξουν την προσπάθεια, το μεράκι και την παράδοση η οποία χαρακτηρίζει κάθε βήμα της παραγωγής του «υγρού χρυσού».
Όπως ανέφερε και ο Αμερικανός δικαστής ο οποίος πήρε μέρος στο γκρουπ επισκεπτών του Άντριου Ντέιβις, «αφού περάσεις τη συγκομιδή και την όλη αυτή διαδικασία σκέφτεσαι πως το καλό ελαιόλαδο όντως θα πρέπει να έχει υψηλή τιμή, λόγω του κόπου που χρειάζεται για την παραγωγή του.
Η Μακία, από την πλευρά της, τονίζει πως «μέσα στους 100 επισκέπτες, μόλις 4 μπορεί να ενδιαφέρονται πραγματικά για το ελαιόλαδο. Σε αυτούς, όμως, επιλέγω να επικεντρωθώ. Μου είναι αρκετό».
