«Ο κόσμος φέτος γνώρισε τον πιο ζεστό Ιούλιο που έχει καταγραφεί.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή τόνισε για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη δράσης. Η ζημιά από την κλιματική κρίση είναι ήδη εκτεταμένη. Στην Ελλάδα υποστήκαμε καταστροφικές πυρκαγιές, τις χειρότερες στην Ευρώπη (η πυρκαγιά στην Ελλάδα ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ΕΕ, The Guardian, https://www.theguardian.com ) καθώς και τις συνέπειες από την καταιγίδα Daniel (The Guardian: «Οι Έλληνες χάνουν την πίστη τους στο κράτος μετά την καταιγίδα Ντάνιελ και ένα καλοκαίρι με πυρκαγιές») που κατέστρεψε μια ολόκληρη αγροτική περιοχή στη Θεσσαλία, χωριά, ζώα και πολλές ζωές.
Συνέχισε δε να διασχίζει τη Μεσόγειο για να προκαλέσει όλεθρο στη Λιβύη αποκαλυπτικών διαστάσεων. Θρηνούμε τις ζωές, τα ζώα και τη φύση που χάθηκαν από αυτά τα γεγονότα.
Αυτά δεν είναι πλέον προειδοποιητικά σημάδια. Ζούμε τα αρχικά στάδια μόνιμων κλιματικών κρίσεων. Ωστόσο, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου παραμένουν σε επίπεδα ρεκόρ. Δείχνουμε απροετοίμαστοι τόσο να μετριάσουν τις επιπτώσεις αυτής της κρίσης όσο και, το πιο σημαντικό, να πραγματοποιήσουμε τις απαραίτητες βαθιές αλλαγές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές, για να περάσουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Είναι λοιπόν σωστό που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, αποφάσισε να συγκαλέσει τη Σύνοδο Κορυφής Climate Ambition Summit αυτές τις μέρες στη Νέα Υόρκη, στην έδρα του ΟΗΕ. (https://www.un.org/en/
Ακτιβιστές από όλο τον κόσμο βρίσκονται επίσης εδώ στη Νέα Υόρκη για να εκφράσουν το αίτημά τους για την επίδειξη πολιτικής βούλησης. Πολιτική βούληση από όλες τις ηγετικές προσωπικότητες εδώ στον ΟΗΕ, για μια πράσινη, δίκαιη και συμμετοχική μετάβαση σε μια βιώσιμη κοινωνία.
Πέρα από τις απαραίτητες διαμαρτυρίες, πολλοί θέτουν ένα σημαντικό ερώτημα. «Τί μπορεί να γίνει;». Η απάντηση είναι ότι υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν. Έχουμε την τεχνολογία, μπορούμε να συγκεντρώσουμε τους πόρους και μπορούμε να κινητοποιήσουμε τις κοινωνίες μας εάν το επιλέξουμε.
Ωστόσο, θα τονίσω ως πρώτη προτεραιότητα, την ανάγκη για παγκόσμια και περιφερειακή συνεργασία. Η κλιματική κρίση και όλα αυτά που φέρνει είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα μετά την πιθανότητα πυρηνικού πολέμου. Μόνο μέσω της συνεργασίας μπορούμε να περιορίσουμε τις συνέπειές της. Δυστυχώς οι περιφερειακές συγκρούσεις, οι πόλεμοι, όπως η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία, οι παγκόσμιες αντιπαλότητες και οι νέες εντάσεις, όπως μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, φαίνονται ανώριμα και επικίνδυνα, καθώς αντιμετωπίζουμε την κοινή απειλή των παγκόσμιων κλιματικών καταστροφών.
Επομένως, η συμβουλή μου προς τους ηγέτες σε όλο τον κόσμο είναι απλή: Πρέπει να δώσετε προτεραιότητα στον κοινό αγώνα έναντι της κλιματικής αλλαγής. Και κάνοντας αυτό, ξανασκεφτείτε τις συμβατικές συγκρούσεις στο νέο πλαίσιο αυτής της κοινής απειλής.
Στην πραγματικότητα, θα πρέπει κανείς να δει αυτή την κοινή απειλή ως μια ευκαιρία για την ενσωμάτωση του διαλόγου, της συνεργασίας και της ειρήνης, τόσο απαραίτητα για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Όπως μας έδειξε πολύ καλά ο COVID-19, είμαστε όλοι μαζί σε αυτό.
Και για να μην με βλέπουν μόνο σαν ονειροπόλος, (αν και ελπίζω να είμαι κι αυτό), θέλω να δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα.
Μπορεί να φαίνεται σύμπτωση ότι την ίδια μέρα της Συνόδου Κορυφής για το Κλίμα, οι δύο ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος Ερντογάν θα συναντηθούν εδώ στη Νέα Υόρκη. Ακόμα κι αν το κλίμα δεν είναι στην ατζέντα τους, θα έπρεπε να είναι.
Πριν από μερικά χρόνια, ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, πήρα μια πρωτοβουλία με τον τότε πρωθυπουργό Ερντογάν για το κλίμα.
Μπορέσαμε να συναντηθούμε, δύο χώρες φαινομενικά ιστορικοί αντίπαλοι, σε αυτό το θέμα. Όχι μόνο αυτό, αλλα μπορέσαμε να δημιουργήσουμε μια πρωτοβουλία για ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Καταλήξαμε σε μια κοινή δήλωση που υπογράφηκε από τουλάχιστον 21 χώρες. Αλβανία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Αίγυπτος, Βόρεια Μακεδονία (τότε ονομαζόταν FYROM), Γαλλία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Λιβύη, Μάλτα, Μαυριτανία, η Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, Ισπανία, Συρία, Τυνησία και Τουρκία . Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Αραβικός Σύνδεσμος, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) συμμετείχαν στην έναρξη.
Ενώ αυτή η πρωτοβουλία φαινόταν να έχει ξεχαστεί καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση χειροτέρευε, η Αραβική Άνοιξη άκμασε και οι κυβερνήσεις άλλαξαν στην Ελλάδα, αξίζει τώρα να την ξαναδούμε.
Στο τέλος, η Μεσόγειος πρέπει να γίνει περιοχή ειρήνης και συνεργασίας. Η κλιματική κρίση το απαιτεί από εμάς, αλλά μπορεί επίσης να γίνει το μεγαλύτερο πιο φιλόδοξο σχέδιο ειρήνης μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»
