Με μετρητά συνεχίζουν να πληρώνουν στις περισσότερες συναλλαγές τους οι ευρωπαίοι καταναλωτές, ωστόσο το μερίδιο των ηλεκτρονικών πληρωμών αυξάνεται περαιτέρω, συμπεριλαμβανόμενων των καθημερινών ηλεκτρονικών αγορών. Η πανδημία ωστόσο, επιτάχυνε την τάση προς τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και η πλειοψηφία καταναλωτών προτιμά τη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών.
Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με τη στάση των καταναλωτών σε ότι αφορά τις πληρωμές, τα μετρητά χρησιμοποιήθηκαν για 59% των συναλλαγών στα σημεία πώλησης του 2022, έναντι 72% το 2019. Τα μετρητά είναι το δημοφιλέστερο μέσο για πληρωμές μικρής αξίας σε καταστήματα και για συναλλαγές από άτομο σε άτομο. Το 60% θεωρεί σημαντικό να έχουν τα μετρητά ως επιλογή πληρωμής.
Αυξάνεται η διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών
Το μερίδιο των ηλεκτρονικών αγορών ως ποσοστό του συνόλου των καθημερινών συναλλαγών στη ζώνη του ευρώ έχει αυξηθεί σημαντικά και ανέρχεται στο 17% το 2022, από 6% το 2019. Για αγορές σε σημείο πώλησης, το μερίδιο των πληρωμών με κάρτα έχει αυξήθηκε κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες στο 34% το 2022, με τις ανέπαφες πληρωμές να αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των πληρωμών με κάρτα.
Το 40% «κρύβει» λεφτά στο σπίτι
Ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται τα μετρητά ως χρήσιμα για προστατεύσουν και το απόρρητό τους, να παραμείνουν ενεργοί στις δαπάνες τους και να επιτρέψουν την άμεση διευθέτηση των συναλλαγών.
Συνολικά, οι καταναλωτές είναι ικανοποιημένοι με την πρόσβασή τους σε μετρητά, με τη μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών – 90% – να βρίσκουν εύκολο να φτάσουν σε ένα ΑΤΜ ή σε τράπεζα για ανάληψη μετρητών στις περισσότερες χώρες. Πάντως, το 37% των καταναλωτών δήλωσε ότι διατηρούσε αποθέματα μετρητών στο σπίτι, εκτός του πορτοφολιού ή τραπεζικού λογαριασμού, από 34% το 2019.
Σε ότι αφορά στο μερίδιο των ηλεκτρονικών πληρωμών, το μερίδιο τους ως ποσοστό του συνόλου των καθημερινών συναλλαγών στη ζώνη του ευρώ υπερδιπλασιάστηκε το 2022 σε σχέση με το 2019 και ανέρχεται στο 17% από 6% το 2019 καθώς λόγω της πανδημίας η πλειοψηφία των πολιτών μπήκε σε μια νέα λογική πληρωμών.
Ανέπαφες πλέον οι πληρωμές
Οι κάρτες θεωρούνται πιο γρήγορες και εύχρηστες και θεωρούνται ότι μειώνουν την ανάγκη μεταφοράς μεγάλων ποσών μετρητών. Οι κάρτες είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής για μεγαλύτερες πληρωμές και πλέον αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο μερίδιο πληρωμών από τα μετρητά σε όρους αξίας.
Το ψηφιακό ευρώ
«Η ΕΚΤ δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές παραμένουν ελεύθεροι να επιλέγουν τον τρόπο πληρωμής, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον», δήλωσε το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής Fabio Panetta.
«Βλέπουμε επιβεβαίωση της ισχυρής ζήτησης τόσο για πληρωμές σε μετρητά όσο και για ψηφιακές πληρωμές. Η δέσμευσή μας για μετρητά και η συνεχιζόμενη εργασία μας για ένα ψηφιακό ευρώ στοχεύει να διασφαλίσει ότι η πληρωμή με δημόσιο χρήμα είναι πάντα μια επιλογή».
Μειώθηκαν τα μετρητά
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης σχετικά με τη στάση πληρωμών των καταναλωτών στην ζώνη του ευρώ (SPACE):
Τα μετρητά ήταν η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής στο σημείο πώλησης (POS) στη ζώνη του ευρώ και χρησιμοποιήθηκαν στο 59% των συναλλαγών, από 79% το 2016 και 72% το 2019.
Οι πληρωμές με κάρτα χρησιμοποιήθηκαν στο 34% των συναλλαγών με POS, από 19% το 2016 και 25% το 2019.
Για το 7% των συναλλαγών POS χρησιμοποιήθηκαν άλλοι τρόποι πληρωμής.
Το μερίδιο των πληρωμών που χρησιμοποιούν εφαρμογές για κινητά αυξήθηκε από λιγότερο από 1% το 2019 σε 3% το 2022.
Όσον αφορά στην αξία των πληρωμών, οι κάρτες (46%) κατείχαν μεγαλύτερο μερίδιο συναλλαγών από τις πληρωμές με μετρητά (42%). Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το 2016 και το 2019, όταν το μερίδιο των συναλλαγών με μετρητά ήταν υψηλότερο από το μερίδιο των συναλλαγών με κάρτα (54% έναντι 39% το 2016 και 47% έναντι 43% το 2019).
Οι ανέπαφες πληρωμές με κάρτα στο POS αυξήθηκαν σημαντικά μέσα σε τρία χρόνια, από 41% όλων των πληρωμών με κάρτα το 2019 σε 62% το 2022.
Μετρητά μόνο συναλλαγές P2P
Τα μετρητά χρησιμοποιήθηκαν συχνότερα για πληρωμές μικρής αξίας στο POS, σύμφωνα με προηγούμενες συγκρίσιμες έρευνες. Για πληρωμές άνω των 50€, οι κάρτες ήταν η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος.
Τα μετρητά ήταν το κυρίαρχο μέσο πληρωμής στις συναλλαγές πρόσωπο με πρόσωπο (P2P) στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, το μερίδιό της στον συνολικό αριθμό πληρωμών μειώθηκε από 86% το 2019 σε 73% το 2022 και από 65% σε 59% ως προς την αξία.
Τα μέσα πληρωμών χωρίς μετρητά, ιδιαίτερα οι εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα, αυξήθηκαν στις πληρωμές P2P.
Μεταξύ 2019 και 2022, το μερίδιο των πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου υπερτριπλασιάστηκε σε αριθμό από 3% σε 10% και αυξήθηκε από 4% σε 11% ως προς την αξία.
Οι διαδικτυακές πληρωμές
Το μερίδιο των διαδικτυακών πληρωμών στις μη επαναλαμβανόμενες πληρωμές των καταναλωτών αυξήθηκε από 6% το 2019 σε 17% το 2022.
Οι διαδικτυακές πληρωμές χρησιμοποιήθηκαν ειδικά για την αγορά τροφίμων και καθημερινών προμηθειών από σούπερ μάρκετ και εστιατόρια.
Η μεγάλη πλειονότητα των επαναλαμβανόμενων πληρωμών πραγματοποιήθηκαν είτε με άμεση χρέωση είτε με εμβάσματα πίστωσης.
Στο ερωτηματολόγιο SPACE 2022, το 55% των καταναλωτών της ζώνης του ευρώ εξέφρασε την προτίμηση για κάρτες και άλλες πληρωμές χωρίς μετρητά κατά την πληρωμή σε κατάστημα, ενώ το 22% προτιμούσε μετρητά και το 23% δεν είχε σαφή προτίμηση.
