Να μετατρέψει το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού σε… ευκαιρία και μοχλό ανάπτυξης της χώρας επιχειρεί η κυβέρνηση. Καθώς η Γηραιά Ηπειρος γερνά όλο και περισσότερο και ο πληθυσμός της μειώνεται, η Ελλάδα ανακαλύπτει την Ασημένια Οικονομία (Silver Economy), μια παγκόσμια αγορά δηλαδή που στηρίζεται στις ανάγκες και τις δαπάνες ευκατάστατων ηλικιωμένων, η οποία αναμένεται να φτάσει και να ξεπεράσει τα 7 τρισ. ευρώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο έως το 2030.
Οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί για την Ελλάδα: μέσα σε μόλις μία διετία, με μέτρα που ήδη έλαβε η κυβέρνηση, πάνω από 1.000 ξένοι συνταξιούχοι επέλεξαν τη χώρα μας για να ζήσουν τα επόμενα χρόνια της ζωής τους, φορολογώντας και καταναλώνοντας εδώ το ετήσιο εισόδημά τους (περίπου 100.000 ευρώ τον χρόνο ο καθένας) που λαμβάνουν από το εξωτερικό.
Η τάση αυτή είναι ίσως μια λύση για το μέλλον της χώρας τα επόμενα 5-10 χρόνια. Και αυτό γιατί η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια «ασημένια επανάσταση» ή «επανάσταση της μακροβιότητας», όπως την αποκάλεσε προ ημερών ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Μιλώντας προ ημερών στο συνέδριο CEPR «Economics of Longevity and Ageing», ο κ. Κυριάκος Πιερρακάκης προέταξε ένα εντυπωσιακό στοιχείο: πάνω από τα μισά παιδιά που γεννιούνται σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες θα ζήσουν περισσότερο από 100 χρόνια. Αυτό θα επηρεάσει άμεσα και σοβαρά το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο κάθε χώρας στο μέλλον, αποτελεί όμως για την Ελλάδα και μια χρυσή ευκαιρία που η κυβέρνηση -και προσωπικά ο πρωθυπουργός- θέλει να εκμεταλλευτεί.
Τα πρώτα απτά αποτελέσματα
Η στρατηγική της Ελλάδας να μετατρέψει το δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης σε ευκαιρία ανάπτυξης φαίνεται να αποδίδει καρπούς. Η αρχή έγινε ήδη με το άρθρο 5Β του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (το οποίο σχεδίασαν το 2021 ο τότε υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και η τότε αρμόδια γενική γραμματέας Αθηνά Καλύβα) προσφέροντας ένα από τα πιο ανταγωνιστικά φορολογικά καθεστώτα παγκοσμίως: εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης με φόρο μόλις 7% στα εισοδήματα από το εξωτερικό (σταθερά επί μία δεκαπενταετία μετά την αίτηση) για όσους ξένους συνταξιούχους μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Τα επίσημα στοιχεία από την εφαρμογή αυτού του ειδικού καθεστώτος για ξένους συνταξιούχους, τα οποία φέρνει στο φως το «business stories», αποκαλύπτουν όχι μόνο πόσοι, αλλά και πόσο ευκατάστατοι είναι αυτοί που επιλέγουν την Ελλάδα για να ζήσουν μετά τη συνταξιοδότησή τους.
Το δέλεαρ του 7% απευθύνεται εξ ορισμού σε υψηλά εισοδήματα για τα οποία οι συνταξιούχοι εξωτερικού θα φορολογούνταν πολύ βαρύτερα στις χώρες τους: συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου, τη διετία 2023-2024 έκαναν αίτηση πάνω από 1.000 συνταξιούχοι από το εξωτερικό με μέσο ετήσιο εισόδημα που αγγίζει τις 100.000 ευρώ ο καθένας, σχεδόν δεκαπλάσιο δηλαδή εκείνου ενός μέσου συνταξιούχου στη χώρα μας (820 ευρώ τον μήνα ή 9.840 ευρώ τον χρόνο).
Οπως αποκαλύπτει το «b.s.»:
■ Για το φορολογικό έτος 2024 εντάχθηκαν στο πρόγραμμα 478 συνταξιούχοι. Το δηλωθέν εισόδημα αλλοδαπής ανήλθε σε 47 εκατ. ευρώ, με τον αντίστοιχο φόρο στα 3,3 εκατ. ευρώ. Το μέσο εισόδημα για αυτή την ομάδα συνταξιούχων ανέρχεται σε 98.240 ευρώ ανά άτομο, επιβεβαιώνοντας το υψηλό οικονομικό προφίλ των ενδιαφερομένων. Κατά μέσο όρο πλήρωσαν ετήσιο φόρο 6.900 ευρώ κατ’ αποκοπήν σε άμεσους φόρους εισοδήματος. Επιπλέον, εισέφεραν και έμμεσους φόρους κατανάλωσης για δαπάνες εγκατάστασης και διαβίωσης στη χώρα μας.
Οικονομική μπίζνα
Η στρατηγική για το Silver Economy όμως εκτείνεται πολύ πέρα από τα φορολογικά έσοδα του κράτους. Ιδανικά θα μπορούσε να κινήσει την οικονομία αν η Ελλάδα καταφέρει να αναδειχθεί σε… Φλόριντα της Ευρώπης. Για παράδειγμα, φανταστείτε χιλιάδες Δανούς, Αγγλους, Γερμανούς, Ολλανδούς ή Σουηδούς συνταξιούχους να επιλέγουν την Ελλάδα ως δεύτερη ή μόνιμη κατοικία τους ξεφεύγοντας από τους παγωμένους χειμώνες του Βορρά, για να απολαύσουν ελληνικό ήλιο ή και άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα τα οποία έχει η χώρα μας. Παρά την ακρίβεια, το κόστος των ιατρικών υπηρεσιών και των φαρμάκων, η Ελλάδα θεωρείται προσιτή για τους συνταξιούχους αυτής της κατηγορίας από το εξωτερικό.
Οφέλη που θα μπορούσαν να ανακύψουν είναι:
■ στα ακίνητα: Αν η Ελλάδα κερδίσει μόλις το 15% της αγοράς δεύτερης κατοικίας των συνταξιούχων από τη Βόρεια Ευρώπη, θα χρειαστούν 400.000 νέες κατοικίες τα επόμενα 20 χρόνια. Από την πώληση ή μακροχρόνια μίσθωση 20.000 κατοικιών ετησίως, με τους νέους ιδιοκτήτες να περνούν κατά μέσο όρο έξι μήνες τον χρόνο στη χώρα μας, η επίδραση στο τοπικό και εθνικό ΑΕΠ θα ήταν πάνω από 5 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ θα δημιουργούνταν 60.000 νέες θέσεις εργασίας στον τομέα αυτό.
■ στον τουρισμό: Η ανάπτυξη του Silver Tourism μπορεί να προσθέσει 13,6 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και 173.000 νέες θέσεις εργασίας σε ορίζοντα πενταετίας, καθώς 1 στα 3 ευρώ που θα ξοδεύουν οι Ευρωπαίοι τουρίστες θα προέρχεται πλέον από άτομα άνω των 65 ετών .
■ επενδύσεις σε υγεία και ευεξία: Η υγιής γήρανση μπορεί να αντισταθμίσει έως και το 1/3 της αναμενόμενης επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης, σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ. Παράλληλα, οι ηλικιωμένοι δαπανούν πάνω από το 53% των συνολικών δαπανών υγείας δημιουργώντας μια τεράστια αγορά.
