Αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού υλοποιεί έργα και παρεμβάσεις σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους της Θεσσαλονίκης ύψους 14.000.000 ευρώ. Τα έργα εντάσσονται στον αστικό ιστό της πόλης και έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023 για τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ (Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας και Επιχειρησιακό Πρόγραμμα– Ανταγωνιστικότητα– Επιχειρηματικότητα– Καινοτομία) και το 2025 για εκείνα που έχουν ενταχθεί από το ΥΠΠΟΑ και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Η πόλη της Θεσσαλονίκης διαθέτει ένα εξαιρετικά πλούσιο μνημειακό απόθεμα, όλων των περιόδων. Μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι, από την αρχαιότητα μέχρι τις νεώτερες περιόδους, αφηγούνται την ιστορία της πόλης, στην μακρά ιστορική διάρκειά της. Προτεραιότητά μας είναι να αποδώσουμε αποκατεστημένα στους Θεσσαλονικείς, και στους συνεχώς αυξανόμενους επισκέπτες της πόλης, σημαντικά μνημεία, τα οποία την εμπλουτίζουν και την σηματοδοτούν. Στόχος μας είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης και η συμβολή της στην οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της πόλης».
Τα έργα, τα οποία βρίσκονται σε στάδιο υλοποίησης αφορούν:
Σε βυζαντινά μνημεία, ενταγμένα στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, και συγκεκριμένα:
· Στην Αχειροποίητο, έργα ενεργειακής αναβάθμισης και μέτρων ασφαλείας και πυρασφάλειας, βελτίωση της πρόσβασης στο μνημείο και διαμόρφωση-ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου του (προϋπολογισμός 500.000 ευρώ).
· Στην Ροτόντα, έργα ανάδειξης του μνημειακού συνόλου, προστασία του κελύφους και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και του περιβόλου του μνημείου, δημιουργίας χώρου πολυμέσων και ψηφιακών εφαρμογών σε νεότερο κτίσμα εντός του περιβόλου και δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού, (προϋπολογισμός 910.000 ευρώ).
· Στην Αγία Σοφία, αποκατάσταση των υπερώων, δημιουργία πεζογέφυρας και δημιουργία δαπέδων για την πορεία των επισκεπτών, έργα ενεργειακής αναβάθμισης και ανάδειξης περιβάλλοντος χώρου, πρόσβαση ΑμεΑ, διαμόρφωση υπαίθριων εκθέσεων γλυπτών (προϋπολογισμός 1.300.000 ευρώ).
· Στην Παναγία των Χαλκέων, έργα αποκατάστασης του ναού και περιβάλλοντος χώρου, συντήρησης του ζωγραφικού και γλυπτού διακόσμου (προϋπολογισμός 1.250.000 ευρώ).
· Στους ναούς της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Νικολάου του Ορφανού και του Προφήτη Ηλία, έργα συντήρησης, προστασίας και ανάδειξης του σωζόμενου παλαιολόγειου τοιχογραφικού διακόσμου (προϋπολογισμός 450.000 ευρώ).
· Στα Βόρεια, Βορειοδυτικά και Δυτικά Τείχη της πόλης, έργα συντήρησης, προστασίας, ανακτήσεων (προϋπολογισμός 2.000.000 ευρώ).
Σε αρχαιολογικούς χώρους:
· Στην Αρχαία Αγορά, έργα συντήρησης και αποκατάστασης του μαρμαρόστρωτου εμπορικού δρόμου και των καταστημάτων, συντήρησης των ψηφιδωτών δαπέδων, κατασκευής μεταλλικού διαδρόμου κίνησης επισκεπτών ΑμεΑ, ενεργειακής αναβάθμισης (προϋπολογισμός 782.210 ευρώ).
· Στο Αγίασμα του Αγίου Ιωάννη, έργα ανάδειξης και συντήρησης (προϋπολογισμός 550.000 ευρώ).
Σε μνημεία:
· Στο Λουτρό Μπέη Χαμάμ (Λουτρά Παράδεισος), έργα αποκατάσταση του κτηρίου, συντήρησης των τοιχογραφιών, των ξύλινων στοιχείων, των μαρμάρινων, μεταλλικών στοιχείων και των πλακιδίων δαπέδου (προϋπολογισμός 1.500.000 ευρώ).
· Στο μνημειακό κτήριο του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης –το οποίο πολύ πρόσφατα παραχωρήθηκε στο ΥΠΠΟΑ από τον ΕΦΚΑ- έργα αποκατάστασης του οικοδομήματος, συντήρησης και προστασίας του διακόσμου του σε συνδυασμό με την δημιουργία των αναγκαίων υποδομών, προκειμένου το κτήριο μετά την αποκατάστασή του να στεγάσει και πάλι το ΚΩΘ (προϋπολογισμός 3.500.000 ευρώ).
Επιπλέον, με προϋπολογισμό 798.480 ευρώ χρηματοδοτείται το έργο «Θεσσαλονίκη– Από τη Χρυσή Πύλη στην Κασσανδρεωτική. Μεταμορφώσεις- μετασχηματισμοί ενός κεντρικού οδικού άξονα από την ίδρυση της πόλης έως την πυρκαγιά του 1917». Το έργο περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης-τεκμηρίωσης 2.000 επιλεγμένων κινητών ευρημάτων από τις ανασκαφές του Μετρό και των οικοπέδων πέριξ του κεντρικού οδικού άξονα της πόλης, στη σημερινή Εγνατία οδό, καθώς και την ψηφιοποίηση-επεξεργασία 300 αρχιτεκτονικών σχεδίων αρχείου και την αρχιτεκτονική τεκμηρίωση γραφικής αναπαράστασης του κεντρικού οδικού άξονα της Θεσσαλονίκης.
Επίσης, με 850.000 ευρώ χρηματοδοτούνται από το ΥΠΠΟΑ μελέτες ωρίμανσης για τα εξής έργα:
– Για την ανάδειξη οκτώ μνημείων UNESCO στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Περιλαμβάνονται τα μνημεία: Φρουριακό Συγκρότημα Επταπυργίου, Τείχη Θεσσαλονίκης, Ροτόντα, μνημειακό σύνολο ναού Αγίου, μνημειακό σύνολο ναού Αγίων Αποστόλων, ναός Αγίας Σοφίας, ναός Αγίας Αικατερίνης και ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού.
– Για την τεκμηρίωση, συντήρηση, αποκατάσταση και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου μνημείων οθωμανικής περιόδου στη Θεσσαλονίκη. Προβλέπονται εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης και διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου στα εξής οθωμανικά μνημεία: Μπέη Χαμάμ, Γιαχουντί Χαμάμ (Λουλουδάδικα), Λουτρά Φοίνικα, Αλκαζάρ, Μπεζεστένι, Αλατζά Ιμαρέτ, Γενί Τζαμί.
