του Κυριάκου Δ. Σκιαθᾶ, εκπαιδευτικού αναλυτή-συγγραφέα
Πολλά τα αρνητικά της «σύγχρονης» ελληνικής κοινωνίας που αγγίζουν τα όρια του αδιανόητου και βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας.
Ωραία ακούγονται όσα εξαγγέλλονται από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, κάποια από τα οποία μάλιστα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Τα περισσότερα, όμως, είναι καταδικασμένα να παραμείνουν εικόνες ουτοπικής επικαιρότητας μπροστά στο αποκρουστικό φαινόμενο της παιδικής φτώχειας, το οποίο συνεχώς αυξάνεται στο σύνολο της Ε.Ε.
Σήμερα, 23 εκατομμύρια παιδιά στην Ευρώπη απειλούνται από τη φτώχεια. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat από το 2020, η παιδική φτώχεια είναι στο 24,2% του ανήλικου πληθυσμού, κάτω των 18 ετών. Η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά στη συγκεκριμένη κατάταξη, στην τέταρτη θέση με ποσοστό 31,5%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Πρώτη χώρα στην κατάταξη είναι η Ρουμανία (41,5%), δεύτερη η Βουλγαρία (36,2%), τρίτη η Ισπανία (31,8%) και η Γερμανία βρίσκεται με σχεδόν 26% στην 5η θέση.
Τα στοιχεία της Eurostat για το 2021, επίσης, δείχνουν αυξημένο στην Ελλάδα τον αριθμό των παιδιών που βρίσκεται στο όριο της φτώχειας. Σύμφωνα με ετήσια έκθεση της Unicef στην Ελλάδα βρίσκονται 686.000 παιδιά σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Το Ινστιτούτο Prolepsis προσπαθεί να καταπολεμήσει το συνεχώς αναπτυσσόμενο πρόβλημα. Από το 2012, με το πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ που υλοποιεί, έχει προσφέρει εκατομμύρια δωρεάν γεύματα σε Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια όλης της επικράτειας. Ο αυξημένος αριθμός των αιτήσεων φέτος για ένταξη στο πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ, από 1922 σχολεία έναντι των 708 που εντάχθηκαν πέρυσι, αποκαλύπτει περίτρανα το πρόβλημα της παιδικής φτώχειας στην Ελλάδα. Στα σχολεία αυτά φοιτούν περίπου 175.000 μαθητές επί συνόλου περίπου 1.400.000 σε όλη την εκπαίδευση, ποσοστό 12,5%. Η αρκετά μεγάλη αύξηση των αιτήσεων, 1214 περισσότερα σχολεία φέτος (ποσοστό 171,47%) πρέπει να θορυβήσει και να κινητοποιήσει τους πάντες προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης του προβλήματος. Η σύγκριση των στοιχείων του αριθμού των αιτήσεων για τα δύο τελευταία έτη δίνει τεράστιες αυξητικές διαφορές για το 2022, σ’ όλες τις περιοχές της χώρας.
Πηγή: Ιφιγένεια Βιρβιδάκη, εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 2/10/2022
Η αύξηση των αιτήσεων καταδεικνύει ότι η παιδική φτώχεια αποτελεί μέρος πλέον της ελληνικής σχολικής κοινωνίας, που πλήττει περισσότερο τις αδύναμες οικονομικά οικογένειες.
Στην Ε.Ε. με στοιχεία πάλι της Eurostat απειλείται με τον κίνδυνο της φτώχειας το 42,1% των μονογονεϊκών νοικοκυριών, το 29,6 % των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών και το 32,9% των παιδιών με τουλάχιστον ένα γονέα με μεταναστευτικό υπόβαθρο. ΄
Σημειωτέον, η φτώχεια που βιώνει ένα παιδί το επηρεάζει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα επιδρώντας σωματικά, ψυχικά και πνευματικά σ’ όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Η έλλειψη υλικών αγαθών οδηγεί στον υποσιτισμό του και επηρεάζει την υγεία και την εκπαίδευση του, που στη συνέχεια επιδρά στην ανάπτυξή του.
Για παράδειγμα, η παιδική φτώχεια σχετίζεται με την παχυσαρκία. Αποδεδειγμένα, τα παιδιά που πλήττονται από φτώχεια στη χώρα μας είναι και τα πιο παχύσαρκα λόγω της κακής διατροφής τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι πρώτη σε παιδική παχυσαρκία με περίπου 600.000 παχύσαρκα παιδιά.
Η επίσημη πολιτεία και γενικότερα το σύνολο της κοινωνίας πρέπει να αξιοποιήσει και να στοχεύσει σε επενδύσεις για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας. Επίσης, το Υπουργείο Παιδείας να συμπεριλάβει δράσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν φτωχά θα παραμείνουν για χρόνια σ’ αυτή την κατάσταση. Μπορεί να μην ξεφύγουν ποτέ από αυτή και πιθανότατα θα εξελιχθούν σε πάμφτωχους και κοινωνικά αποκλεισμένους ενήλικες
