Γύρω στα μέσα του προσεχούς Σεπτεμβρίου, στο ψηλότερο σημείο της πόλης, αναμένεται να ακουστούν ήχοι γνώριμοι – ήχοι που έχουν σιγήσει τα τελευταία 15 χρόνια και θα σηματοδοτήσουν τη δεύτερη ζωή, που αρχίζει για ένα από τα πιο εμβληματικά θέατρα της Αθήνας, του Λυκαβηττού.
Οι εργασίες εξελίσσονται με πυρετώδεις ρυθμούς, τα συνεργεία δίνουν μάχη με το χρόνο – οι καλλιτεχνικοί υπεύθυνοι διαμηνύουν ότι εκπονούν πλάνο αντάξιο του χώρου, που παραμένει κλειστός από τον Ιούνιο του 2008 μετά από σχετική απόφαση του δήμου Αθηναίων λόγω προβλημάτων στατικής επάρκειας.
Δίνοντας το αστικό στίγμα, ο δημοσιογράφος της «Κ» με ειδίκευση σε θέματα αθηναϊκού περιβάλλοντος, Νίκος Βατόπουλος, τονίζει: «Το θέατρο του Λυκαβηττού, σχεδιασμένο από τον Τάκη Ζενέτο, είναι κομμάτι της αναγέννησης της Αθήνας στη διάρκεια της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου». Τώρα, σχεδόν 60 χρόνια μετά τη γέννηση του, η Αθήνα είναι μία άλλη πόλη, ωστόσο το συγκεκριμένο θέατρο ενέχει πάντα το δικό του ειδικό βάρος.
Άνθρωποι που έζησαν τον χώρο -συμμετέχοντας σε ή διοργανώνοντας μεγάλες συναυλίες- επισημαίνουν μιλώντας στην «Κ» μία σειρά προβλημάτων που ζούσαν τότε και ανησυχούν για τυχόν επανάληψή τους. Αυτά αφορούν κυρίως σε θέματα ασφαλείας, με την είσοδο και την έξοδο των θεατών, τι θα συμβεί σε πιθανή επείγουσα εκκένωση, καθώς επίσης και το πάγιο πρόβλημα με τους ανθρώπους που σκαρφάλωναν στα βράχια για να παρακολουθήσουν χωρίς εισιτήριο τα θεάματα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα και σοβαροί τραυματισμοί.
Μέσα στο θέατρο υπό τον βόμβο των εργασιών
Ένα ηλιόλουστο μεσημέρι, η «Κ» επισκέφθηκε τον χώρο που τη σε τίποτα δεν θυμίζει την εικόνα που βλέπαμε στις παλιές φωτογραφίες. Στα μεταλλικά στοιχεία των εξεδρών είχαν διαπιστωθεί φθορές, υπήρχε κίνδυνος να πέσει κι έτσι ένα μεγάλο μέρος τους ξηλώθηκε. Τα πάντα θα ανανεωθούν.
Ο Βασίλης Φακίτσας, επικεφαλής τεχνικός σύμβουλος του δήμου Αθηναίων, μας ξεναγεί στο χώρο. Περνώντας μπροστά από το σημείο όπου θα βρίσκεται η σκηνή, τονίζει ότι «η σιδηροκατασκευή είναι έτοιμη στο 80%» και προσθέτει ότι, με τους ρυθμούς που προχωράνε οι εργασίες, έως τον προσεχή Αύγουστο το θέατρο αναμένεται να είναι έτοιμο.
«Δεν θα αλλάξει η μορφή, θα είναι όπως ήταν, αλλά χωρίς τα πλαστικά καθίσματα. Όταν μπήκαμε, διαπιστώσαμε ότι είχαν βανδαλιστεί τα πάντα – τίποτα δεν είχε μείνει εδώ μέσα, μόνο τοίχοι, πόρτες, παράθυρα».
Για του λόγου το αληθές, κάνουμε μία βόλτα από το χώρο όπου βρίσκονταν τα αποδυτήρια, οι γεννήτριες, οι τουαλέτες και ούτω καθεξής. Παντού υπάρχουν εργάτες που επιχειρούν να αλλάξουν άρδην αυτή την εικόνα της έντονης εγκατάλειψης. Μία παλιά μικρή πινακίδα που γράφει «Καμαρίνια – Dressing Room», μοιάζει με εικόνα ρετρό, ενώ γύρω της χαίνουν τυχάρπαστα γκραφίτι.
Οι υπεύθυνοι του έργου διαβεβαιώνουν ότι το θέατρο θα είναι απολύτως σύγχρονο. «Τα ηλεκτρολογικά θα είναι τεχνολογίας led χαμηλής κατανάλωσης, θα υπάρχουν όλα τα συστήματα, δίκτυα, wifi, τα πάντα. Προηγουμένως, δεν υπήρχαν δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης. Τώρα θα φέρουμε και αποχέτευση και ύδρευση, θα δημιουργηθούν νέα δίκτυα. Επίσης, θα υπάρχει ρεύμα, ενώ παλιά λειτουργούσαν με γεννήτριες», τονίζει ο κ. Φακίτσας.
Τα πλαστικά καθίσματα ξηλώθηκαν όλα και εστάλησαν για ανακύκλωση. Η χωρητικότητα αναμένεται να φτάσει τις 3.800 θέσεις.
Ο διευθυντής του έργου, Παύλος Μανιώτης, τονίζει: «Δεδομένου ότι το θέατρο έχει κριθεί διατηρητέο μνημείο, έχουν γίνει αποκαταστάσεις των υφιστάμενων μελών έτσι ώστε να μπορούν να παραλάβουν τους νέους κανονισμούς για τις νέες σεισμολογικές συνθήκες, ούτως ώστε στατικά τα πάντα να είναι σύμφωνα με τους τελευταίους κανονισμούς που πρέπει να υφίστανται για να μπορεί να υποδεχθεί με απόλυτη ασφάλεια τον κόσμο».
Συμπληρώνει ότι μένουν πιστοί στη μελέτη, όπως την είχε κάνει ο αρχιτέκτονας, Τάκης Ζενέτος. «Θα έχουμε ξύλινους πάγκους για να υπάρχει μια διαπερατότητα. Ο Ζενέτος ήθελε να μοιάζει με διάφανο. Επιστρέφουμε στο σκεπτικό του, θα υπάρχει μια διαπερατότητα σε όποιο σημείο κι αν κάθεσαι».
Προχωρώντας προς τα έξω, ο βόμβος από τις εργασίες μειώνεται και μπορούμε να μιλήσουμε πιο άνετα. «Το ticketing θα γίνει στη είσοδο» και θα ακολουθήσει τις ανάγκες των καιρών.
Επίσης, ο περιβάλλων χώρος έξω από το θέατρο θα αλλάξει (σε 2η φάση), ενώ δεν θα επιτρέπεται η στάθμευση των οχημάτων. Θα προβλέπονται μόνο κάποιες θέσεις για επιβίβαση και αποβίβαση.
Οι άνθρωποι του δήμου μας ενημέρωσαν αναλυτικά για τις εργασίες που εξελίσσονται:
Εργασίες Στατικών:
- Οπτικός έλεγχος και εντοπισμός βλαμμένων μελών. Διαχωρισμός παραμενόντων στοιχείων και στοιχείων προς επισκευή ή αντικατάσταση
- Έλεγχος και τοπικές ενισχύσεις του παραμένοντος φορέα
- Αποσυναρμολόγηση τμημάτων του φορέα με τις πιο εκτεταμένες απαιτούμενες επισκευές και μεταφορά στο εργοστάσιο για εκτέλεση επισκευών
- Αντικατάσταση των μη επισκευάσιμων μελών με νέα μέλη
- Ανέγερση επί του εργοταξίου των ανακατασκευασμένων και νέων μελών και τοποθέτηση στις παλαιές θέσεις κάθε στοιχείου του φέροντα οργανισμού
Εργασίες Ηλεκτρομηχανολογικών:
- Διανομή πόσιμου νερού
- Αποχετεύσεις λυμάτων και όμβριων
- Ηλεκτρική εγκατάσταση ισχυρών ρευμάτων
- Μεγαφωνική εγκατάσταση
- Εγκατάσταση δομημένης καλωδίωσης
- Εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας
- Ενεργητική πυροπροστασία
Μία φωτογραφική ξενάγηση στα εν εξελίξει έργα
Ένα τοπόσημο με μεγάλη ιστορία
Ζητάω από τον δημοσιογράφο της «Κ», Δημήτρη Ρηγόπουλο, να δώσει ένα γρήγορο χαρακτηρισμό για το Θέατρο του Λυκαβηττού: «Εκεί έγινε η ροκ ενηλικίωση της Αθήνας, η εμβάπτιση της πόλης στην ξένη ροκ μουσική μέσω των λάιβ που έλαβαν χώρα στο συγκεκριμένο θέατρο».
Οι περισσότεροι θυμούνται μία ή περισσότερες συναυλίες στις οποίες είχαν παρευρεθεί. Ο δημοσιογράφος, Αντώνης Πανούτσος, έχει πολλές αναμνήσεις που ξεκινούν μάλιστα από τη δεκαετία του 1960. «Έχουν παίξει το οτιδήποτε, έχουν παίξει και μπουζούκια, τραπέζια δεν έχουν μπει», λέει με το χαρακτηριστικό χιουμοριστικό του ύφος και προσθέτει: «Πρώτη φορά είδα τους Up with the People την περίοδο της δικτατορίας. Τότε υπήρχαν συναυλίες, για να φανεί ότι έχει μαλακώσει η κατάσταση. Στην αρχή το θυμάμαι ως ένα υποκατάστατο του Ηρωδείου, η πρώτη παράσταση ήταν η Αντιγόνη με την Συνοδινού». Ο ίδιος έχει βιώσει και είσοδο με ντου, τηδεκαετία του ’80 σε συναυλία του Δημήτρη Πουλικάκου.
Ρωτάω τι σήμαινε για τον ίδιο ο χώρος: «Ο Λυκαβηττός δεν σε χαρακτηρίζει, δεν έχει καμία χροιά, δεν είχε ποτέ κάτι, έπαιζε απ’ όλα. Το πρόβλημα ήταν πάντα πώς θα πας, αν ανέβεις πάνω, πώς κατεβαίνεις; Κάποιοι το παρακολουθούσαν από τα βράχια, είχε γίνει και ατύχημα. Πάντα είχε πρόβλημα με τις τουαλέτες, είχε ουρά. Δεν είχε ούτε λαϊκό, ούτε αριστοκρατικό χαρακτήρα. Το ιδανικό ήταν να κάθεσαι ψηλά για να βλέπεις και τη θέα. Μέχρι να το συνηθίσεις, κουνιόταν σαν πολυκατοικία στο Τόκιο. Δεν είχε τις αγριάδες του Ρόδον, δεν είχε αυτό το χαρακτήρα, δεν σε ενέπνεε κιόλας. Δεν σε αγριεύει ο Λυκαβηττός – περνάμε ωραία, δεν σου ερχόταν να πλακωθείς με τους μπάτσους. Δεν είχε αριστερή ή δεξιά αισθητική, δεν ήταν ούτε αριστοκρατικό ή λαϊκό. Ήταν κεντρώο μέρος ο Λυκαβηττός, δεν έβλεπες τα άκρα. Ακόμα και να αλλάξεις καθίσματα και βάλεις τάβλες, το αναγνωρίζεις αυτόματα – λες εδώ ήρθαμε».
Επιστροφή μετά από 15 χρόνια σιγής
Και τώρα, τι; Το καλλιτεχνικό κομμάτι το έχει αναλάβει η Τεχνόπολις. Μιλώντας με τον διευθύνοντα σύμβουλο της, Κώστα Μπιτζάνη, ο ίδιος σημειώνει ότι «δουλεύουμε πυρετωδώς για να διαμορφώσουμε ένα πρόγραμμα για το δεύτερο 15ημερο του Σεπτεμβρίου, το οποίο μόλις είναι έτοιμο θα ανακοινωθεί και θα κοιτάξουμε να είναι αντάξιο των προσδοκιών και της ιστορίας του θεάτρου».
«Είναι ιστορικά το πρώτο θέατρο που φιλοξένησε μεγάλες συναυλίες, θα προσπαθήσουμε να εμπεριέχονται μεγάλες συναυλίες που θα ενδιαφέρουν και θα προσελκύσουν πολύ κόσμο. Και να είναι -ει δυνατόν- αντιπροσωπευτικές εκδηλώσεις από όλη την γκάμα του πενταγράμμου», λέει, τονίζοντας ότι, σε αυτή τη φάση, θα δούμε κατά κύριο λόγο Έλληνες καλλιτέχνες.
Υπόσχεται, δε, ότι η αυλαία θα ανοίξει με τρόπο αντάξιο του γεγονότος.
Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, μιλώντας στην «Κ», επισημαίνει: «Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει ο Λυκαβηττός για την Αθήνα και τους ανθρώπους της. Πέραν λοιπόν των έργων υποδομών, συντήρησης και φροντίδας του λόφου, είναι μεγάλη χαρά που μετά από 15 χρόνια “σιγής”, το ιστορικό θέατρο του Λυκαβηττού, ανακατασκευάζεται και θα λειτουργήσει ξανά φέτος το Σεπτέμβρη. Πρόκειται για ένα απαιτητικό έργο, που όμως βρίσκεται εντός χρονοδιαγράμματος. Σε λίγους μήνες από τώρα, θα μπορούμε να το χαρούμε και πάλι στην πρώτη συναυλία που ήδη σχεδιάζουμε».
Οι δύο τάσεις του θεάτρου
Ο Νίκος Βατόπουλος εκτιμά ότι «συμβολικά, το θέατρο αυτό εκπροσωπεί δύο τάσεις. Από τη μια την επιθυμία από μερίδα διανοουμένων για την επούλωση των πληγών που είχαν διαχρονικά δημιουργήσει τα λατομεία στο ανάγλυφο της Αττικής. Και από την άλλη, την ικανοποίηση των νέων τουριστικών αναγκών αλλά και της ακμάζουσας καλλιτεχνικής κοινότητας για νέους, σύγχρονους χώρους θεαμάτων στον ιστό της πόλης. Το θέατρο στον Λυκαβηττό γεννήθηκε με πρωτοβουλία της Άννας Συνοδινού, παράμετρος βασική που συχνά υποτιμάται. Το θέατρο ήταν σε μεγάλη άνθηση γύρω στο 1960. Όπως και όλες οι τέχνες».
«Ο Τάκης Ζενέτος, ένας ιδιοφυής και ρηξικέλευθος αρχιτέκτων και διανοούμενος, γνωστός στο ευρύτερο κοινό από το εργοστάσιο του Φιξ στη Συγγρού, ήταν ένας άνθρωπος που αδιαφορούσε για την παράδοση, προσέβλεπε στο μέλλον και στις νέες τεχνολογίες. Το λυόμενο θέατρο στον Λυκαβηττού ακολουθεί το κοίλο του λατομείου αλλά σε κάθε περίπτωση είναι μια ελαφρά και καινοτόμος κατασκευή για τα μέτρα της δεκαετίας του 1960», συμπληρώνει.
Όσον αφορά στο σήμερα, «η νέα εποχή στον Λυκαβηττό με την επιστροφή του θεάτρου στη ζωή της σύγχρονης Αθήνας μπορεί να επιταχύνει τη συζήτηση για το μέλλον του ιστορικού λόφου, την ανάπλαση του φυσικού περιβάλλοντος και τον περιορισμό της χρήσης των ΙΧ. Όλα αυτά απαντούν στις σύγχρονες, διεθνώς, τάσεις για τη βιωσιμότητα των πόλεων».
«Σε κάθε περίπτωση, το θέατρο αυτό μας υπενθυμίζει την ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα δυναμική που είχε η Αθήνα την περίοδο 1955-1967. Ήταν μια εποχή, που ενώ συνδέεται στο κοινό υποσυνείδητο με πολλά λάθη και βιαστικές αποφάσεις για την ανοικοδόμηση και την κακοποίηση του περιβάλλοντος, συνδέεται ταυτόχρονα και με την ανάδειξη σημαντικών δημιουργών σε όλες τις σφαίρες της ζωής, και στην επιτάχυνση του εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας», καταλήγει ο κ. Βατόπουλος.
Ραντεβού στα επόμενα…
Το θέατρο του Λυκαβηττού, τελικά, ανήκει στο κοινό του. Ζητήσαμε από δύο ανθρώπους, που έχουν ζήσει όμορφες στιγμές εκεί, να μας περιγράψουν εμπειρίες τους και το πώς νιώθουν για το επικείμενο άνοιγμα του εμβληματικού χώρου.
Νίκος Τολίκας, blogger σε μουσική ιστοσελιδα:
Είχα την τύχη να επισκεφτώ το Θέατρο του Λυκαβηττού για τις συναυλίες των Iron Maiden και Dream Theater το 1998, των Kansas το 2005, αλλά και των Motorhead το 2007. Σύμφωνοι, στον «βράχο» έχουν δοθεί σπουδαιότερες μουσικές παραστάσεις από αυτές που εγώ παρακολούθησα, όμως ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα χιλιόμετρα που έχουν γράψει στο σανίδι τα παραπάνω κολοσσιαία συγκροτήματα;
Φέρνοντας στο μυαλό μου εκείνες τις συναυλίες με αφορμή την επανεκκίνηση του χώρου, είμαι πεπεισμένος πως η εμπειρία για τα συγκροτήματα που εμφανίστηκαν στο υπαίθριο θέατρο ήταν ίσως συγκλονιστικότερη από αυτήν που ένιωσαν ακόμα και οι πιο φανατικοί τους οπαδοί στο κοινό.
Τα νταμάρια, η μυστικιστική ατμόσφαιρα, αλλά και το αμφιθέατρο -ειδικά όταν είναι γεμάτο- κυριολεκτικά «καταπίνουν» και ψαρώνουν ακόμα και τον πιο έμπειρο performer.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια των Kansas δευτερόλεπτα πριν παίξουν ζωντανά το κλασικό “Dust In The Wind”: «Το τραγούδι αυτό είναι ο λόγος που ακόμα και τώρα μπορούμε να βγαίνουμε στον δρόμο. Αν δεν ήταν αυτό το τραγούδι, ίσως απόψε να μην βρισκόμασταν σε αυτό το καταπληκτικό μέρος». Πλέον, έπειτα από πολλά χρόνια, μεγαλύτερος και με ακόμα περισσότερες συναυλιακές εμπειρίες ανυπομονώ να λαχανιάσω ξανά στην ανηφόρα που οδηγεί στο θέατρο, πιάνοντας θέση στην βόρεια κερκίδα και όχι στην μικρή αρένα μπροστά από την σκηνή. Ραντεβού στα επόμενα…
Χριστίνα Τριανταφυλλοπούλου, κάτοικος της περιοχής:
Η αναγγελία της επαναλειτουργίας του θεάτρου ένα μία από τις πιο ωραίες ειδήσεις εδώ και καιρό. Ξυπνά τις πιο όμορφες αναμνήσεις της εφηβείας μας… Γιατί μπορεί από τότε που σφραγίστηκε ο χώρος να βρέθηκαν άλλοι χώροι εναλλακτικοί, αλλά όπως και να το κάνουμε στο ιστορικό, υπαίθριο θέατρο του Λυκαβηττού μεγαλώσαμε, ερωτευτήκαμε, ζήσαμε τις όμορφες στιγμές της εφηβείας μας… Ήταν εκείνο που «έντυσε» μουσικά, χρωματικά τα νιάτα μας.
Από το θέατρο του Λυκαβηττού έχουν περάσει τα πιο σπουδαία ονόματα (Scorpions, Doors, Lou Reed, James Brown, Pet shop Boys, Blues Brothers), μαζί με τους δικούς μας Λουκιανό Κηλαηδόνη, Socrates, ΦΑΤΜΕ, Κατσιμιχαίους, Πυξ Λαξ… Κι είναι βέβαιο ότι στον Λυκαβηττό έχεις περάσει αξέχαστα ακόμα κι αν δεν ακούς αυτό το είδος της μουσικής.
Εκεί δίναμε όλα τα μυστικά και φανερά μας ραντεβού, με τους πρώτους έρωτες και τις παρέες μας, μαζί με τις βραδινές παρεϊστικες μπύρες… Στην καρδιά της Αθήνας, εκεί πάνω στον αγαπημένο λόφο πού από το ύψωμά του διακρίνεις όλα τα χρώματα του ουρανού κι όλα τα φώτα της πόλης, ο Λυκαβηττός έδινε νόημα στα καλοκαίρια μας και κάθε συναυλία ήταν μαγική κι έμοιαζε, θαρρείς και ήταν… ιεροτελεστία.
Αν δεν κάνω λάθος, ήταν τον Ιούνιο του 1999, που απολαύσαμε το live των Socrates. Μια συναυλία–σταθμός στην ιστορία του υψηλότερου λόφου της Αθήνας, που μαγνήτισε παλιούς και νέους ροκάδες να ανέβουν εκεί να δουν το αγαπημένο τους συγκρότημα, το live που σηματοδοτούσε την επανένωσή τους με τους Αντώνη Τουρκογιώργη και Γιάννη Σπάθα.
Το κλίμα αξέχαστο… Μια συναυλία, όπως και τόσες άλλες, που αποτυπώθηκε στη μνήμη. Μια συναυλία-πάρτι. Μια βραδιά, γιορτής. Μια βραδιά υπέροχη με το θεατράκι ασφυκτικά γεμάτο, με νεότερους και μεγαλύτερους, με διάθεση απογειωτική. Μια ακόμη από τις πολλές συναυλίες που θα είναι χαραγμένη στο μυαλό και την ψυχή μας για πάντα.
