Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προετοιμάζεται για την κυκλοφορία της νέας ψηφιακής έκδοσης του ευρώ, η οποία αναμένεται να κατακτήσει την αγορά πληρωμών — παρόλο που μεγάλο μέρος του κοινού δεν είναι σίγουρο για τη χρήση του.
Έγγραφα της ΕΚΤ δείχνουν ότι η τράπεζα θέλει το σύστημα του ψηφιακού ευρώ να είναι σε θέση να διαχειρίζεται πάνω από 50 δισεκατομμύρια συναλλαγές ετησίως από την πρώτη στιγμή, όπως δήλωσαν αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας στο POLITICO.
Μια τέτοια τεράστια χωρητικότητα υποδηλώνει ότι η ΕΚΤ αναμένει ότι το ψηφιακό νόμισμα θα μεταμορφώσει την αγορά λιανικών πληρωμών, ασκώντας πίεση σε μια βασική πηγή εσόδων για τους σημερινούς παρόχους πληρωμών: εάν λειτουργήσει στη μέγιστη χωρητικότητά του, το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να αποσπάσει περισσότερο από το ένα τρίτο των συναλλαγών που πραγματοποιούνται σήμερα με κάρτες.
Ένα μεγάλο μέρος των τελών πληρωμών πηγαίνει σήμερα σε εταιρείες όπως η Visa και η Mastercard και άλλες εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας που εδρεύουν εκτός Ευρώπης. Η ΕΚΤ επιθυμεί το ψηφιακό ευρώ όχι μόνο για να σταματήσει αυτή η διαρροή, αλλά και για να τερματίσει την τεχνολογική εξάρτηση της Ευρώπης από την υποδομή των αμερικανικών κολοσσών των πληρωμών σε ευρύτερο επίπεδο, φοβούμενη το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον. Τα δύο τρίτα των συναλλαγών με κάρτες στην Ευρωζώνη διακανονίζονται σήμερα μέσω διεθνών συστημάτων πληρωμών και περισσότερες από τις μισές χώρες της ΕΕ εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από μη ευρωπαϊκές λύσεις.
Η ΕΚΤ δεν έχει δημοσιοποιήσει ποτέ εκτιμήσεις για το μερίδιο αγοράς που αναμένει να καταλάβει το ψηφιακό ευρώ, αλλά έχει τονίσει ότι δεν έχει σχέδια να εκτοπίσει τις εναλλακτικές λύσεις του ιδιωτικού τομέα. Τα στοιχεία της παρουσίασης υποδηλώνουν ότι ο ιδιωτικός τομέας ενδέχεται να αισθανθεί πολύ πιεσμένος.
Εάν ο σχεδιασμός για ευρεία και ταχεία υιοθέτηση είναι ακριβής, οι καταναλωτές ενδέχεται να βιώσουν χαμηλότερες τιμές και η Ευρώπη να ενισχύσει τη στρατηγική της αυτονομία, αλλά οι πάροχοι πληρωμών θα πληγούν. Οργανισμοί του κλάδου, όπως η Payments Europe, έχουν προειδοποιήσει ότι το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να καταστρέψει τα μοντέλα εσόδων που βασίζονται στις κάρτες, ειδικά εάν οι βασικές υπηρεσίες του προσφέρονται δωρεάν. Η ευρεία χρήση του ψηφιακού ευρώ στις συναλλαγές υποδηλώνει επίσης ότι οι καταναλωτές θα επιλέξουν να το διατηρούν σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια, αποστραγγίζοντας τις καταθέσεις από το τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα με το POLITICO, οι τραπεζίτες λένε ότι αυτό θα μπορούσε να περιορίσει το ποσό που έχουν στη διάθεσή τους για δανεισμό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, τα τέλη και οι προμήθειες αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% των καθαρών λειτουργικών εσόδων των τραπεζών στην Ευρώπη, ενώ τα τέλη που σχετίζονται με τις πληρωμές αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τέταρτο του ποσού αυτού.
Το ερώτημα είναι αν το κοινό θα ενδιαφερθεί. Μετά από μια αργή αρχή, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέρον μπορεί να αρχίζουν να αυξάνονται. Μια έρευνα της συμβουλευτικής BearingPoint τον Φεβρουάριο έδειξε ότι το ένα τρίτο των ερωτηθέντων σε όλη την Ευρωζώνη θα ήταν πρόθυμο να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό ευρώ, ένα ποσοστό που φαίνεται πιθανό να αυξηθεί. Ωστόσο, μια έρευνα της Payments Europe έδειξε ότι το 56% των καταναλωτών σήμερα δεν είναι σίγουροι αν θα το χρησιμοποιήσουν ποτέ.
