Με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα μας να λειτουργεί ήδη σαν ούριος άνεμος, η προσπάθεια εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας ανεβάζει ρυθμούς. Ετσι, μετά το «Greece Investment Forum» που διοργάνωσε η JP Morgan στη Νέα Υόρκη, φέρνοντας σε επαφή την αφρόκρεμα των παγκόσμιων επενδυτικών κεφαλαίων με τις μεγάλες εισηγμένες -και όχι μόνο- στο Χ.Α. εταιρείες, σειρά παίρνει η οικονομική διπλωματία της χώρας.
Τρεις σημαντικές αποστολές που θα περιλαμβάνουν και πολυπληθή ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών προετοιμάζει για τον ερχόμενο μήνα ο υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα οικονομικής διπλωματίας και εξωστρέφειας, Κώστας Φραγκογιάννης, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών και το Enterprise Greece.
Η πρώτη, η οποία έχει προγραμματιστεί για σήμερα και αύριο (1-2 Φεβρουαρίου), θα γίνει στην Τουρκία με στόχο την ενίσχυση των διμερών οικονομικών σχέσεων και την αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Η δεύτερη θα γίνει στη Σερβία (11-12 Φεβρουαρίου) και είναι στοχευμένη στον κατασκευαστικό κλάδο, λόγω των μεγάλων έργων που ξεκινούν στη βαλκανική χώρα.
Στο μεταξύ, η οικονομική διπλωματία θα συμμετέχει στον διμερή διάλογο Ελλάδας – ΗΠΑ, που αυτή τη φορά θα διεξαχθεί στην Ουάσινγκτον (6-10 Φεβρουαρίου) υπό τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, καθώς επίσης και στην υπουργική σύνοδο των χωρών – μελών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, που θα πραγματοποιηθεί στο Αμπού Ντάμπι, στις 25-27 Φεβρουαρίου.
Αν και οι τρεις αποστολές που θα γίνουν συνοδεία επιχειρηματιών έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς θα προσπαθήσουν να «ξεκλειδώσουν» δουλειές, συνεργασίες και εν τέλει επενδύσεις, η μεγάλη προσοχή στρέφεται κυρίως στην Τουρκία και την Ινδία.
«Το διμερές εμπόριο Ελλάδας και Τουρκίας είναι 5,5 δισ. ευρώ. Απ’ αυτά το κυριότερο είναι τα βιομηχανικά είδη, οι πρώτες ύλες και τα προϊόντα υδρογονανθράκων. Δυστυχώς είναι ελάχιστο το εμπόριο που αφορά επώνυμα προϊόντα και καταναλωτικά είδη. Αρα υπάρχει μεγάλο περιθώριο για βελτίωση των σχέσεών μας», αναφέρει ο υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης.
«Με δεδομένο μάλιστα τον στόχο που έθεσαν στην τελευταία τους συνάντηση ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το διμερές εμπόριο να φτάσει στα 10 δισ. ευρώ, είναι υποχρέωση της οικονομικής διπλωματίας να ξεκινήσουμε τον δρόμο της συμπόρευσης των δύο επιχειρηματικών κοινοτήτων.
Σε αυτήν τη λογική, λοιπόν, αποφασίσαμε ότι το πρώτο πράγμα που θα κάνουμε, επ’ ευκαιρία μάλιστα της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής που θα συνεδριάσει στην Κωνσταντινούπολη, με εκπροσώπους από δέκα υπουργεία κάθε χώρας, είναι να φέρουμε κοντά τις επιχειρηματικές κοινότητες», προσθέτει. Στο πλαίσιο αυτό, μέσω του Enterprise Greece και του Συμβουλίου Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων Τουρκίας (DEIK), ήδη κλείνονται ραντεβού μεταξύ επιχειρηματιών, ενώ για τις 2 Φεβρουαρίου διοργανώνεται επιχειρηματικό φόρουμ Ελλάδας – Τουρκίας.
Από ελληνικής πλευράς θα συμμετέχουν επιχειρηματίες από τους κλάδους του τουρισμού, των κατασκευών, της ενέργειας, των τροφίμων, της υψηλής τεχνολογίας και της φαρμακοβιομηχανίας. Συγκεκριμένα, στην αποστολή συμμετέχουν υψηλόβαθμα στελέχη από 75 εταιρίες από τους κλάδους των τροφίμων, των κατασκευών, της ναυτιλίας, του τουρισμού, της φαρμακοβιομηχανίας, της ενέργειας, των τραπεζών, καθώς και θεσμικοί παράγοντες, όπως ο πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ Ευθύμιος Βιδάλης, η πρόεδρος του ΕΒΕΑ Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης, ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ Συμεών Διαμαντίδης και ο πρόεδρος του Ελληνοτουρκικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Παναγιώτης Κουτσίκος. Οι μεγάλοι ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι θα παραστούν αναζητώντας πεδίο νέων συνεργασιών.
«Στις προθέσεις μας είναι η σύσταση ενός Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, στα πρότυπα αυτού που κάναμε με τη Σαουδική Αραβία. Κάτι που θέλει και η Τουρκία, θεωρώντας ότι η άμεση επικοινωνία μεταξύ των επιχειρήσεων μπορεί να φέρει άμεσα αποτελέσματα σε επίπεδο εμπορικών συνεργασιών ή επενδύσεων», λέει ο κ. Φραγκογιάννης.
Συμπρόεδρος του συγκεκριμένου συμβουλίου απ’ την τουρκική πλευρά θα αναλάβει ο γνωστός επιχειρηματίας Αντνάν Πολάτ, με δραστηριότητα σε αρκετούς τομείς και πρώην πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομάδας Γαλατασαράι. Ο κ. Πολάτ προ ημερών εκλέχθηκε επικεφαλής του ελληνοτουρκικού τμήματος του DEIK. Από ελληνικής πλευράς, αναζητείται το πρόσωπο που θα αναλάβει τη θέση του συμπροέδρου, με τις τελευταίες πληροφορίες να αναφέρουν ότι μάλλον θα είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους απ’ τον χώρο του εφοπλισμού.
Οι σχέσεις
Είναι ενδεικτικό ότι παρά το αρνητικό κλίμα και την όξυνση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, ο όγκος εμπορίου των δύο χωρών καταγράφει σταθερή ανοδική πορεία. Με βάση τα τελευταία ετήσια στοιχεία, το 2022 η αξία των εμπορικών συναλλαγών ανήλθε στα υψηλά ιστορικά επίπεδα των 5,4 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 18,4% έναντι του 2021, κάτι που κατέταξε την Τουρκία στη θέση Νο 9 των εμπορικών μας εταίρων.
Οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε 2,5 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 21,5% και ανεβάζοντας την Τουρκία στην πέμπτη θέση της λίστας των χωρών προορισμού των ελληνικών προϊόντων. Ως χώρα εξάγουμε κυρίως ελαφρά ορυκτέλαια, βαμβάκι, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, προϊόντα αλουμινίου και φάρμακα. Αντιστοίχως, οι εισαγωγές προϊόντων από την Τουρκία ανήλθαν σε 2,5 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 15,8% έναντι του 2021. Ετσι, η Τουρκία ήταν ο 9ος προμηθευτής της χώρας μας το 2022. Κατά το α’ εξάμηνο του 2023 οι ελληνικές εξαγωγές ήταν 1,08 δισ. ευρώ και οι εισαγωγές από την Τουρκία 1,33 δισ. ευρώ.
Ακόμα πιο μικρές είναι οι επενδύσεις ελληνικών εταιρειών στην Τουρκία και αντίστοιχα τουρκικών στην Ελλάδα, καθώς η προσπάθεια που είχε γίνει τη δεκαετία του ’00, όπου κατεγράφησαν αξιόλογες επενδύσεις στις δύο χώρες, έπεσαν στον τοίχο της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας και ακολούθως της ραγδαίας υποτίμησης της λίρας και της εκτόξευσης του πληθωρισμού στην Τουρκία. Σήμερα το ελληνικό επενδεδυμένο κεφάλαιο στην Τουρκία υπολογίζεται στα 337 εκατ. ευρώ και συγκεντρώνεται στους τομείς κατασκευών, δομικών υλικών, ICT, τροφίμων και προϊόντων καπνού. Οι τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα πάλι υπολογίζονται μόλις σε 104 εκατ. ευρώ.
Σημαντικότερες ελληνικές εταιρείες εγκατεστημένες στην Τουρκία είναι οι Τιτάν (παραγωγή τσιμέντου), Πλαστικά Κρήτης, Isomat, Αλουμύλ, Palaplast, Eurodrip, Kleemann, Καρέλιας κ.ο.κ. Αντίστοιχα σημαντικές τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα έχουν κάνει η Dogus Group (σε τουριστικές υποδομές – μαρίνες), Eren Holding (xαρτοποιία – συσκευασία Nova Paper & Packaging Hellas S.A.), Pak Holding (χαρτοποιία – συσκευασία MEL S.A.), Polisan (χημικά, στη Βιομηχανική Περιοχή Βόλου).
Η επιχειρηματική αποστολή και η Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή αναμένεται να αποτελέσουν το πρώτο βήμα προς την προσπάθεια επαναπροσέγγισης Ελλάδας – Τουρκίας. Παράλληλα, συνεχίζεται ο διάλογος για «τη θετική ατζέντα», στον οποίο εντάσσεται και η οικονομική συνεργασία, καθώς επίσης ο πολιτικός διάλογος των δύο πλευρών και η συζήτηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι μέσα στο β’ τρίμηνο της χρονιάς θα προγραμματιστεί και ταξίδι του πρωθυπουργού στη γειτονική χώρα.
Η Ινδία
Το ενδιαφέρον του πρωθυπουργού για την αποστολή στην Τουρκία είναι έντονο, όπως επίσης και για την Ινδία. Ειδικά για την τελευταία, καθώς η μεγάλη επιχειρηματική αποστολή διοργανώνεται επ’ ευκαιρίας της συμμετοχής του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη ως κεντρικού προσκεκλημένου στο ετήσιο Φόρουμ Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής (Raisina Dialogue) που διοργανώνει η κυβέρνηση της Ινδίας. Είχε προηγηθεί τον περασμένο Αύγουστο η επίσημη επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού, Ναρέντρα Μόντι, στην Αθήνα, συνοδεία μικρής επιχειρηματικής αποστολής, στο πλαίσιο της αναζήτησης στρατηγικών συνεργασιών, μια και πλέον η Ινδία αναζητεί εμπορική και οικονομική δίοδο στη Μεσόγειο.
Μάλιστα, η επιχειρηματική αποστολή θα έχει τρεις σταθμούς, το Νέο Δελχί, τη Βομβάη και την Μπανγκαλόρ, μια και η πρώτη πόλη αποτελεί το χρηματοοικονομικό κέντρο της χώρας, η δεύτερη το εμπορικό και η τρίτη το τεχνολογικό. Μάλιστα, η επιχειρηματική αποστολή που προετοιμάζεται για την Ινδία αφορά πολλούς τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την ελληνική πλευρά. Ετσι, θα υπάρχουν συμμετοχές απ’ τους κλάδους της υψηλής τεχνολογίας, των logistics, των φαρμακοβιομηχανιών, καθώς η Ινδία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός γενοσήμων στον κόσμο, των κατασκευών, της ενέργειας και του τουρισμού.
«Οι προοπτικές είναι τεράστιες. Η Ινδία είναι μια μεγάλη και ανερχόμενη στο διεθνές οικονομικοπολιτικό σκηνικό χώρα με πληθυσμό που προσεγγίζει τα 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Οι ευκαιρίες είναι πολλές και οφείλουμε να τις εκμεταλλευτούμε», λέει ο κ. Φραγκογιάννης, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι πρόκειται για μία αγορά με ιδιαίτερες δυσκολίες, αλλά και παγίδες.
Σημειώνεται πως με βάση τα τελευταία διαθέσιμα ετήσια στοιχεία ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας – Ινδίας το 2022 ήταν μόλις 1,32 δισ. ευρώ, αν και αυξημένος σχεδόν κατά 60% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Οι ελληνικές εξαγωγές ήταν 234,7 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές μας απ’ την Ινδία έφτασαν το 1,08 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα εις βάρος της χώρας μας (-847,06 εκατ. ευρώ). Το 2023 σε επίπεδο α’ εξαμήνου οι ελληνικές εξαγωγές υποχώρησαν στα 78 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των εξαγωγών πετρελαιοειδών, και οι εισαγωγές 515,3 εκατ. ευρώ.
Η οικονομική διπλωματία εκτιμά ότι για τη χώρα μας υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης των διμερών οικονομικών μας σχέσεων σε ευρύ φάσμα τομέων, όπως τα δομικά υλικά, τα τρόφιμα και ποτά, η αμυντική βιομηχανία, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η υψηλή τεχνολογία, η γεωργία, η ναυτιλία και ο τουρισμός. Σε επίπεδο επενδύσεων, πάλι, τα νούμερα είναι ιδιαίτερα μικρά, φανερώνοντας ουσιαστικά και την απουσία σημαντικής επενδυτικής δραστηριότητας τόσο ελληνικών επιχειρήσεων στην Ινδία, όσο και ινδικών στην Ελλάδα.
Οι πρώτοι Ινδοί επιχειρηματίες που έκαναν τα τελευταία χρόνια σοβαρές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι ο Ταϊζούν Κορακιγουάλα, που μέσω του Switz Group έχει προβεί σε μια σειρά εξαγορών μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον χώρο των τροφίμων (Κρητών Αρτος, Κουλουράδες, Olympic Foods, Artizan Eλλάς, Ιωνική Σφολιάτα), καθώς και ο φαρμακοβιομήχανος Μπινίς Τσούντγκαρ της Intas Pharmaceuticals. Ο τελευταίος μέσω της ευρωπαϊκής θυγατρικής, της Accord, δημιούργησε και λειτουργεί από πέρυσι εργοστάσιο φαρμάκου στο Σχηματάρι.
Σημειωτέον πως η Intas είναι μία από τις κορυφαίες πολυεθνικές φαρμακευτικές ανάπτυξης σκευασμάτων, παραγωγής και εμπορίας στον κόσμο. Εχει παρουσία σε 85 χώρες και το 70% των εσόδων της προέρχεται από τις διεθνείς αγορές, ιδίως τις αυστηρά ρυθμιζόμενες αγορές της Ε.Ε. και των ΗΠΑ. Σε επίπεδο ινδικής παρουσίας στη χώρα μας, αξιοσημείωτη είναι και η συμμετοχή του ομίλου GMR στην εταιρεία διαχείρισης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου. Ο όμιλος με έδρα το Νέο Δελχί συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων κατασκευαστών αεροδρομίων σε ολόκληρη την Ασία.
Από την άλλη, σημαντικότερη ελληνική παρουσία στην Ινδία, όπου ως επί το πλείστον λειτουργούν γραφεία ναυτιλιακών εταιρειών, αποτελεί η κοινοπραξία (40-60) που έχει δημιουργήσει ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος με την Britchip Foods, θυγατρική της Britannia Industries, για την παραγωγή και κυκλοφορία κρουασάν. Μάλιστα, η κοινοπραξία σχεδίαζε τη δημιουργία και δεύτερου εργοστασίου. Η συγκεκριμένη συμμετοχή του κ. Θεοδωρόπουλου είχε εξαιρεθεί απ’ το μεγάλο deal πώλησης της Chipita στη Mondelez International και πλέον ελέγχεται από τη νεοσύστατη ST Bakery Foods.
