«Eίμαστε μια κοινότητα η οποία διαδίδει το speedcubing. Ή μάλλον το cubing. Γιατί προσθέτοντας τη λέξη speed φοβίζουμε τον κόσμο. Το cubing γενικότερα αναφέρεται στο να λύνουμε τον κύβο του Rubik. Είναι ένα χόμπι, δηλαδή. Το speed μπαίνει μπροστά όταν κάνουμε πρωταθλητισμό», λέει ο Χρήστος Δήμιζας, ιδιοκτήτης e-shop για τους λάτρεις του κύβου του Ρούμπικ, αλλά και ανεπίσημος «πρόεδρος» ενός άτυπου συλλόγου Rubik στην Ελλάδα, «αρχηγός» μιας ομάδας νεαρών πρωταθλητών Rubik Cube.
Φοιτητές και μαθητές οι οποίοι με δική τους επιμονή και προσπάθεια, τρέχουν από διαγωνισμό σε διαγωνισμό για να λύσουν τον κύβο, σε όσο λιγότερο χρόνο γίνεται. «Δηλαδή, παίζει ο άλλος ποδόσφαιρο σε μια ομάδα συνοικιακή, αλλά όταν ακούνε Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό όλοι φαντάζονται πρωταθλητισμό. Και λένε όλοι, μα πώς το κάνετε, σε 5-10 μόνο δευτερόλεπτα να λύσετε τον κύβο», λέει ο κ. Δήμιζας λίγο πριν μας συστήσει στην ομάδα. «Επίσημη ομοσπονδία, όπως για παράδειγμα στο σκάκι, δεν υπάρχει στη χώρα μας, αλλά ούτε και καμία επίσημη βοήθεια. Οπότε κάνουμε ό,τι μπορούμε να στηρίξουμε την προσπάθεια αυτών των παιδιών» λέει στην «Κ» με απογοήτευση. «Ελπίζουμε μια μέρα να μπορούμε να έχουμε έστω έναν σύλλογο».
«H ραγδαία εξέλιξη του κύβου του Rubik στην Ελλάδα συνέβη στη διάρκεια του Covid. Tότε εγώ από προσωπικό ενδιαφέρον δημιούργησα το cubestore, το οποίο έχει και εμπορικό κίνητρο, και σιγά σιγά μαζεύτηκαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Σύντομα είχαμε μια ομάδα. Μέσα από αυτό γνωριστήκαμε και γίναμε παρεάκι» εξηγεί.
Συναντήσαμε τους Ελληνες Rubik Cubers ένα μεσημέρι του Ιουλίου στον χώρο Rubikon στο Γαλάτσι, όπου διοργανώνονται μικρά τουρνουά Rubik Cube, και οι παίκτες που κατέχουν τα ελληνικά ρεκόρ στο πιο διάσημο gadget μετά το iphone, θα μας δείξουν πώς στήνεται ένας διαγωνισμός Rubik. «Το να λύνεις τον κύβο του Ρούμπικ είναι εθιστικό. Αν μάθεις να λύνεις τον κύβο μετά όπου χαλαρώνεις, στο λεωφορείο, στο γραφείο, βγάζεις τον κύβο και αρχίζεις», λέει ο κύριος Δήμιζας για να κάνει κάνει μια αναδρομή στην πενηντάχρονη ιστορία του διάσημου παζλ. Ο κύβος του Ρούμπικ γεννήθηκε την άνοιξη του 1974. Ο Ούγγρος αρχιτέκτονας, σχεδιαστής, γλύπτης και καθηγητής την εποχή εκείνη, Ερνο Ρούμπικ, προετοιμάζοντας ένα μάθημα για την περιγραφική γεωμετρία σχετικά με τα πέντε πλατωνικά στερεά, είχε καταπιαστεί ιδιαίτερα με τον κύβο. Ομως, όπως έγραψε ο ίδιος στα απομνημονεύματά του «Cubed, The Puzzle of Us All», για αρκετό καιρό δεν του πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι δημιουργούσε ένα παζλ.
«Το να λύνεις τον κύβο του Ρούμπικ είναι εθιστικό. Αν μάθεις να λύνεις τον κύβο μετά όπου χαλαρώνεις, στο λεωφορείο, στο γραφείο, βγάζεις τον κύβο και αρχίζεις».
Ιστορικά τον Νοέμβριο του 1982, η μανία είχε υποχωρήσει. Αλλά αναστήθηκε τη δεκαετία του 1990 μέσω ίντερνετ. Το 2023, η Spin Master, η εταιρεία παιχνιδιών που κατασκευάζει τους κύβους, πούλησε παγκοσμίως 7,4 εκατομμύρια κύβους, συμπεριλαμβανομένων τόσο του κλασικού Cube, δηλαδή τον 3×3, όσο και των άλλων κύβων σε διαφορετικές διαστάσεις. Ο Ben Varadi, συνιδρυτής του Spin Master, σημείωσε ότι το Rubik έχει «95% αναγνωρισιμότητα επωνυμίας» – σχεδόν όλοι το έχουν ακούσει.
Σήμερα, οι περισσότεροι χομπίστες μαθαίνουν πώς να λύνουν τον κύβο από το ίντερνετ και κυρίως το youtube.
Ο Κώστας Παπαδόπουλος, 27 χρονών, είναι ο πρώτος YouTuber για cubing στην Ελλάδα. Είναι επίσης και αντιπρόσωπος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Rubik Cube. Στην ομάδα αυτή ανήκει και ο Θανάσης Μπουμπούλης, μαθητής 16 χρονών, με το πολύ δημοφιλές YouTube page thanoscubing. Kaι oι δύο πέρα από το ότι λύνουν τον κύβο σε πολύ μικρούς χρόνους, εξηγούν στον κόσμο τεχνικές γύρω από τη λύση του κύβου.
«Ο κύβος με βοηθάει και στο μυαλό και στην αντίληψη. 90% από εμάς είμαστε στην πληροφορική, μαθηματικοί, μηχανικοί. Θέλει μια συγκέντρωση ο κύβος. Το 2018 ξεκίνησα και το κανάλι μου στο YouTube και έτσι άρχισα να μαθαίνω και σε άλλα παιδιά».
Τα μαθηματικά μυαλά του Rubik
«Ο πρώτος μου κύβος ήταν ένα δώρο της νονάς μου στην πρώτη δημοτικού. Και σιγά σιγά άρχισα να παίζω και να ασχολούμαι. Νομίζω ήταν στην τρίτη δημοτικού όταν έψαξα λίγο στο YouTube, βρήκα ένα βίντεο πήρα ένα χαρτί και σημείωσα τη μεθοδολογία για το πώς λύνεται. Και μετά με βάση αυτό το χαρτί, ακολουθούσα τα βήματα και άρχισα να το λύνω. Στον πρώτο μου διαγωνισμό πήγα τον Ιανουάριο του 2019, νομίζω. Ο κύβος με βοηθάει και στο μυαλό και στην αντίληψη. 90% από εμάς είμαστε στην πληροφορική, μαθηματικοί, μηχανικοί. Θέλει μια συγκέντρωση ο κύβος. Το 2018 ξεκίνησα και το κανάλι μου στο YouTube και έτσι άρχισα να μαθαίνω και σε άλλα παιδιά. Εχω γύρω στους 650 συνδρομητές», λέει στην «Κ» ο Θανάσης, ο οποίος ετοιμάζεται για το Euro Rubik 2024, όπως το αποκαλεί, με χρόνο στη λύση του κύβου τα 8-9 δευτερόλεπτα.
«Γίνονται εθνικά τουρνουά, τοπικά τουρνουά, αλλά και παγκόσμια τουρνουά. Οπως στο ποδόσφαιρο, στο μπάσκετ γίνεται το Euro, έτσι και στον Rubik. Σήμερα το παγκόσμιο ρεκόρ είναι 3,13 δευτερόλεπτα και το κατέχει ο Αμερικανοκορεάτης Μαξ Παρκ. Εμείς είμαστε ακόμη μακριά από αυτούς τους χρόνους», σχολιάζει.
Ο Κώστας Παπαδόπουλος, φοιτητής του Πολυτεχνείου, βρήκε και εκείνος μια διέξοδο στον κύβο. «Κάποια στιγμή ο πατέρας μου μού έδωσε έναν κύβο που φάνηκε το πιο βαρύ πράγμα στον κόσμο. Δεν τα πηγαίναμε τότε πολύ καλά, πήγα κατασκήνωση και βλέπω ένα παιδάκι να παίζει με τον κύβο. Και σκέφτομαι “να η ευκαιρία μου να φτιάξω τη σχέση μου με τον πατέρα μου”. Βάζω λοιπόν αυτό το παιδάκι να με μάθει να λύνω. Επιστρέφω, δείχνω στον πατέρα μου πόσο γρήγορα έλυσα τον κύβο, αλλά δεν ενθουσιάστηκε. Αλλά εγώ βρήκα κάτι σε αυτό. Μετά πήρα μια webcam των 30 ευρώ. Και τράβηξα το πώς λύνεται ο κύβος να μάθουν και άλλα παιδιά. Το κανάλι μου λέγεται Κώστας Παπαδόπουλος γιατί δεν ασχολήθηκα με το τι όνομα θα είχε. To είδε πάρα πολύς κόσμος, και σκέφτηκα πως κάτι τους άρεσε. Μετά το 2015 άρχισα να πηγαίνω κι εγώ σε όλους τους διαγωνισμούς. Σήμερα βρίσκουμε το αντίστοιχο venue σαν το Rubicon ή κάποιο ξενοδοχείο ή κάποια δημοτική αίθουσα και στήνουμε διαγωνισμούς. Εχουμε και πανελλήνιους αγώνες. Πάμε και σε διεθνείς διαγωνισμούς. Δεν έχουμε ακριβώς εθνική ομάδα, αλλά πάμε ως Ελληνες» εξηγεί.
«Δεν είναι πως λύνεις τον γρίφο και λες “ΟΚ, τελείωσε”. Δεν είναι σαν σταυρόλεξο που λες “το έλυσα” και τελειώνεις. Στον κύβο συνειδητοποιείς ότι έχεις διαρκώς πάρα πολλά πράγματα να μάθεις».
«Φέτος το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα θα γίνει στην Παμπλόνα της Ισπανίας στις 26 Ιουλίου. Μέχρι το προηγούμενο ευρωπαϊκό, είχαμε ένα δύο άτομα με ελληνική συμμετοχή. Τώρα ξαφνικά έχουμε 18. Χωρίς χρηματοδότηση και ελληνική ομοσπονδία», συμπληρώνει ο Χρήστος Δήμιζας.
Για τον Ιάσονα Μυλωνά, 25 χρονών, φοιτητή μαθηματικών με καταγωγή από το Ξυλόκαστρο, ο κύβος του Ρούμπικ ήταν ένα μυστήριο που έπρεπε να λύσει. «Δεν είναι πως λύνεις τον γρίφο και λες “ΟΚ, τελείωσε”. Δεν είναι σαν σταυρόλεξο που λες “το έλυσα” και τελειώνεις. Στον κύβο συνειδητοποιείς ότι έχεις διαρκώς πάρα πολλά πράγματα να μάθεις. Να το λύσεις με λιγότερες κινήσεις. Με λιγότερα βήματα, ανάποδα, με άλλες όψεις. Το 2015, γινόταν ένας διαγωνισμός στην Ελλάδα. Ηταν στον Πειραιά, και πήγα, και μου άρεσε πολύ. Πάω σε πολλούς διαγωνισμούς. Οι γονείς μου με στήριξαν πολύ, με έτρεχαν στους διαγωνισμούς. Τώρα πάω και μόνος μου πλέον».
Πρωταθλητισμός στον κύβο
Ο Βασίλης Πρίγκος, 19 ετών, φοιτητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ο οποίος με χρόνο 4,92 είναι σήμερα ο Ελληνας πρωταθλητής, αφηγείται τη δική του ιστορία. «Εγώ ξεκίνησα τυχαία, είχε σπάσει ένα παγκόσμιο ρεκόρ κύβου Rubik και το είχα δει στην τηλεόραση. Και θυμήθηκα ότι είχε ο πατέρας μου έναν κύβο στο συρτάρι του. Ο συγκεκριμένος κύβος έχει και μια αστεία ιστορία διότι όταν ήμουν μωρό και απέκτησα τα πρώτα μου δόντια είχα δαγκώσει μια γωνία του. Επιασα ξανά τότε τον κύβο και άρχισα να ασχολούμαι. Ημουν 10 χρονών. Τον Δεκέμβριο του 2016 είδα πως γίνεται διαγωνισμός στην Ελλάδα. Για οικονομικούς λόγους τότε δεν κατάφερα να κατέβω, αλλά μου υποσχέθηκαν οι γονείς μου ότι θα πηγαίναμε στον επόμενο. Και πήγαμε. Είχα πάει μάλιστα το 2022 και στο πανευρωπαϊκό στη Δανία με τη μητέρα μου. Ηταν εμπειρία. Τεράστια εμπειρία», λέει ο Βασίλης στην «Κ».
«Αυτή την περίοδο φλερτάρω με την κατάρριψη του ρεκόρ της μακροβιότερης διπλωματικής εργασίας του Μετσόβειου Πολυτεχνείου» αστειεύεται ο Βασίλης Θεανίδης, 24 χρονών, ο οποίος έμαθε τον κύβο από τον θείο του Χρήστο. «Το 2021 είχε πολύ χιόνι στην Αθήνα και έμεινα μαζί του στη Δροσιά. Ξεκίνησε τότε να μου δείχνει τις κινήσεις. Φεύγοντας πήρα έναν κύβο μαζί μου. Είχα μάθει την απλή μέθοδο, που λέγεται η μέθοδος των αρχαρίων και με χρόνο 40 δευτερόλεπτα. Αλλά είπα θα σπάσω το δικό μου ρεκόρ. Τα δικά μου όρια. Και βελτιώθηκα. Τώρα κάνω 20 δεύτερα που είναι πολύ καλά. Δεν είναι μόνον οι αγώνες. Ο κύβος με βοήθησε στη συγκέντρωση, αλλά και στην κοινωνικότητα. Με όλα τα παιδιά γίναμε φίλοι» προσθέτει.
«Περιμένουμε πώς και πώς τον διαγωνισμό. Εχουμε κανονίσει να πάμε παρέα, θα είμαστε 18, θα κάνουμε και λίγο τουρισμό», λέει ο πιο μικρός της παρέας, ο 12χρονος Νικόλαος Μπελαλίδης, ο οποίος μόλις τελείωσε την έκτη δημοτικού.
«Είδα σε ένα ράφι του θείου μου έναν κύβο και είχα ήδη ακούσει πολλά πράγματα για αυτόν. Και ξεκίνησα να βλέπω ένα βίντεο για να μάθω να τον λύνω και μου άρεσε. Εμαθα καινούργια κόλπα, τεχνικές, αλγόριθμους και άρχισα να κάνω και τους καινούργιους, τους μεγαλύτερους κύβους και με τα άλλα σχήματα και ήταν πολύ ωραίο». «Και πώς κατέληξες να συμμετέχεις σε διαγωνισμούς σε τόσο νεαρή ηλικία;» ρωτάω. «Με βοήθησε η μαμά μου. Την πρώτη φορά πήγα με ένα φίλο μου και έναν ξάδερφό μου. Τη δεύτερη με έναν φίλο μου και την τρίτη μόνος μου. Αλλά έχω πολλούς φίλους και περνάμε καλά. Το ρεκόρ μου στο 3×3 είναι 7 δευτερόλεπτα. Αλλά δεν είμαι πολύ ικανοποιημένος», λέει στην «Κ», ενώ οι «μεγαλύτεροί» του τον πειράζουν. «Δεν είναι πολύ χαρούμενος. Δηλαδή τι θέλεις, παγκόσμιο ρεκόρ με τη μία;», του λένε για να συμπληρώσει εκείνος: «Παίρνω μερικούς κύβους μαζί μου στο σχολείο κάποιες φορές, aν και με μαλώνει η δασκάλα».
