Την τεχνολογική και ψηφιακή «εθνική κυριαρχία» της θέτει στόχο τώρα η Ε.Ε. προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα πλήττονται οι βιομηχανίες της είτε από τις ελλείψεις στην παγκόσμια αγορά είτε από τις εντάσεις ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο. Το σχέδιο παρουσίασαν από κοινού ο επίτροπος Βιομηχανίας και Ενιαίας Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, και η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, που τόνισαν ότι στοχεύει στο να υλοποιήσει τις ψηφιακές φιλοδοξίες της Ε.Ε. Ειδικότερα η Ε.Ε. σχεδιάζει να αυξήσει την ευρωπαϊκή παραγωγή μικροεπεξεργαστών στο 20% της παγκόσμιας παραγωγής μέχρι το 2030, ενώ αυτή τη στιγμή το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερβαίνει το 10%.
Για τον σκοπό αυτό εξετάζει τη δυνατότητα να επενδύσει στον κλάδο από 20 ώς 30 δισ. ευρώ. Θέτει, παράλληλα, στόχο να αναπτύξει αποκεντρωμένη και χωρίς αντίκτυπο στο περιβάλλον υποδομή για τις υπηρεσίες «νέφους» του Ιντερνετ, να καλύψει όλες τις κατοικημένες περιοχές με δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G) και να προσφέρει όλες τις δημόσιες υπηρεσίες διαδικτυακά μέχρι το 2030. Οπως τόνισαν οι δύο επίτροποι, η Ε.Ε. σκοπεύει επίσης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια να σχεδιάσει και να κατασκευάσει τον πρώτο υπολογιστή της που θα λειτουργεί με τους νόμους της κβαντομηχανικής. Σκιαγραφώντας το νέο ευρωπαϊκό όραμα, ο επίτροπος Μπρετόν τόνισε πως «η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πολίτες της και οι επιχειρήσεις της έχουν πρόσβαση και επιλογή στις τεχνολογίες αιχμής που θα κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, ασφαλέστερη ακόμη και πιο φιλική προς το περιβάλλον υπό τον όρο ότι θα έχουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για να τις χρησιμοποιήσουν».
Το φιλόδοξο σχέδιό της ανακοινώνεται σε μια στιγμή κατά την οποία η παγκόσμια αγορά πάσχει από έλλειψη μικροεπεξεργαστών εξαιτίας της πανδημίας και της συνεπακόλουθης διακοπής σε μεταφορές και ταξίδια. Η έλλειψη έχει πλήξει καίρια τις βιομηχανίες ανά τον κόσμο, που έχουν αναγκαστεί να περιορίσουν την παραγωγή τους. Ανάμεσά τους και οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, καθώς δεν διαθέτουν τους μικροεπεξεργαστές που χρειάζονται για την κατασκευή σύγχρονων ηλεκτροκίνητων και αυτοκινούμενων οχημάτων. Κι ενώ το πρόβλημα ενδέχεται να εξαφανιστεί όταν αντιμετωπιστεί η πανδημία, η Ε.Ε. έχει περαιτέρω λόγους να επιδιώκει την ψηφιακή και τεχνολογική απεξάρτησή της από τις εισαγωγές και τους κολοσσούς των ΗΠΑ, της Κίνας και της Νότιας Κορέας.
Εχουν προηγηθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς να αποτελούν παρελθόν, οι εμπορικές διενέξεις ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Ιδιαίτερη σημασία είχε για την Ε.Ε. το εμπάργκο που επέβαλε η Ουάσιγκτον στον κινεζικό τηλεπικοινωνιακό κολοσσό Huawei, που κατηγόρησε ότι χρησιμοποιεί κακόβουλο λογισμικό για να κατασκοπεύει τη Δύση. Η υπερδύναμη άσκησε παράλληλα συστηματικές πιέσεις στους Ευρωπαίους εταίρους της να την ακολουθήσουν. Από την πλευρά του το Πεκίνο μπλοκάρει επί χρόνια αμερικανικές διαδικτυακές πλατφόρμες όπως τις Google, Facebook και Twitter. Και όπως τόνισε προ μηνών ο κ. Μπρετόν, όταν η Ε.Ε. επεξεργαζόταν το σχέδιο που ανακοίνωσε τώρα, «ενόψει της οξυνόμενης έντασης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει απλώς παρατηρητής και πολλώ δε μάλλον να αποτελέσει πεδίο μάχης. Για αυτό και είναι καιρός να πάρουμε την τύχη στα χέρια μας και αυτό σημαίνει να εντοπίσουμε και να επενδύσουμε στις τεχνολογίες που θα ενισχύσουν την εθνική μας κυριαρχία και το μέλλον των βιομηχανιών μας».
Οπως υπογραμμίζει ο αναλυτής τεχνολογίας Μπένεντικτ Εβανς, πρώην συνεργάτης της κοινοπραξίας Abtreessen Horrowitz, είναι ιδιαίτερα σημαντική η τεχνολογική απεξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα και τις ΗΠΑ, καθώς «η εφοδιαστική της αλυσίδα βρίσκεται σε μια χώρα που δεν είναι φιλική και αυτό προκαλεί ανησυχία».
Ως τώρα η Ε.Ε. είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις αμερικανικές και ασιατικές βιομηχανίες που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά τεχνολογίας.
Ανάμεσά τους η αμερικανική Cisco και η κινεζική Huawei, καθώς έχουν κατασκευάσει την υποδομή για το Ιντερνετ που χρησιμοποιούν τα 700 και πλέον εκατομμύρια των κατοίκων της Ευρώπης. Ειδικότερα οι μικροεπεξεργαστές προέρχονται από κατασκευαστές όπως οι Nvidia, Qualcomm και Intel των ΗΠΑ, Foxconn της Κίνας, Samsung της Νότιας Κορέας και TSMC της Ταϊβάν. Και βέβαια οι διαδικτυακές πλατφόρμες που χρησιμοποιούν εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι όπως οι Google, Facebook, Instagram είναι αμερικανικές και κινεζική η δημοφιλής στην αμερικανική νεολαία εφαρμογή TikTok.
Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο Αμπισούρ Πρακάς, αναλυτής θεμάτων γεωπολιτικής στη συμβουλευτική εταιρεία του Τορόντο Center for Innovating the Future, «πολλές χώρες έχουν αρχίσει να ανησυχούν ότι μέσω της τεχνολογίας διάφορες ξένες δυνάμεις κατορθώνουν να κυριαρχήσουν και να τους επιβληθούν. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές κυβερνήσεις βλέπουν πλέον την τεχνολογία μέσα από ένα άλλο πρίσμα».
