Η γνωστή και αγαπητή Καλαβρυτινή στην καταγωγή ηθοποιός και πρώην βουλευτής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ Mαρία Κανελλοπούλου μίλησε στην εφημερίδα “Η Αυγή” καταθέτοντας τη δική της μνήμη με αφορμή την ήδη πολυσυζητημένη ταινία «Καλάβρυτα 1943» του Νικόλα Δημητρόπουλου που ξεκίνησε από την Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2021 το ταξίδι της στις Ελληνικές αίθουσες. Στην Πάτρα το καλογυρισμένο φιλμ παίζεται στη 2η αίθουσα του Πάνθεον και στα Odeon Veso Mare.
H Μαρία Κανελλοπούλου δίχως διάθεση να κρίνει την ταινία που δεν έχει δει ακόμη, έχει όμως ακούσει πολλά από φίλους και από ειδικούς του σινεμά ενώ και ο δημόσιος διάλογος επικεντρώνεται κυρίως στην ύπαρξη ή μη του καλού Αυστριακού ναζί, δεν μπορεί όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, να μην αναρωτηθεί πού τελειώνει η μυθοπλασία και πού αρχίζει η ιστορική αλήθεια.
Η κ. Κανελλοπούλου θυμήθηκε λοιπόν με συγκίνηση την αφήγηση της δασκάλας της, Αγλαΐας Κόντη για εκείνη την αποφράδα μέρα της 13ης Δεκεμβρίου 1943 όταν οι Γερμανοί ναζί εκτέλεσαν όλους τους άνδρες της πόλης των Καλαβρύτων στον λόφο του Καπή και η δασκάλα της, της είχε πει πως «κανένας Αυστριακός δεν μας έσωσε, μόνες μας σωθήκαμε».
«Δεν μπορώ να μην σταθώ και στον τίτλο της ταινίας, που παραπέμπει ευθέως στην Ιστορία. Και η Ιστορία έχει αποφανθεί για το έγκλημα” λέει η Μαρία Κανελλοπούλου, γνωστή και αγαπητή ηθοποιός, μια γυναίκα που μεγάλωσε στα Καλάβρυτα κουβαλώντας ως μνήμη, ως αφήγηση και ως ζώσα ιστορία τη σφαγή της πόλης της τον Δεκέμβριο του 1943 από τους ναζί.
Στον απόηχο λοιπόν της δημόσιας συζήτησης και των αντιδράσεων που έχει προκαλέσει η ταινία καθώς παρουσιάζει τον “καλό” Αυστριακό ναζί να σώζει τα γυναικόπαιδα από το σχολείο του χωριού τη μέρα του Ολοκαυτώματος, η Μαρία Κανελλοπούλου αναφέρει στην εφημερίδα «Η Αυγή» και στη δημοσιογράφο Πόλυ Κρημνιώτη τα εξής.
“Δεν θέλω να σταθώ στην Ιστορία, γιατί έχουν αποφανθεί οι ειδικοί. Υπάρχουν άπειρες σελίδες ιστορικών ντοκουμέντων, υπάρχει η ιστοριογραφία, υπάρχουν μαρτυρίες από επιζήσαντες. Υπάρχει όμως και η μνήμη μας. Και εγώ μόνο αυτή μπορώ να καταθέσω.
Θυμάμαι σαν τώρα τη δασκάλα μας, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μιας γιορτής στο σχολείο μας, που τώρα έχει μετατραπεί στο Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, να λέει τη φράση ‘κανένας Αυστριακός δεν μας έσωσε, μόνες μας σωθήκαμε’. Η δασκάλα μας ήταν η αείμνηστη Αγλαΐα Κόντη, η οποία την αποφράδα εκείνη μέρα, 13 Δεκεμβρίου 1943, έσπασε με τα χέρια της το μεγάλο παράθυρο του σχολείου, πήδηξε από κει στην αυλή σπάζοντας το πόδι της και ανοίγοντας δρόμο και στις υπόλοιπες γυναίκες και στα παιδιά τους προς τη σωτηρία.
Αυτό το μέρος της Ιστορίας δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από καμιά και από κανέναν. Η ύπαρξη ενός Αυστριακού φρουρού που άνοιξε την πόρτα του σχολείου κυκλοφορούσε πάρα πολύ τα πρώτα χρόνια, χωρίς ποτέ να επιβεβαιωθεί από καμιά από τις γυναίκες που βρέθηκαν στο σχολείο.
Αυτή είναι η δική μου απάντηση στη δημόσια συζήτηση που έχει ανοίξει για το αν πράγματι υπήρξε ο ‘καλός’ Αυστριακός ναζί που έσωσε τα γυναικόπαιδα από την πρόθεση των Γερμανών να ολοκληρώσουν το έγκλημά τους βάζοντας φωτιά στο σχολείο”.
Καλά οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων έχει σημαδέψει βαθιά τη ζωή της Μαρίας Κανελλοπούλου, ωστόσο επιμένει διαρκώς μαζί με τις διηγήσεις όσων έζησαν τη ναζιστική φρικαλεότητα να επικεντρώνει στα ιστορικά τεκμήρια.
“Πάντα η Ιστορία έχει καλούς και κακούς. Στο όνομα όμως μιας υποθετικής ή και πραγματικής συμφιλίωσης δεν μπορούμε να θυσιάζουμε την ιστορική αλήθεια” λέει. “Η Σφαγή των Καλαβρύτων τον Δεκέμβρη του 1943 είναι ολοκαύτωμα, είναι ένα ειδεχθές έγκλημα εκ προμελέτης που διαπράχτηκε από τον τακτικό γερμανικό στρατό, από τον μέσο Γερμανό στρατιώτη δηλαδή, και όχι από τις επίλεκτες φανατικές φασιστικές δυνάμεις των Ες-Ες. Είναι ένα καλά οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης, σύμφωνα και με τα αρχεία της Βέρμαχτ, αθώου, άοπλου, άμαχου πληθυσμού, ανήλικων παιδιών, ανήμπορων γερόντων, ανυπεράσπιστων γυναικών. Είναι ένα σχέδιο που οργανωνόταν μήνες πριν εκτελεστεί”, υπογραμμίζει.
Παράλληλα, επισημαίνει και εκείνα που επίσης δεν πρέπει να ξεχνιούνται. “Οι τελικοί νικητές του πολέμου”, λέει, “δεν δίστασαν, πάνω στο ζεστό ακόμα αίμα, να κατασκευάσουν ενόχους, να αναζητήσουν ‘ευθύνες’ στην Αντίσταση, τους κομμουνιστές και το ΕΑΜ ΕΛΑΣ επινοώντας ελαφρυντικά για τους ναζί. Σήμερα, αυτή την πολύ δύσκολη εποχή, που μέσα σε όλα κάποιοι επιχειρούν να ξαναγράψουν την Ιστορία, για μένα δεν έχει τόση σημασία αν υπήρξε ή δεν υπήρξε ένας καλός ναζί. Σημασία έχει και τώρα, και πάντα να μην ξεχαστεί όχι μόνο το Καλαβρυτινό ολοκαύτωμα, αλλά ο φασιστικός όλεθρος που βύθισε τον ανθρώπινο πολιτισμό στο σκοτάδι”.
