Ανοικτό το ενδεχόμενο να σταματήσουν οι επιδοτήσεις στο ρεύμα, άφησε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, μιλώντας από το βήμα του συνεδρίου Power&Gas Forum.
Όπως είπε, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια πτωτική πορεία των τιμών που είναι αποτέλεσμα της αποκλιμάκωσης του φυσικού αερίου που όπως εκτίμησε δεν είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί.
Ωστόσο, πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, επιμένουν ότι στήριξη προβλέπεται να υπάρξει και τον επόμενο μήνα, που είναι ο μήνας πριν την μεγάλη εκλογική αναμέτρηση, δεδομένου ότι το μέτρο χρηματοδοτείτε από το ΤΕΜ χωρίς να έχει κάποια δημοσιονομική επιβάρυνση.
Ο κ. Σκρέκας, αναφερόμενος χθες στο θέμα των επιδοτήσεων για τις οποίες το υπουργείο δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε ανακοινώσεις, διευκρίνισε ότι μέχρι σήμερα η κυβέρνηση επιδοτούσε το ρεύμα προκειμένου να φτάσει τα επίπεδα τιμών προ κρίσης, δηλαδή πλησίον των 16 λεπτών ανά κιλοβατώρα, στην οποία ήδη έχουν φτάσει τα τιμολόγια.
Για τον Απρίλιο η ΔΕΗ που είναι ο πάροχος με τους περισσότερους καταναλωτές ανακοίνωσε ότι η τιμή του επόμενου μήνα θα διαμορφωθεί στα 16,5 λεπτά, σημειώνοντας πτώση σχεδόν 16% σε σχέση με τις ταρίφες του Μαρτίου.
Από την στιγμή που τα τιμολόγια έχουν φτάσει σε αυτά τα επίπεδα, δήλωσε, η κυβέρνηση θα κρίνει το επόμενο διάστημα αν θα καταβάλλει επιδοτήσεις. «Χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας ότι ο επόμενος χειμώνας θα είναι δύσκολος άρα καλό είναι να είμαστε συγκρατημένοι και νοικοκυρεμένοι» σημείωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Aργά η γρήγορα πάντως το θέμα θα τεθεί επί τάπητος κάτι που έχει φανεί και από τις δηλώσεις αξιωματούχων της Κομισιόν.
Την άποψη ότι πρέπει να σταματήσουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, έχει θέσει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις προτάσεις που παρουσίασε στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας. Με το νέο πλαίσιο τα κράτη – μέλη θα έχουν τη δυνατότητα στήριξης στην ηλεκτρική ενέργεια αλλά με όρια και αφού η Κομισιόν (βάσει κριτηρίων), αποφασίσει πως η Ευρώπη βρίσκεται σε ενεργειακή κρίση.
Οι επιδοτήσεις πρέπει να καλύπτουν το 80% της μέσης κατανάλωσης ενός νοικοκυριού και το 70% της κατανάλωσης κατά τον προηγούμενο χρόνο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Σχετικά με το τσουχτερό ύψος της χονδρεμπορικής τιμής, ο υπουργός Περιβάλλοντος τόνισε ότι η Ελλάδα είναι ακριβή σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές αλλά λιγότερο από τα προηγούμενα χρόνια που πλήρωνε το τίμημα του ακριβού λιγνίτη.
Όπως είπε, την περίοδο 2015-2019 η χώρα μας ήταν πρώτη ή δεύτερη σε ακρίβεια όπου η απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ξεπερνούσε το 30% με 40%. Όπως τόνισε, η εικόνα αυτή έχει αλλάξει από την μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύστημα.
Δύσκολη η πρόβλεψη για το τέλος της κρίσης
Κοιτώντας την ελληνική αγορά και ότι έχει συμβεί τους προηγούμενους μήνες είναι δύσκολο να εκτιμηθεί μια ασφαλή εκτίμηση αν μπορούμε να μιλάμε για το τέλος της ενεργειακής κρίσης, δήλωσες χθες από το ίδιο βήμα ο γενικός διευθυντής της nrg κ. Αναστάσιος Λωσταράκος.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του η περίοδος της μεγάλης όξυνσης έχει ήδη παρέλθει, χωρίς όμως να είναι ευκρινές το πότε μπορεί να έρθει η αγορά του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού ξανά σε ισορροπία και όχι απλά να δει η αγορά χαμηλότερες τιμές, προκειμένου να μπορεί να πει κανείς ότι η κρίση έχει πλέον παρέλθει.
Αναφερόμενος στην αγορά σημείωσε ότι ο τομέας του ηλεκτρισμού είναι πλέον πλήρως ρυθμιζόμενος. Στην ηλεκτροπαραγωγή όλοι οι συμμετέχοντες αμείβονται με ρυθμιστικά ανώτατα όρια, ενώ στην προμήθεια οι προμηθευτές πουλάνε σε σχεδόν πανομοιότυπα, «ρυθμιζόμενα» τιμολόγια τα οποία ακολουθούν ουσιαστικά τα μηνιαία σταθερά τιμολόγια της ΔΕΗ.
Να σταματήσει η οριζόντια ρύθμιση της αγοράς
Όλο αυτό το οικοδόμημα, ανέφερε ο κ. Λωσταράκος, έχει χτιστεί με έναν βασικό στόχο – τα όποια «υπερβάλλοντα» έσοδα να περνάνε μέσω της λειτουργίας της αγοράς στον τελικό καταναλωτή. Κι ενώ το μοντέλο – δια μέσω των γενναίων πολιτικών επιδοτήσεων που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση – δείχνει να λειτουργεί στο επίπεδο του τελικού καταναλωτή, δεν λειτουργεί καθόλου σε επίπεδο ανταγωνισμού.
Αν μάλιστα το συγκεκριμένο πλαίσιο ειδωθεί ευρύτερα και με τα συμπληρώματα των έκτακτων εισφορών, οι οποίες επεβλήθησαν στους ηλεκτροπαραγωγούς και θα επιβληθούν και στους προμηθευτές, τότε γίνεται ευκρινές ότι πρόκειται για μια πλήρως ρυθμιζόμενη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς το έσοδο του συμμετέχοντα τελικά αποφασίζεται από τους χαράσσοντες την ενεργειακή πολιτική και σίγουρα δεν προκύπτει από τον ανταγωνισμό.
Στο σημείο αυτό ο κ. Λωσταράκος τόνισε ότι το καθεστώς «οριζόντιας ρύθμισης» το οποίο ισχύει αυτή τη στιγμή στην αγορά κατά κανόνα ποινολογεί τους ανταγωνιστικότερους, καθώς εντέχνως οδηγεί σε μια παράδοξη κατάσταση «υποχρεωτικής παύσης» λειτουργίας των μηχανισμών των αγορών.
Αυτό συμβαίνει διότι το «προσωρινό» αυτό καθεστώς διασφαλίζει μια τυπική κερδοφορία στους συμμετέχοντες και το δικαίωμα «ύπαρξης» στην αγορά, ενώ στην πραγματικότητα απαξιώνει την επιχειρηματική πρωτοβουλία, ακυρώνει τα σήματα για την ανάληψη επενδυτικών αποφάσεων και τελικώς μειώνει τη δυνατότητα των τελικών καταναλωτών – όλων μας δηλαδή – να απολαμβάνουν καλύτερες τιμές και διαφοροποιημένα, καινοτόμα ενεργειακά προϊόντα.
Για τους λόγους αυτούς ο κ. Λωσταράκος τόνισε ότι όσο γρηγορότερα τελειώσει αυτή η ιδιάζουσα φάση οριζόντιας ρύθμισης του ανταγωνισμού, τόσο γρηγορότερα θα μπορέσει η αγορά να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς λειτουργίας και με την εμπειρία του παρελθόντος, θα αλλάξει τα κακώς κείμενα, θα βελτιώσει τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης και θα προσφέρει στον τελικό καταναλωτή περισσότερες επιλογές και καλύτερες τιμές.
Να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά
Ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η κρίση τόσο για το ηλεκτρικό ρεύμα όσο και για το φυσικό αέριο ήταν ορθός» ανέφερε χθες από την πλευρά του στο Power and Gas Forum κ. Ιωάννης Μητρόπουλος, πρόεδρος ΕΣΠΕΝ και γενικός διευθυντής «Φυσικό Αέριο – Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας».
Σύμφωνα με τον κ. Μητρόπουλο, «σίγουρα έχει ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αγορά, όμως δεν έχει αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός, ενώ μόνο μία μικρή μερίδα των καταναλωτών ήταν ευαισθητοποιημένοι ως προς τις τιμές», όπως είπε.
Την ανάγκη να «επανέλθουμε σε μία κανονικότητα», τόνισε ο κ. Μητρόπουλος και πρόσθεσε ότι «όλοι οι προμηθευτές πρέπει να ανταγωνιστούμε και σε άλλα πεδία», εκφράζοντας ταυτόχρονα τη βεβαιότητα ότι αυτό θα ενισχύσει και τους καταναλωτές και την αγορά.
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Elpedison Νίκος Ζαχαριάδης δήλωσε χθες ότι αποθέματα LNG – παρότι τον ερχόμενο Μάιο θα είναι υψηλότερα σε σχέση με το 2022 κατά 20-25 bcm – δεν βελτιώνουν την ενεργειακή θέση της Ευρώπης. Συνεπώς η ενεργειακή κρίση δεν έχει παρέλθει.
Η αγορά LNG όπως τόνισε, αναμένεται να παραμείνει οριακή έως το 2025, οπότε και αναμένεται η παγκόσμια παραγωγή να υπερκαλύψει τη ζήτηση λόγω έναρξης λειτουργίας νέων επενδύσεων. Από το 2031 αν δεν εντατικοποιηθούν οι επενδύσεις στο Φυσικό Αέριο, θα αρχίσει να διαφαίνεται και πάλι ένα σημαντικό χάσμα προσφοράς-ζήτησης LNG.
