Γιατί ακόμα και μια αθώα χρήση του μπορεί να φέρει μπελάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό οδηγεί και σε κάποιες υπερβολές. Για παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία ένας 10χρονος έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη και έχει ξεκινήσει καμπάνια για να αντικαταστήσει η Apple το emoji του «σπασίκλα», μια και το συγκεκριμένο εικονίδιο εμφανίζει ένα πρόσωπο με γυαλιά και δύο μεγάλα μπροστινά δόντια, ο 10χρονος είδε μια ομοιότητα με το πρόσωπό του και το πήρε… προσωπικά: «Με κάνει να αισθάνομαι άσχημα, με αναστατώνει. Το βρίσκω πολύ προσβλητικό και είμαι σίγουρος πως το ίδιο ισχύει και για πολύ κόσμο ανά τον πλανήτη. Θέλουμε να το αλλάξουμε αυτό. Η Apple κάνει άσχημη τη ζωή όσων φοράμε γυαλιά. Κάνει τον κόσμο να νομίζει ότι είμαστε σπασίκλες. Είναι απαίσιο», δηλώνει στα τηλεοπτικά δίκτυα ο Τέντι, ο οποίος μάλιστα έφτιαξε τη δική του εκδοχή του emoji, αφαιρώντας τα προεξέχοντα δόντια και ονομάζοντάς το «ιδιοφυές emoji».
Σεξουαλική παρενόχληση
Το γεγονός ότι ένα emoji μπορεί να σε μπλέξει αποδεικνύεται σχεδόν… αυτοδίκαια. To 2015, σε μόλις 5 δικαστικές υποθέσεις, χρησιμοποιήθηκαν ως στοιχεία emojis, ενώ το 2021 ο αριθμός εκτοξεύτηκε σε 160 διεθνώς, τάση η οποία συνεχίζεται με αυξητικούς ρυθμούς. Στις, ΗΠΑ, στη Βοστόνη, όπου μόνο φέτος 99 υποθέσεις είχαν ως βασικό στοιχείο την αποστολή ενός emoji, ο νομικός Πίτερ Ελικαν λέει ότι ουσιαστικά κανείς «οπλοποιεί» τα λόγια του χρησιμοποιώντας ένα εικονίδιο: «Μπορεί να θεωρηθεί σεξουαλική παρενόχληση αν έχεις ένα emoji που φιλάει, μπορεί να θεωρηθεί απειλή αν υπάρχει, ας πούμε, μια νεκροκεφαλή με σταυρωτά οστά».
Ο ίδιος εξηγεί ότι το αυτό μπορεί να συμβεί με εικονίδια που χρησιμοποιούν γροθιές, όπλα ή ακόμα και συγκεκριμένα φρούτα -π.χ. οι μπανάνες- που μπορούν να μεταφραστούν ως απειλές ή σεξουαλική παρενόχληση – ακόμα και το εικονίδιο της βροχής εκλαμβάνεται ως τέτοιο σε μερικές υποθέσεις. Κάποιες δε από τις υποθέσεις αυτές είναι ο ορισμός της σοβαρής ή της πολύκροτης. Χαρακτηριστικό είναι το πολύ πρόσφατο παράδειγμα της υπόθεσης του γερουσιαστή των Δημοκρατικών Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος κατηγορείται ότι δωροδοκήθηκε από Αιγύπτιους αξιωματούχους. Στον φάκελο της δικογραφίας ένα από τα βασικά στοιχεία που περιέχονται είναι η συνομιλία μέσω κοινωνικού δικτύου και η απάντηση με ένα thumbs up emoji, δηλαδή το εικονίδιο με τον σηκωμένο αντίχειρα που σημαίνει «εντάξει». Οι εισαγγελείς-δημόσιοι κατήγοροι αναφέρουν ότι ο Μενέντεζ παρείχε ευαίσθητα κυβερνητικά δεδομένα των ΗΠΑ στην Αίγυπτο, καθώς σε μια περίπτωση Αιγύπτιοι αξιωματούχοι απάντησαν σε μια συμφωνία για όπλα με το συγκεκριμένο emoji, σύμφωνα με το κατηγορητήριο.
Η υπόθεση αφορά συνάντηση του Μενέντεζ με Αιγύπτιους αξιωματούχους το 2018, στην οποία ο γερουσιαστής εξέφρασε την υποστήριξή του για εξωτερική στρατιωτική βοήθεια προς την Αίγυπτο. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ο Μενέντεζ συνεργάστηκε με τον επιχειρηματία και φίλο του Γουίλ Χάνα και τη σύζυγό του σε διεφθαρμένες συναλλαγές.«Πείτε στον Γουίλ Χάνα ότι θα υπογράψω αυτή την πώληση στην Αίγυπτο σήμερα. Αίγυπτος: 46.000 σφαίρες εξάσκησης στόχου 120MM και 10.000 σφαίρες πυρομαχικών αρμάτων: 99 εκατομμύρια δολάρια», έστειλε ο γερουσιαστής μήνυμα στη σύζυγό του Ναντίν. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το κείμενο προωθήθηκε στον Χάνα και από εκεί στους Αιγύπτιους αξιωματούχους. Ο ένας εξ αυτών (βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων και αναφέρεται με κωδική ονομασία) τον έβαλε σε μπελάδες. «Ο Αιγύπτιος αξιωματούχος-1 απάντησε με ένα emoji “thumbs up”», ανέφεραν οι εισαγγελείς στο κατηγορητήριο. Και με αυτό το emoji θεωρείται ότι έκλεισαν συμφωνία. Δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο emoji θεωρείται ότι αποτελεί κάτι σαν ενυπόγραφη συμφωνία.
Στο τρέχον έτος υπάρχουν δύο δικαστικές αποφάσεις, μία στον Καναδά και μία στη Ρωσία, στις οποίες οι δικαστές κρίνουν ότι η χρήση του thumbs up είναι νομικά δεσμευτική όσο και μια υπογραφή σε ένα συμβόλαιο! Σε μια άλλη πολύκροτη υπόθεση, αυτή της παραπομπής του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, οι εισαγγελείς που συλλέγουν τα στοιχεία έχουν πιστοποιήσει ότι στις συνομιλίες μεταξύ τους οι συνεργάτες του Τραμπ χρησιμοποιούν το emoji του ποντικού όταν αναφέρονταν στον πρώην επικεφαλής προσωπικού Μαρκ Μίντοους. Με τους περισσότερους να θεωρούν ότι ο Μίντοους συνεργάζεται με τον δικαστή Τζακ Σμιθ που τρέχει την υπόθεση χειρισμού απορρήτων εγγράφων από τον Τραμπ, είναι σαφές ότι το εικονίδιο χρησιμοποιείται ως συντομογραφία της λέξης rat (ποντικός) που στην αργκό είναι το «καρφί» της Αστυνομίας. Φυσικά, αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι της δικογραφίας, καθώς και σε άλλα τα emojis με τη χρήση του «σους» emoji (το πρόσωπο με τον δείκτη μπροστά από το στόμα που σημαίνει «σιωπή») αποτελούν ήδη κομμάτια της δικογραφίας με την οποία έχει παραπεμφθεί ο πρώην πρόεδρος.
Και αυτές δεν είναι οι μόνες υποθέσεις. Στη Μασαχουσέτη, το 2014, οι ένορκοι του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ καταδίκασαν τον Φράνκλιν Καστάνο για τη δολοφονία της φίλης του Σολάνλι Παουλίνο με κύριο στοιχείο ένα εικονίδιο. Το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη ως υπόθεση ανθρωποκτονίας εκ προμελέτης, εν μέρει, επειδή ένας φίλος του καταδικασθέντος κατέθεσε ότι ο Καστάνο του έστειλε ένα emoji με το ανθρωπάκι με X στα μάτια τη νύχτα που πέθανε η Παουλίνο. Το εικονίδιο αυτό μεταφράζεται ως «νεκρός-ή». Σε άλλη υπόθεση, στην Καλιφόρνια, ένας άνδρας καταδικάστηκε σε υπόθεση πορνείας αφού έστειλε σε συνομιλία emojis με στέμμα, ψηλά τακούνια και emoji με μια τσάντα με χρήματα. Κυριολεκτικά, ακόμα και ένα αθώο ή φαινομενικά αθώο emoji σε ένα σχόλιο μπορεί να προκαλέσει τεράστιους μπελάδες. Προς επίρρωση τούτου, σε μια άλλη πρόσφατη υπόθεση, ο Αμερικανός ακτιβιστής επενδυτής Ράιαν Κοέν σέρνεται στα δικαστήρια μετά από μήνυση μετόχου της Bed, Bath and Beyond.
Ο Κοέν είχε επενδύσει σε αυτή την εταιρεία και σχολίασε σε ανάρτηση δημοσιογραφικού κειμένου που αμφισβητούσε τη βιωσιμότητά της τη φωτογραφία μιας γυναίκας με ένα καρότσι να ψωνίζει που είχε χρησιμοποιήσει η εφημερίδα. «Τουλάχιστον το καρότσι της είναι γεμάτο», έγραψε ο Κοέν και έβαλε το εικονίδιο smiley (είναι το emoji με το ολοστρόγγυλο πρόσωπο που χαμογελά), γεγονός που κάποιοι εξέλαβαν ως επιχείρηση να χειραγωγήσει και να «φουσκώσει» τη μετοχή. Προσέξτε το λογικό άλμα της επιχειρηματολογίας που χρησιμοποιείται εναντίον του Κοέν: Ο μηνυτής του λέει πως το emoji θυμίζει την πανσέληνο και παραπέμπει στη φράση «to the moon» (στο φεγγάρι), φράση η οποία χρησιμοποιείτο ευρέως για meme μετοχές ή και κρυπτονομίσματα ως σύνθημα ότι η τιμή θα ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη.
Τα emojis (το e σημαίνει εικόνα και το moji χαρακτήρας), λοιπόν, μπορεί να πρωτογεννήθηκαν το 1982 από έναν ερευνητή και να άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως το 1999 όταν ιαπωνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών τα εισήγαγε ως τρόπο επικοινωνίας, αποτελούν όμως μια νέα γλώσσα της εποχής μας, σημειώνουν οι ειδικοί, με ορισμένους πανεπιστημιακούς να διαφωνούν αν πρέπει να αναγνωριστεί ως μια νέα παγκόσμια γλώσσα, καθώς χρησιμοποιείται ως δεύτερος ηλεκτρονικός τρόπος επικοινωνίας από τους Millennials και τη Gen Z. Το ότι είναι ευρέως αποδεκτά αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι σύμφωνα με μελέτη του αμερικανικού Πανεπιστημίου Σάντα Κλάρα (η οποία καθόλου τυχαία δημοσιεύθηκε στη Νομική Επιθεώρηση Washington Law Review) κάθε χρόνο αποστέλλονται τουλάχιστον 2,3 τρισεκατομμύρια μηνύματα με emojis μέσω κινητών παγκοσμίως.
Τα προβλήματα, ωστόσο, αρχίζουν όταν χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τι μπορεί να σημαίνει ένα emoji ή ένα emoticon, ή εκλαμβάνονται διαφορετικά από τους παραλήπτες τους. Αλλωστε, όπως έχει αποδειχθεί από εκατοντάδες δικαστικές υποθέσεις πια, η «επίσημη» ερμηνεία ενός emoji δεν είναι και η μοναδική. Εικονίδια όπως η μελιτζάνα, τα βερίκοκα, τα κεράσια, το μέλι, οι σταγόνες της βροχής, το φορτηγό, το σφυρί, η γλώσσα, από τους περισσότερους πλέον εκλαμβάνονται (ή χρησιμοποιούνται) ως μηνύματα με σεξουαλική χροιά.
