To 2014 ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Τεντ Τσιάνγκ πήρε μέρος σε ένα ιδιαίτερο καλλιτεχνικό πρότζεκτ. Επρεπε να γράψει ένα κείμενο που θα συνόδευε το βίντεο μιας καλλιτεχνικής εγκατάστασης. Το βίντεο θα είχε θέμα τον ανθρωπομορφισμό, την τεχνολογία και τις συνδέσεις ανάμεσα στον ανθρώπινο και μη ανθρώπινο κόσμο. Θα έδειχνε εικόνες από το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο, σε αντιπαράθεση με εικόνες από τους πορτορικανούς παπαγάλους που ζουν σε ένα κοντινό δάσος και απειλούνται με εξαφάνιση. Δύσκολο; Το ίδιο σκέφτηκε και ο Τσιάνγκ. Οσοι έχουν δει την ταινία «Επαφή» με την Τζόντι Φόστερ θα θυμούνται το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο, αφού εκεί πηγαίνει η πρωταγωνίστρια για να επικοινωνήσει με εξωγήινες μορφές ζωής. Το 1974 μάλιστα εστάλη «Το μήνυμα του Αρεσίμπο», μια προσπάθεια για επικοινωνία με όποια άλλη μορφή ζωής μπορεί να υπήρχε 25.000 έτη φωτός μακριά. Κανείς δεν ανταποκρίθηκε.
Ο Τσιάνγκ ωστόσο ανταποκρίθηκε στην πρόκληση και έγραψε το διήγημα «Η μεγάλη σιγή», το οποίο δημοσιεύεται στην καταπληκτική συλλογή «Εκπνοή» (εκδ. Ικαρος) που διαβάζεται απνευστί. Το πρωτότυπο είναι ότι το διήγημα είναι γραμμένο από την οπτική ενός παπαγάλου που έχει επίγνωση της μοίρας του.
«Η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει φέρει το είδος μου στο χείλος της εξάλειψης, αλλά δεν κατηγορώ τους ανθρώπους γι’ αυτό. Δεν το έκαναν με κακή πρόθεση. Απλώς δεν είχαν τον νου τους», γράφει ο Τσιάνγκ και συνεχίζει: «Το δικό μου είδος πιθανότατα δεν θα υπάρχει για πολύ ακόμα. Μάλλον θα πεθάνουμε πριν την ώρα μας και θα γίνουμε και εμείς ένα με τη Μεγάλη Σιγή. Αλλά πριν φύγουμε, στέλνουμε ένα μήνυμα στην ανθρωπότητα. Κι ελπίζουμε απλώς ότι το τηλεσκόπιο Αρεσίμπο θα τους βοηθήσει να το ακούσουν».
Θυμήθηκα το διήγημα με αφορμή τις μεγάλες φωτιές που έκαψαν χιλιάδες στρέμματα δάσους στη χώρα μας αλλά και την κλιματική κρίση που αρχίζει και φαίνεται σε όλο τον πλανήτη. Ο τεχνολογικός πολιτισμός μας ακούει μέχρι και τους ψιθύρους του Διαστήματος, αλλά δεν μπορεί να δει μπροστά του. Το Αρεσίμπο παροπλίστηκε το 2020. Οι παπαγάλοι που είναι σε καθεστώς προστασίας είναι μόλις 500.
