Από το ψηλόλιγνο Maison Hermès στη Γκίνζα, με τα 13.000 bespoke γυάλινα μπλοκ στην πρόσοψή του που τη νύχτα εκπέμπουν ένα γλυκό φως σαν παραδοσιακό γιαπωνέζικο φανάρι, μέχρι το αιθέριο και αέρινο μουσείο Fondation Beyeler στα περίχωρα της Βασιλείας, με την πορφυρή πέτρα από την Παταγονία και τη γυάλινη οροφή που περιγράφεται ως «μηχανή κατακόρυφου φωτός», η αρχιτεκτονική του Renzo Piano είναι μια σπουδή στο φως και τη διαύγεια.
Ο Ιταλός αρχιτέκτονας, γεννημένος στη Γένοβα το 1937, με πατέρα, παππού και θείους οικοδόμους και εργολάβους που του μετέδωσαν την αγάπη για το υλικό και τη λεπτομέρεια, βραβεύτηκε με Pritzker το 1998 επειδή «αναπροσδιορίζει τη μοντέρνα και τη μεταμοντέρνα αρχιτεκτονική και σχεδιάζει με αλάνθαστη ευαισθησία ως προς τον τόπο και το περιβάλλον».
To “Νησί της Μουσικής”
Αυτή η αίσθηση μέτρου και ο σεβασμός για το φυσικό τοπίο κυριαρχούν και στο νέο μεγάλο έργο της διεθνούς αρχιτεκτονικής φίρμας RPBW (Renzo Piano Building Workshop). Πρόκειται για το Westlake Opera House στο Ανόι, ένα ρηξικέλευθο σχέδιο με θόλους εμπνευσμένους από τις καμπύλες του νερού και τα μαργαριτάρια -άλλωστε, όπως εξηγεί το στούντιο, παλαιότερα οι αγρότες συνέλεγαν τα μεγάλα στρείδια γλυκού νερού της Ho Tay, της Δυτικής Λίμνης, για το σπάνιο είδος μαργαριταριού τους με ροζ, πορτοκαλί ή λευκό χρώμα.
Το Isola della Musica, το «Νησί της Μουσικής» όπως ονομάζεται, μοιάζει να αναδύεται από την επιφάνεια του νερού της λίμνης Dam Tri, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη Δυτική Λίμνη. Πρόκειται για ένα πολιτιστικό τοπόσημο χτισμένο πάνω σε τεχνητό νησί, που θα στεγάζει χώρους παραστάσεων -την Όπερα και την Αίθουσα Εκδηλώσεων. «Σχεδιασμένο ως αποτέλεσμα εις βάθος μελέτης των μαθηματικών μοντέλων που υπάρχουν στη φύση, και όχι απλώς ως ένα τυπικό μορφολογικό εγχείρημα, το κτίριο αναδύεται από τα νερά της λίμνης με τις απαλές, μαργαριταρένιες του καμπύλες», αναφέρει η RPBW.
Η αρχιτεκτονική ομάδα εξερεύνησε διάφορα γεωμετρικά πρότυπα, όπως τη σαπουνόφουσκα και την αλυσοειδή καμπύλη, καταλήγοντας σε ένα καινοτόμο σχέδιο με σχήμα αναστραμμένης κρεμαστής αλυσίδας. Ορατή από όλες τις όχθες της Δυτικής Λίμνης -αγαπημένο σημείο ανάπαυλας και ψυχαγωγίας για τους κατοίκους του Ανόι- η Όπερα αποτελείται από λεπτή δομή σκυροδέματος και ένα «κέλυφος» από κεραμικά πλακίδια διαφόρων μεγεθών, που ακολουθούν τις καμπύλες της επιφάνειας, δημιουργώντας εφέ ψηφίδας και επιτρέποντας ταυτόχρονα ανοίγματα όπου χρειάζεται. «Το κτίριο αλλάζει όψη ανάλογα με τον καιρό και το φως της ημέρας, προσφέροντας μια ιριδίζουσα, μαργαριταρένια λάμψη», αναφέρει η RPBW. Η επιβλητική, καμπυλωτή στέγη είναι διάτρητη από κυκλικούς φωταγωγούς και δημιουργεί αψιδωτά ανοίγματα που ακουμπούν στο έδαφος. Τεράστιες γυάλινες επιφάνειες ενισχύουν την αίσθηση ροής ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό του κτιρίου, διατηρώντας αδιάκοπη οπτική επαφή με το νερό.
Η θολωτή κατασκευή στεγάζει δύο κύριες αίθουσες: μια αίθουσα όπερας, χωρητικότητας 1.797 θεατών, και έναν πολυλειτουργικό χώρο παραστάσεων, ικανό να φιλοξενήσει έως 1.430 όρθιους επισκέπτες και 216 θέσεις στον εξώστη. Στην αίθουσα της Όπερας, οι επιφάνειες μετακινούνται και προσαρμόζονται, ρυθμίζοντας την αντήχηση και την αντανάκλαση του ήχου ανάλογα με το είδος της παράστασης. Πρόκειται για ένα σύστημα που συναντάται σε ελάχιστες όπερες παγκοσμίως και προσφέρει προηγμένη ακουστική.
Το Isola della Musica του Renzo Piano αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης ανάπλασης κατά μήκος της Δυτικής Λίμνης. Όπως αναφέρει το Designboom, στους υδάτινους σχηματισμούς και τις γύρω λίμνες θα φυτευτούν θεαματικά υδρόβια φυτά, όπως άνθη λωτού, ενώ πεζόδρομοι περιπάτου θα σχεδιαστούν κατά μήκος της όχθης και νέες αποβάθρες θα εξυπηρετούν τις πλωτές μεταφορές.
*Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027.
