Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συμμετέχει ως Εταίρος στο Ευρωπαϊκό Έργο IMPULSE PLUS το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Εδαφικής Συνεργασίας Interreg MED 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
“Το Ευρωπαϊκό έργο IMPULSE PLUS και οι στόχοι του”
Ο γενικός στόχος του έργου IMPULSE PLUS είναι να εισαγάγει σε νέες περιοχές την χρήση ενός ολοκληρωμένου υποστηρικτικού συστήματος για την διαχείριση του σχεδιασμού έργων ενεργειακής ανακαίνισης δημόσιων κτηρίων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η προσέγγιση βασίζεται στα αποτελέσματα και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από το προηγούμενο έργο IMPULSE του Προγράμματος Interreg MED, όπου 6 Μεσογειακές πόλεις εφάρμοσαν και δοκίμασαν το πρωτόκολλο και τα εργαλεία για να αναγνωρίσουν τις καλύτερες επιλογές ενεργειακής ανακαίνισης και να αναπτύξουν σχέδια σταδιακής ενεργειακής αναβάθμισης του αποθέματος των Δημόσιων Κτηρίων και τον οικονομικό σχεδιασμό βάσει των οικονομικά βέλτιστων λύσεων.
Ένας από τους βασικούς στόχους για τη μακροπρόθεσμη στρατηγική για τον άνθρακα του 2050 που περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Στόχος για το Κλίμα 2030 είναι η ενεργειακή ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων. Σε αυτήν την κατεύθυνση, πολλά εργαλεία έχουν καθοριστεί από τις οδηγίες στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων για την καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους. Επίσης, το Σύμφωνο των Δημάρχων θέτει κοινές κατευθυντήριες γραμμές για τις τοπικές αρχές να αναπτύξουν τα Σχέδια Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και το Κλίμα (Sustainable Energy and Climate Action Plans – SECAPs), συμπεριλαμβανομένων ειδικών δεικτών ενέργειας/κόστους για τα δημοτικά κτίρια. Ωστόσο, το σταθμισμένο ετήσιο ποσοστό ενεργειακών ανακαινίσεων είναι ακόμα πολύ χαμηλό, στο 1% περίπου.
Η κύρια κοινή εδαφική πρόκληση που αντιμετωπίζει το IMPULSE είναι η ανεπαρκής ικανότητα των τοπικών δημόσιων διοικήσεων να διαχειρίζονται ολοκληρωμένα, αξιόπιστα και οικονομικά αποδοτικά σχέδια δράσης για την ενεργειακή ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων και την διαχείριση του αποθέματος τους, ανταποκρινόμενα στις οδηγίες της ΕΕ και εξασφαλίζοντας αξιόπιστη ολοκλήρωση των SECAPs. Το εργαλείο οικονομικής αξιολόγησης των λύσεων ενεργειακής αναβάθμισης “Financial Scheme Evaluation tool,” συμπεριλαμβανομένου του εργαλείου υποστήριξης λήψης αποφάσεων “PLUG-IN KPIs-processor” για την αυτοματοποιημένη ιεράρχηση των δημόσιων κτιρίων, στοχεύει στην αντιμετώπιση τέτοιων προκλήσεων.
Η μεταφορά των επιλεγμένων αποτελεσμάτων του IMPULSE θα συμβάλει στην εκκίνηση του κύματος ανακαίνισης της ΕΕ, τόσο προς την κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας όσο και της οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID19, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η ισχύουσα νομοθεσία και οι πολιτικές που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ενισχύονται και εφαρμόζονται αποτελεσματικά.
“IMPULSE PLUS”
Το IMPULSE PLUS θα μεταφέρει αποτελεσματικά σε νέες περιοχές και πόλεις τα κύρια αποτελέσματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έργου IMPULSE του προγράμματος Interreg MED. Αυτό περιλαμβάνει την παροχή εργαλείων υποστήριξης για την ανάπτυξη σχεδίων σταδιακής ενεργειακής αναβάθμισης του αποθέματος των Δημόσιων Κτηρίων και τον οικονομικό σχεδιασμό των οικονομικά βέλτιστων λύσεων.
Το εργαλείο οικονομικής αξιολόγησης των λύσεων ενεργειακής αναβάθμισης “Financial Scheme Evaluation tool,” συμπεριλαμβανομένου του εργαλείου υποστήριξης λήψης αποφάσεων “PLUG-IN KPIs-processor” για την αυτοματοποιημένη ιεράρχηση των δημόσιων κτιρίων, θα αναθεωρηθεί και θα προσαρμοστεί με διακρατικό και συνεργατικό τρόπο για να βοηθήσει τις εμπλεκόμενες περιοχές να επιτύχουν τους νέους στόχους που έθεσε η ΕΕ στην Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και το Κύμα Ανακαινίσεων (Renovation Wave Strategy), η οποία στοχεύει στο διπλασιασμό των ετήσιων ποσοστών ενεργειακών ανακαινίσεων τα επόμενα δέκα χρόνια και αναφέρει την ανάγκη ανακαίνισης κτιρίων σε μαζική κλίμακα.
Η διαδικασία μεταφοράς των αποτελεσμάτων του IMPULSE θα επιτρέψει, αφενός την κλιμάκωση του πεδίου εφαρμογής σε ορισμένες από τις χώρες που συμμετείχαν προηγουμένως στο έργο IMPULSE (Ισπανία, Ελλάδα και Ιταλία) από μικρούς/μεσαίους δήμους σε μεγαλύτερες πόλεις (όπως η Βαλένθια στην Ισπανία), αλλά επίσης από τοπική σε περιφερειακή κλίμακα (όπως στην Εμίλια Ρομάνια στην Ιταλία και στην Δυτική Ελλάδα). Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα θα μεταφερθούν σε μια χώρα που δεν είχε εμπλακεί προηγουμένως στο IMPULSE, την Σλοβενία, επιτρέποντας σε άλλους δήμους/περιφέρειες της Σλοβενίας να κάνουν χρήση των εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν από τον Δήμο Κόπερ στη διάρκεια του έργου. Τέλος, το IMPULSE PLUS θα επιτρέψει τη βελτίωση και την προσαρμογή των εργαλείων στις απαιτήσεις που καθορίζονται στη νέα προγραμματική περίοδο της ΕΕ.
“Επιτεύγματα του έργου IMPULSE PLUS”
Το κύριο τελικό επίτευγμα του Έργου IMPULSE PLUS θα είναι η προετοιμασία ενός Μνημονίου Συνεργασίας από καθεμία από τις περιοχές των εταίρων παραληπτών σχετικά με την υιοθέτηση του πρωτοκόλλου που ακολουθείται για τον σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση της ενεργειακής ανακαίνισης των δημόσιων κτιρίων. Θα υπογραφούν συνολικά τέσσερα μνημόνια συνεργασίας μεταξύ του έργου και των δημόσιων φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση και τον σχεδιασμό της ενέργειας των δημόσιων κτιρίων των στοχευμένων περιοχών/δήμων. Τα Μνημόνια θα περιλαμβάνουν το σχέδιο ενεργειακής ανακαίνισης για το απόθεμα δημόσιων κτιρίων που προέκυψαν αυτόματα μέσω του εργαλείου του εργαλείου υποστήριξης λήψης αποφάσεων προσαρμοσμένο σε καθεμία από τις περιοχές των εταίρων παραληπτών, καθώς και το καταλληλότερο σύστημα χρηματοδότησης για το συγκεκριμένο σχέδιο μεταξύ των διαφόρων λύσεων που αξιολογούνται με το εργαλείο χρηματοοικονομικών συστημάτων. Επιπλέον, θα συμπεριληφθεί επίσης ένα λεπτομερές πρωτόκολλο που θα ακολουθήσει, με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διαδικασία βελτίωσης, εφαρμογής και χρήσης των εργαλείων, τα οποία θα διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή από τις νέες περιοχές.
“Η προσέγγιση του έργου IMPULSE PLUS”
Το έργο IMPULSE PLUS βασίζεται στην μεταφορά γνώσης και εμπειριών από περιοχές «δότες» σε περιοχές «παραλήπτες». Οι «δότες» είναι οι εταίροι που συμμετείχαν και στο έργο IMPULSE και θα συνεισφέρουν την προηγούμενη εμπειρία τους στην ανάπτυξη, εφαρμογή και χρήση των εργαλείων IMPULSE, ως τεχνικοί εμπειρογνώμονες και ως εκπρόσωποι της δημόσιας διοίκησης, εισάγοντας τις νέες περιοχές που συμμετέχουν στο έργο στη φιλοσοφία IMPULSE και τη χρήση των εργαλείων.
Η κοινή εργασία όλων των εταίρων στο πλαίσιο μιας συνεργατικής και διακρατικής προσέγγισης θα επιτρέψει τον εντοπισμό των αναγκών κάθε περιοχής που θα οδηγήσει στην προσαρμογή των εργαλείων, λαμβάνοντας ταυτόχρονα κοινά κριτήρια για τις τελευταίες εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα πολιτικής, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη το πακέτο μέτρων για την καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το Κύμα Ανακαίνισης της ΕΕ.
Η εκπαίδευση στη χρήση των νέων προσαρμοσμένων εργαλείων θα επιτρέψει στις περιοχές των εταίρων παραληπτών να αναπτύξουν/βελτιώσουν ένα σχέδιο ενεργειακής ανακαίνισης για το απόθεμα των δημόσιων κτιρίων τους, καθώς και το καταλληλότερο χρηματοδοτικό σχέδιο για αυτό το συγκεκριμένο σχέδιο μεταξύ των διαφόρων λύσεων που αξιολογούνται με το εργαλείο χρηματοοικονομικών σχεδίων. Η τυπολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε, και οι πολύ απαιτητικές μέθοδοι εμπειρογνωμοσύνης που πραγματοποιήθηκαν θα αυξήσουν την ικανότητα των δημόσιων διοικήσεων να λαμβάνουν πιο σίγουρες αποφάσεις και να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην πραγματική εφαρμογή, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα από μελέτες προ-σκοπιμότητας.
“Μεθοδολογία εργασιών του έργου IMPULSE PLUS”
Το έργο IMPULSE PLUS ακολούθησε μια προσεκτικά σχεδιασμένη μεθοδολογία εργασιών για την επίτευξη των στόχων του. Συγκεκριμένα:
-
Διεθνές σεμινάριο εισαγωγής: Οι εταίροι δότες συνδιοργάνωσαν ένα διεθνές σεμινάριο που απευθύνεται στους εταίρους παραλήπτες για να τους παρουσιάσoυν την μεθοδολογία και τα εργαλεία IMPULSE.
-
Έρευνα αξιολόγησης αναγκών των εταίρων παραληπτών: Οι εταίροι δότες πραγματοποίησαν έρευνα αξιολόγησης αναγκών των εταίρων παραληπτών για να συλλέξουν τις ανάγκες τους σχετικά με τα εργαλεία. Οι εταίροι παραλήπτες εντόπισαν νέες τυπολογίες δημόσιων κτηρίων στην περιοχή τους, καθώς και άλλες ανάγκες σχετικά με την προσέγγιση των εργαλείων σχεδιασμού και των χρηματοοικονομικών εργαλείων.
-
Προσαρμογή εργαλείων στα συγκεκριμένα τοπικά/περιφερειακά περιβάλλοντα: Οι εταίροι παραλήπτες προσάρμοσαν τις τυπολογίες των δημόσιων κτιρίων και τις βάσεις δεδομένων των δεικτών αξιολόγησης της απόδοσης, απαραίτητα για τη λειτουργία των εργαλείων IMPULSE, σύμφωνα με το περιφερειακό/τοπικό κανονιστικό πλαίσιο. Οι εταίροι δότες τροποποιήσαν τα τεχνικά εργαλεία προκειμένου να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εταίρων παραληπτών.
-
Σεμινάριο για εκπαιδευτές: Οι εταίροι δότες εκπαίδευσαν τους εταίρους παραλήπτες σχετικά με τα βελτιωμένα εργαλεία.
-
Περιφερειακά σεμινάρια κατάρτισης: Οι εταίροι παραλήπτες οργάνωσαν σεμινάρια σε περιφερειακό επίπεδο για την κατάρτιση των τεχνικών και των υπολοίπων τμημάτων που συμμετέχουν στη διαχείριση της ενέργειας των κτιρίων, για να αποκτήσουν πλήρεις ικανότητες στη χρήση των εργαλείων.
«IMPULSE PLUS: Νέες περιοχές οδεύουν σε πιο πράσινα δημόσια κτίρια»
Ένας βασικός στόχος για την επίτευξη της μακροπρόθεσμης στρατηγικής απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα του 2050, που παρουσιάζεται στο Σχέδιο Κλιματικών Στόχων για το 2030, είναι η Ενεργειακή Ανακαίνιση Δημόσιων Κτιρίων. Διάφορα μέσα έχουν τεθεί από τις οδηγίες στο πλαίσιο του Πακέτου για την Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους. Επίσης, το Σύμφωνο των Δημάρχων θέτει κοινές κατευθυντήριες γραμμές για τις τοπικές αρχές για την ανάπτυξη των Σχεδίων Δράσης Αειφόρου Ενέργειας. Ωστόσο, το σταθμισμένο ετήσιο ποσοστό ενεργειακής ανακαίνισης είναι πολύ χαμηλό.
Το IMPULSE PLUS είναι ένα έργο του προγράμματος Interreg MED που γεννήθηκε με στόχο να βοηθήσει τις τοπικές δημόσιες αρχές να διαχειριστούν ολοκληρωμένα, αξιόπιστα και οικονομικά σχέδια δράσης Ενεργειακής Ανακαίνισης για το απόθεμα των κτιρίων τους.
Το IMPULSE PLUS αξιοποιεί δύο εργαλεία που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του έργου IMPULSE:
-
Εργαλείο οικονομικής αξιολόγησης των λύσεων ενός σχεδίου ενεργειακής ανακαίνισης δημόσιων κτιρίων.
-
Εργαλείο υποστήριξης λήψης αποφάσεων για την αυτοματοποιημένη ιεράρχηση των ανακαινίσεων δημόσιων κτιρίων.
Με το IMPULSE PLUS, 2 εταίροι «δότες» του έργου IMPULSE θα μεταφέρουν σε 4 νέες περιοχές «παραλήπτες» τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του έργου.
Αυτή η προσέγγιση θα συμβάλει στην έναρξη του ευρωπαϊκού κύματος ανακαίνισης, τόσο προς την κλιματική ουδετερότητα και την διάσταση της οικονομικής ανάκαμψης μετά την COVID-19 εποχή, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η ισχύουσα νομοθεσία και οι πολιτικές που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία επιβάλλονται και εφαρμόζονται αποτελεσματικά
