Στα όριά της φέρνει την οικονομία την οικονομία το «ιδιωτικό» ληξιπρόθεσμο χρέος. Έχει σπάσει το φράγμα των 242 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 140% του ΑΕΠ και προσεγγίζει επικίνδυνα πια, το δημόσιο χρέος της χώρας.
Την βόμβα του ιδιωτικού χρέους συνθέτουν τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, τα δάνεια που έχουν περάσει στα funds αλλά και οι οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων προς την εφορία και προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα χρέη εκτινάχθηκαν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα μέσα στην πανδημία και η διαχείρισή τους καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βαρύνονται με αυτά.
Οι διαστάσεις είναι τέτοιες που το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα σύντομα πλησιάζει το μέγεθος του δημοσίου χρέους, το οποίο σε όρους κεντρικής διοίκησης ανέρχεται στα 365 δισ. ευρώ Συμφωνά με τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους το εκρηκτικό κοκτέιλ του ιδιωτικού χρέους διαμορφώνεται ως εξής:
– Οι φορολογούμενοι, έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση, δηλαδή τις Εφορίες και τα τελωνεία, συνολικού ύψους 108,1 δισ. ευρώ τα νέα ληξιπρόθεσμα της περιόδου 1/12/2019-30/11/2020 ανέρχονται σε 7,1 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση σε ετήσια βάση κατά 888,9 εκατ. ευρώ, ενώ οι ετήσιες εισπράξεις επί των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών μειώθηκαν το 2020 κατά 1,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
– Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία υπολογίζονται σε περίπου 37,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για βεβαιωμένες απλήρωτες εισφορές, οι οποίες αποτελούν αντανάκλαση της λειτουργίας μιας μεγάλης αλλά σκιώδους αγοράς, δηλαδή επαγγελματιών οι οποίοι εργάζονται πλέον εκτός φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος. Μέσα στις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία περιλαμβάνονται και χιλιάδες επιχειρήσεις που, υπό το βάρος της κρίσης, λύγισαν και τα ασφαλιστικά ταμεία περιμένουν από αυτές να εισπράξουν.
– Το συνολικό ποσό των χρωστούμενων προς τις τράπεζες δανείων ανέρχεται σε 58,1 δισ. και σε 38,9 δισ. στις εγχώριες Εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ). Πρόκειται για οφειλές προς τις τράπεζες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών οι οποίες έχουν συσσωρευτεί κατά κύριο λόγο στα χρόνια της κρίσης και οι λύσεις που έχουν δοθεί μέχρι τώρα απέχουν πολύ από το χαρακτηριστούν λύσεις. Αν και μέσα σε αυτό το χρέος υπάρχει και ένα μερίδιο των λεγόμενων «στρατηγικών κακοπληρωτών», δηλαδή δανειοληπτών που, ενώ μπορούν να πληρώσουν δεν πληρώνουν, η πλειονότητα αποτελείται από επιχειρήσεις και νοικοκυριά που απλώς λόγω της κρίσης σήκωσαν ψηλά τα χέρια, αδυνατώντας να σηκώσουν το βάρος των δανείων τους.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι μεγάλο μέρος από αυτό το χρέος δεν πρόκειται να πληρωθεί ποτέ. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τα χρέη ύψους 108,1 δις ευρώ προς της εφορία, τα 24 δισ. έχουν ήδη χαρακτηριστεί «ανεπίδεκτα είσπραξης», συρρικνώνοντας το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο σε 84,1 δισ. ευρώ.
