Η αγανάκτηση και ο αποτροπιασμός είναι απολύτως δικαιολογημένες αντιδράσεις, ενστικτώδεις, αυτόματες και αυταπόδεικτες. Είναι όμως και δικαιολογίες, ιδιαίτερα χρήσιμες και πειστικές για να αποφύγει κανείς να γνωρίσει πραγματικά το τέρας. Να περιεργαστεί την εγκληματική διαστροφή, να προσεγγίσει κατά το δυνατόν το μυαλό ατόμων που έχουν την ικανότητα να βολεύουν στη συνείδησή τους πράξεις οι οποίες αφορμώνται κατευθείαν από τον βαθύτερο ζόφο της ανθρώπινης ψυχής, όπως ο επαναλαμβανόμενος βιασμός και η εκπόρνευση ανηλίκων. Είναι πολύ εύκολο για το κοινωνικό σύνολο να συσπειρώνεται γύρω από ένα ιδεατό και απέραντο καζάνι οργής, σε μια συμβολική λιτανεία λιντσαρίσματος των βιαστών και μαστροπών με κραυγές και κατάρες. Είναι πολύ εύκολο να απευθύνονται επικλήσεις μέσω ΜΜΕ και social media, εν χορώ αλλά γενικά και αόριστα, π.χ. για την επανακαθιέρωση της θανατικής ποινής, ειδικά και κατεξοχήν για τους παιδεραστές.
Διπλή ζωή
Είναι απλό και ξεμπερδεύει κανείς σχετικά ανώδυνα ευχόμενος -ανοιχτά ή σιωπηρά- οι φερόμενοι ως δράστες στην υπόθεση του Κολωνού να έχουν την κατάληξη του διαβόητου Μανώλη Δουρή, του αρχέτυπου παιδόφιλου και παιδοκτόνου, ο οποίος το 1996 αυτοκτόνησε δι’ απαγχονισμού στη φυλακή. Αντί για όλα αυτά όμως είναι απείρως πιο δύσκολο για την κοινότητα, εν προκειμένω την ελληνική κοινωνία, να παραδεχτεί ότι αποτελούν οργανικό κομμάτι της άνθρωποι σαν τον 53χρονο του Κολωνού.
Σαν αυτούς που όντως βίασαν το 12χρονο κορίτσι, κλείνοντας ραντεβού με τον πορνοβοσκό, πληρώνοντας για μια δόση απαγορευμένης σεξουαλικής ηδονής. Σαν εκείνους που θα βίαζαν ευχαρίστως το κορίτσι – αλλά απλώς δεν έτυχε να πραγματοποιήσουν τη φαντασίωσή τους. Σαν αυτούς που διακρίνουν την πραγματική ηλικία της πόρνης που «ψωνίζουν» στο Blind Chat, αλλά κοροϊδεύουν τον εαυτό τους, επικαλούμενοι το ότι «έδειχνε πολύ μεγαλύτερη». Σαν όλους όσοι γνώριζαν και δεν μίλησαν. Σαν εκείνους που εσκεμμένα αποπειράθηκαν να κουκουλώσουν το έγκλημα. Σαν οποιονδήποτε διαβάζει την πραγματικότητα με όρους λογοτεχνίας του βίτσιου, λες και τα εγκλήματα του Κολωνού δεν σκηνοθετήθηκαν από κτήνη του διπλανού μίνι μάρκετ, αλλά από την ελευθεριάζουσα φαντασία του Μαρκησίου ντε Σαντ, του Γκιγιόμ Απολινέρ ή του Ανδρέα Εμπειρίκου. Και, ναι, ο «Μέγας Ανατολικός» ξεχειλίζει από τις πλέον παραστατικές σκηνές παιδεραστίας, αλλά δεν παύει να είναι απλώς ένα μυθιστόρημα – και δη αλληγορικό. Ενώ ο Κολωνός αποτελεί μέρος μιας πραγματικότητας που, σε πείσμα του σχετικού κλισέ, δεν «ξεπερνά την πλέον νοσηρή φαντασία».
Οι ανθρωπότυποι που αποκαλύφθηκαν στα πρόσωπα των αυτουργών και των συνεργών του εγκλήματος, σαφώς -και ευτυχώς- δεν είναι συνηθισμένοι. Αλλά, αντιστρόφως, δεν ισχύει επ’ ουδενί ότι προσγειώθηκαν σε μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες, λαϊκές συνοικίες της Αθήνας προερχόμενοι από κάποιον μακρινό γαλαξία. Δεν αποτελούν μια μεμονωμένη, «χρωμοσωμική ανωμαλία» της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Αντιθέτως, αν ευσταθεί το κατηγορητήριο εις βάρος του, ο 53χρονος μοιάζει να είναι ο χαρακτηριστικός τύπος ατόμου με διπλή ζωή – μία επιδεικτικά φανερή και μία επιμελέστατα καμουφλαρισμένη.
Η βιτρίνα
Απλώς η δική του διπλή ταυτότητα είναι ακραία και εγκληματική. Είναι κάποιος που κάνει τα πάντα για να χτίσει μια βιτρίνα αξιαγάπητου, αμέμπτου ηθικής «ενεργού» πολίτη, απλώνοντας μεθοδικά πλοκάμια στον πυρήνα των πλέον συντηρητικών αξιών, καθώς το κλασικό τρίπτυχο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», όπως ενδεχομένως πίστευε, θα λειτουργούσε σαν το ιδανικό προπέτασμα, πίσω από το οποίο θα έκρυβε την πορωμένη ανηθικότητά του. Γι’ αυτό και, σε ό,τι αφορά την αξία «πατρίς», ο εκπορνευτής της 12χρονης επεδίωκε να συλλέγει φωτογραφικά πειστήρια ότι συναναστρέφεται πολιτικούς πρώτης γραμμής, πρώην πρωθυπουργούς, υπουργούς, στελέχη περιωπής κ.λπ. Επέλεξε να γίνει στρατευμένο μέλος της νυν κυβερνώσας πολιτικής παράταξης, μολονότι θα μπορούσε κάλλιστα να μεταπηδήσει σε οποιαδήποτε άλλη, εφόσον -εξ όσων μπορεί κανείς να συναγάγει- το ενδιαφέρον του για τα κοινά ήταν ξεκάθαρα προσχηματικό και κατά βάθος δόλιο.
Το ίδιο ισχύει για την ανάμειξή του στα θρησκευτικά πράγματα, υπό τον ρόλο του επιτρόπου στην εκκλησία της γειτονιάς του, το ίδιο και για τις φιλικές σχέσεις με την Αστυνομία, το ίδιο ακόμη και με την οικογένεια – έστω κι αν την τελευταία τριετία απλώς συγκατοικούσε με τη σύζυγό του υπό κοινή στέγη, καθώς το ζευγάρι τελούσε εν διαστάσει. Προφανώς πίστευε ότι είχε κατασκευάσει ένα οχυρό από καπνούς και καθρέφτες, με τον εαυτό του στο κέντρο να χαμογελά εγκάρδια και τον περίγυρο να βλέπει το δικό του πρόσωπο στην πράα, καλοπροαίρετη φυσιογνωμία του: Ο μικροεπιχειρηματίας που παλεύει τίμια για τα προς το ζην στο συνοικιακό μαγαζάκι του, ο πατριώτης που αναπτύσσεται στις παρυφές της ενεργού πολιτικής συνεισφέροντας κι αυτός με το «λιθαράκι» του στο καλό της πατρίδας, ο καλός και φιλήσυχος οικογενειάρχης. Το ψέμα ήταν εξίσου θρασύ όσο και προσεκτικά οικοδομημένο. Και τόσο αληθοφανές ώστε εν τέλει παραπλάνησε ακόμη και τον ίδιο.
Ο «ψυχοπονιάρης» βιαστής
Παρά τις μαρτυρίες και τα πειστήρια που έχουν συγκεντρωθεί από τις Αρχές για τη δράση του, ο Ηλίας Μίχος ισχυρίζεται στα σοβαρά πως «ό,τι γινόταν, ήταν με τη συναίνεση του κοριτσιού». Ομολογεί, δε, πως συνευρέθηκε σεξουαλικά με τη 12χρονη τέσσερις φορές, υποβαθμίζοντας τον κατ’ επανάληψη βιασμό μιας ανήλικης σαν έλασσον ατόπημα. Πιθανώς επειδή ο ίδιος θεωρεί ότι κατ’ αυτό τον τρόπο αρχίζει μια διαπραγμάτευση με τη Δικαιοσύνη – στην οποία μάλλον τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του ισχυρού. Γι’ αυτό, άλλωστε, αρνείται τα περί μαστροπείας και γι’ αυτό επίσης δήλωσε πως «η μητέρα του παιδιού γνώριζε τι συνέβαινε».
Η εντύπωση πως πρόκειται περί μιας μεγαλομανούς, ναρκισσιστικού τύπου προσωπικότητας ενισχύεται επιπλέον -εμμέσως αλλά και όλως παραδόξως- από τον πατέρα του 53χρονου. Πιστεύοντας ότι τον υπερασπίζεται επικαλούμενος μια κάποια οικονομική άνεση, ο πατέρας Μίχος στην ουσία αφαίρεσε ένα πολύ ισχυρό ελαφρυντικό από την υπεράσπιση του γιου του, αναφέροντας ότι «εμείς δεν έχουμε ανάγκη από 10 ευρώ, εμείς είμαστε κύριοι, είμαστε άρχοντες, μου το μπλέξανε το παιδί, δεν έχει ανάγκη, αν είχε θα του έδινα εγώ, έχω χρήματα, όταν αγόρασε το σπίτι τού έδωσα 40 εκατ. δρχ., είναι λεβέντης, είναι ψυχοπονιάρης κ.λπ.». Διότι, εάν, όπως ισχυρίζεται ο πατέρας του, δεν υπάρχει η πρόφαση έστω της οικονομικής δυσπραγίας, η οποία ωθεί κάποιον να εκπορνεύσει ένα κορίτσι που θα μπορούσε να είναι κόρη ή ακόμη και εγγονή του, τότε αυτό που απομένει σαν κίνητρο είναι η καθαρή διαστροφή. Την οποία, πάλι με δημόσιες δηλώσεις του, ο πατέρας Μίχος σχεδόν νομιμοποιεί – απερίφραστα και χυδαία: «Δεν το έχω δει το κορίτσι, αλλά πήγε στο μαγαζί του γιου μου. Οποιοσδήποτε να ήταν στη θέση του, άμα του κουνιόταν (σ.σ.: η 12χρονη), κάτι θα έκανε».
Αν υποτεθεί πως υπάρχει κάτι σαν «πατρικό φίλτρο», ο πατέρας του Μίχου θα πρέπει να διαθέτει υπερβάλλοντα αποθέματα – αν και η ουσία ενδεχομένως να κρύβεται στην άνεση με την οποία αναφέρεται στον βιασμό του κοριτσιού. Ακριβώς όπως και ο 53χρονος στην απολογία του, ο πατέρας είναι διατεθειμένος να συγχωρήσει -ή μάλλον το έχει ήδη κάνει- την ασέλγεια.
Εύλογα, λοιπόν, μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι σε αυτό τον κλάδο της οικογένειας Μίχου, το συγκεκριμένο έγκλημα είναι περίπου ανάξιο λόγου – πόσο μάλλον ποινικής δίωξης. Το πόσο βαθύ είναι αυτό το υπόστρωμα ανοχής στον βιασμό ανηλίκου και πού οφείλεται ενδέχεται να αποσαφηνιστεί στην πορεία, όταν στο φως θα έρθουν περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς διαμορφώθηκε ο χαρακτήρας του Ηλία Μίχου.
Ψυχοπάθεια
Εξίσου πιθανόν είναι όμως να μην αποκαλυφθεί ποτέ στις πλήρεις διαστάσεις της η ψυχοπνευματική στρέβλωση που φιλτράρει το έγκλημα, παρουσιάζοντάς το στον ίδιο τον δράστη πρώτα από όλους, σαν πταίσμα – ή, ακόμη χειρότερα, σαν ένα σπουδαίο κατόρθωμα.
«Ηταν ένας έντονος και ιδιαίτερος χαρακτήρας, όχι απλός άνθρωπος. Ηταν ένα παιδί που όντως περιμένεις να κάνει κάποια πράγματα περίεργα», ανέφερε για τον 53χρονο κάποιος που παλαιότερα είχε κάποιες επαγγελματικές συναλλαγές. Προσθέτοντας όμως ότι «τον είχα ικανό για πολλά, αλλά όχι για κάτι τέτοιο όπως αυτά που αποκαλύφθηκαν με τη μικρή. Εβλεπα έναν άνθρωπο με ψεύτικο χαμόγελο, που ήθελε να τα έχει καλά με όλους. Γνώριζα και την οικογένειά του. Μου φαινόταν απόμακρος προς αυτούς».
Ανατρέχοντας πρόχειρα σε επιστημονικές μελέτες γύρω από την τυπολογία των παιδεραστών και, γενικότερα, των ανθρώπων που διαπράττουν εγκλήματα εις βάρος ανηλίκων, σε σχετικό δοκίμιο που δημοσιεύεται στην πλατφόρμα της Εθνικής Ιατρικής Βιβλιοθήκης των ΗΠΑ επισημαίνεται μεταξύ άλλων το εξής: «Ενα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που παρατηρούνται σε άτομα αυτής της κατηγορίας, είναι η ψυχοπάθεια. Η οποία συνδέεται με στοιχεία όπως η απουσία τύψεων, η έλλειψη ενσυναίσθησης, η ανευθυνότητα, οι παρορμητικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Σε σύγκριση με τους μη εγκληματίες, οι δράστες σεξουαλικού τύπου εγκλημάτων εις βάρος ανηλίκων εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά ψυχοπάθειας. Κι αυτό το εύρημα ίσως εξηγεί το γιατί όσοι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία παραβατικότητας πολύ σπάνια χρησιμοποιούν βία. Πολύ πιο συχνά καταφεύγουν στη χειραγώγηση».
Χωρίς να αντιποιείται κανείς τον εγκληματολόγο ή τον ψυχίατρο, η περίπτωση του 53χρονου μοιάζει να εμπίπτει στα συμπεράσματα επιστημόνων οι οποίοι έχουν μελετήσει εκατοντάδες παιδεραστές. Εντούτοις, η όποια αναφορά στην ψυχοπάθεια ούτε έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής, ούτε θα διευκόλυνε στο να σκιαγραφηθεί με ακρίβεια το ψυχολογικό προφίλ του Ηλία Μίχου. Είναι όμως καίρια η παρατήρηση περί της χειραγώγησης: Ο 53χρονος δεν φέρεται να έχει χτυπήσει ή να έχει απειλήσει το κορίτσι με χρήση τέτοιου είδους σωματικής βίας – πέραν του βιασμού της, εννοείται.
Βάσει των υπαρχόντων δεδομένων, ο Μίχος φαίνεται πως είχε βρει τον τρόπο να υποτάξει στις διαθέσεις του τη μητέρα του θύματος, εκμεταλλευόμενος τη φτώχεια της, αλλά και την ίδια τη 12χρονη. Η αρχή έγινε με τα μεροκάματα που έκανε η μητέρα του κοριτσιού σε βοηθητικές εργασίες, καθαρισμό κ.λπ. στο κατάστημα του Μίχου, πριν ακολουθήσουν όλα τα υπόλοιπα.
Σε συνδυασμό με την παραπλάνηση, με το παραμύθι ότι το να κάνεις σεξ με άγνωστους άνδρες και να πληρώνεσαι γι’ αυτό είναι ένα αθώο παιχνίδι, ο Ηλίας Μίχος έπαιρνε αυτό που ήθελε από το κορίτσι επί αρκετούς μήνες και έως ότου επενέβη η Αστυνομία. Βεβαίως, παραμένει αναπάντητο το κρίσιμο ερώτημα για το τι ήταν αυτό που πραγματικά προσδοκούσε και εν τέλει έπαιρνε ο 53χρονος από τη μικρή. Αν δηλαδή επιδίωκε το χρηματικό όφελος, αν ερεθιζόταν και μόνο στη σκέψη ότι έχει μετατρέψει το κορίτσι σε κτήμα του, το οποίο μπορούσε να νοικιάζει σε άλλους άνδρες έναντι αμοιβής, ή όλα αυτά μαζί.
Παρομοίως αδιευκρίνιστο είναι επίσης το τι γνώριζε η σύζυγος, Ελισάβετ Λέκκα και ο γιος του Μίχου για την κρυφή ζωή του και πώς προσπάθησαν να διαχειριστούν την όλη υπόθεση. Η μέχρι τούδε δημοσιοποίηση των συνομιλιών και των διά ζώσης επαφών που είχε η κυρία Λέκκα με τη μητέρα του κοριτσιού, δημιουργούν πλήθος αποριών για τον δικό της ρόλο.
Η σύζυγος
Η ίδια έχει προβεί σε δήλωση αποποίησης οποιασδήποτε συμμετοχής ή γνώσης των πράξεων του εν διαστάσει συζύγου της και, αντικειμενικά, θα ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένο και πρόωρο να διατυπώνονται θεωρίες περί ανάμειξης της Ελισάβετ Λέκκα και του γιου της Παναγιώτη Μίχου στην υπόθεση του Κολωνού. Εξάλλου ο δεύτερος έχει ήδη υποστεί μια εξ αντανακλάσεως τιμωρία, σαν παράπλευρη απώλεια, καθώς απολύθηκε από την εργασία του ως διπλωματικού συντάκτη μεγάλης εβδομαδιαίας εφημερίδας.
Από την πλευρά της, η μητέρα της 12χρονης ισχυρίζεται πως η σύζυγος του Μίχου της ζήτησε «να μη καταστραφούν δύο οικογένειες» – κάτι που ακούγεται από απίθανα οξύμωρο έως κραυγαλέα υποκριτικό, δεδομένων των εγκλημάτων που έχουν διαπραχθεί με θύμα το κακοποιημένο και εκδιδόμενο επί χρήμασι ανήλικο κορίτσι.
Παρ’ όλα αυτά, η κυρία Λέκκα, η οποία και η ίδια απομακρύνθηκε από τον Δήμο Αθηναίων όπου ασκούσε καθήκοντα αναπληρώτριας προέδρου της 4ης κοινότητας αφού είχε εκλεγεί διαμερισματική σύμβουλος, απειλεί με μηνύσεις: «Ο πρώην σύζυγός μου θα κριθεί από την Δικαιοσύνη. Αυτό που ζητώ είναι να σταματήσουν τα ψέματα και ο κανιβαλισμός εμένα και του παιδιού μου, που παντελώς άδικα έχασε τη δουλειά του, για πράξεις με τις οποίες δεν έχουμε την παραμικρή σχέση. Για όσους, δε, έγραψαν τρομερές συκοφαντίες και μας στοχοποίησαν, φτάνοντας στο αίσχιστο σημείο να πουν μέχρι πως δήθεν γνώριζα και συγκάλυπτα, ή πως δήθεν βγήκε ένταλμα σύλληψής μου, θα προσφύγουμε στην μόνη αρμόδια, τη Δικαιοσύνη».
