Γράφει η Σοφία Καυκοπούλου
Σήμερα, 19η Μαΐου, έχει καθιερωθεί από την ελληνική Βουλή, να τιμάται η ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Νεότουρκους. Πρόκειται για διώξεις, βασανισμούς, θανατώσεις και εν τέλει ξεριζωμό από τις πατρογονικές εστίες του συνόλου του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού του Πόντου. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια απολύτως βίαιη προσπάθεια, να εξαφανιστεί η μακραίωνη ιστορία μας από την περιοχή των χαμένων – όχι όμως λησμονημένων – Πατρίδων.
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Κατά την περίοδο 1914- 1923, οι Τούρκοι θανάτωσαν τουλάχιστον 200.000 Έλληνες του Πόντου. Ο ακριβής αριθμός δεν έχει προσδιοριστεί, ωστόσο υπάρχουν ιστορικοί και ερευνητές, που υποστηρίζουν ότι φθάνει τις 350.000. Η σφαγή ήταν αποτέλεσμα του σχεδίου εκτουρκισμού της περιοχής του Πόντου και στόχος δεν ήταν μόνο οι Έλληνες αλλά και οι Αρμένιοι.
Οι διώξεις είχαν αρχίσει αρκετά νωρίτερα, χωρίς όμως να έχουν τον χαρακτήρα της οργανωμένης γενοκτονίας. Το κίνημα των Νεότουρκων ξεκίνησε τις γενικευμένες διώξεις το 1911, και συνέχισε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με αποκορύφωμα τις κτηνωδίες του Μουσταφά Κεμάλ από το 1916 έως το 1923. Αρχικά, οι Έλληνες του Πόντου οδηγούνταν στα λεγόμενα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού), όπου μετά τις εξαντλητικές πορείες και την ασιτία, οι περισσότεροι πέθαιναν.
Αργότερα, οι διώξεις πήραν το χαρακτήρα της ανηλεούς γενοκτονίας.
ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Στις 19 Μαΐου του 1919, ημερομηνία που έχει καθοριστεί επίσημα σαν Ημέρα Μνήμης, ο Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα με τις δυνάμεις του. Τότε άρχισε η δεύτερη και πιο φριχτή φάση της ποντιακής τραγωδίας. Σύμφωνα με τον πρόξενο της Αυστρίας στην Τραπεζούντα: «οι Τούρκοι εφαρμόζουν τακτική εκτόπισης του πληθυσμού, δίχως διάκριση και δυνατότητα επιβίωσης, από τις ακτές στο εσωτερικό της χώρας, ώστε οι εκτοπισμένοι να είναι εκτεθειμένοι στην αθλιότητα και τον θάνατο από την πείνα».
Ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης αναφέρει:
“Οι Έλληνες σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία, πριν την έναρξη των διωγμών, σε ήταν περίπου 2 με 2.2 εκατομμύρια. Στο χώρο του Πόντου ήταν περίπου 450.000. Στην επίσημη απογραφή του 1928 καταμετρήθηκαν, ως πρόσφυγες στην Ελλάδα, επισήμως, 1.2 εκατομμύρια. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των Ελλήνων που χάθηκαν στην περίοδο 1914-22, αυτών που αγνοείται η τύχη τους, είναι της τάξης των 700.000- 800.000, σε όλη την έκταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας”.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ
Η Γενοκτονία των Ποντιακού Ελληνισμού αναγνωρίστηκε επισήμως και δια νόμου από την Ελληνική Βουλή το 1994. Ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και Καλιφόρνια, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά -κατά κάποιο τρόπο αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της Αλαμπάμα), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία. Στον Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.
Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές. Τέλος, ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων.
19η ΜΑΪΟΥ 2021
Η Βουλή των Ελλήνων τιμά την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, φωταγωγώντας απόψε την πρόσοψη του κτηρίου της με συμβολικό λογότυπο-μήνυμα. Με την ενέργεια αυτή το Ελληνικό Κοινοβούλιο, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, δηλώνει την άσβεστη ιστορική μνήμη και το διαρκές αίτημα της ιστορικής αποκατάστασης για την εξόντωση των Ελλήνων του Μικρασιατικού Πόντου.
Επίσης, σήμερα Τετάρτη 19 Μαΐου, στις 09:30 το πρωί, θα πραγματοποιηθεί Ειδική Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
