Η μάχη για τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ έχει μεταφερθεί και στις ενδιάμεσες εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο, με τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικανούς να εκμεταλλεύονται εξίσου το ζήτημα.
«Αυτό το φθινόπωρο, η Roe θα κριθεί στην κάλπη», είπε χαρακτηριστικά προ ημερών ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αναφερόμενος στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. «Οι προσωπικές ελευθερίες θα κριθούν στην κάλπη. Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, στην ελευθερία, στην ισότητα – όλα θα κριθούν στην κάλπη».
Η απόφαση άνοιξε τον δρόμο στους Ρεπουμπλικανούς για να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους στην επιβολή των υπαρχόντων νόμων που απαγορεύουν την άμβλωση στις περισσότερες περιπτώσεις και στην θέσπιση ομοσπονδιακών και πολιτειακών μέτρων που θα περιορίζουν τον αριθμό των εβδομάδων μιας κύησης κατά τον οποίο θα θεωρείται νόμιμη η άμβλωση.
Από την άλλη, οι Δημοκρατικοί επιχειρούν να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους τους ώστε να διατηρήσουν την ισχνή πλειοψηφία τους στο Κογκρέσο και να μπορούν να μπλοκάρουν νέους ομοσπονδιακούς περιορισμούς στο δικαίωμα στην άμβλωση.
Οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών ήταν αντίθετη με την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade. Όμως ακόμη είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς αν ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων θα θεωρήσει το δικαίωμα στην άμβλωση το καθοριστικό ζήτημα των εκλογών ή απλώς ένα από τα πολλά θέματα μαζί με την οικονομία, τον πληθωρισμό κλπ.
Οι Ρεπουμπλικανοί ευελπιστούν ότι η απόφαση θα κινητοποιήσει την κοινωνικά συντηρητική βάση του κόμματος, ενώ οι Δημοκρατικοί ελπίζουν να κινητοποιήσουν τους νεότερους ψηφοφόρους, οι οποίοι κατά παράδοση απέχουν από τις ενδιάμεσες εκλογές, και τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους στα προάστια, οι οποίοι χάρισαν μεγάλες νίκες στο κόμμα στις εκλογές του 2018 και του 2020, αλλά έκτοτε έχουν απομακρυνθεί απ’ αυτό.
Όπως εκτιμά ο δημοσκόπος του πρώην προέδρου Τραμπ, ο Τζιμ Μακλάφλιν, ο οποίος μίλησε στο CNN, το ζήτημα θα μπορούσε να ωφελήσει τους Δημοκρατικούς στις αναμετρήσεις που θα κερδηθούν οριακά «μόνο αν η οικονομία βελτιωθεί σημαντικά και το ποσοστό δημοτικότητας του Μπάιντεν αυξηθεί».
«Σε περιοχές όπως η Νέα Υόρκη, η Πενσιλβάνια, η Βιρτζίνια, η Βόρεια Καρολίνα, οι νόμοι για την άμβλωση δεν πρόκειται να αλλάξουν πολύ» πριν από τον Νοέμβριο, λέει ο ίδιος προσθέτοντας ότι αυτή τη στιγμή «οι ψηφοφόροι ανησυχούν κυριολεκτικά για το πώς θα ταΐσουν τις οικογένειές τους και πώς θα βρουν χρήματα για να βάλουν βενζίνη στα αυτοκίνητά τους».
Ευρωπαίοι μιμητές
Όταν έγινε γνωστή η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που άνοιξε τον δρόμο για την επιβολή απαγορεύσεων των αμβλώσεων σε αμερικανικές πολιτείες, η αντίδραση από τους πολέμιους της πρακτικής στην Ευρώπη ήταν απλή: μπορούμε και εμείς να το κάνουμε.
Καθώς στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης η κοινή γνώμη τάσσεται υπέρ της νόμιμης άμβλωσης, οι πολέμιοί της γνωρίζουν ότι πάνε κόντρα στο ρεύμα.
Ωστόσο, γι’αυτούς η πρόσφατη απόφαση επιβεβαίωσε την άποψή τους ότι η κοινή γνώμη – και ίσως ακόμη περισσότερο οι πολιτικές αποφάσεις- μπορεί να αλλάξει.
«Αυτό είναι πολύ θετικό και θα το εξετάσουν και άλλοι δικαστές. Νομίζω ότι είναι προφανές πως 50 χρόνια μετά την απόφαση Roe v. Wade η άμβλωση παραμένει ένα πρόβλημα και θα είναι πάντα ένα πρόβλημα», λέει ο Γκρέγκορ Πάπινκ, ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τον Νόμο και την Δικαιοσύνη και ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον χώρο του ακτιβισμού κατά της άμβλωσης στην Ευρώπη.
Ο Πάπινκ, ο οποίος κατάγεται από το Κεμπέκ και σπούδασε Νομική στη Γαλλία, είναι επικεφαλής του ιδρύματος αυτού που βρίσκεται έξω από το Στρασβούργο και χαράσσει μια στρατηγική εμπνευσμένη από το αμερικανικό κίνημα κατά της άμβλωσης με χρηματοδότηση και υποστήριξη από τις ΗΠΑ.
Γνωμοδοτώντας και εκπροσωπώντας πελάτες σε δικαστικές υποθέσεις, το Κέντρο προωθεί συντηρητικές ερμηνείες του νόμου σε θέματα όπως η θρησκευτική ελευθερία, η ευθανασία και φυσικά η άμβλωση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Στην διάρκεια των χρόνων ο Πάπινκ έγινε γνωστός: συνεργάζεται με το Βατικανό ως σύμβουλος και τιμήθηκε από την ιταλική κυβέρνηση για τις νομικές του υπηρεσίες σε μια αγωγή για το δικαίωμα τοποθέτησης σταυρών στις τάξεις των δημόσιων σχολείων.
Οι διασυνδέσεις με τις ΗΠΑ
Οργανώσεις σαν αυτή του Πάπινκ αποτελούν μέρος της αμερικανικής προσπάθειας να εξάγει τον ακτιβισμό κατά της άμβλωσης και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η αντίθεση στην πρακτική των αμβλώσεων δεν είναι κάτι νεόφερτο στην Ευρώπη. Η καταδίκη της άμβλωσης από την Καθολική Εκκλησία χρονολογείται εκατοντάδες χρόνια πριν και με την πάροδο των ετών έγινε πιο σκληροπυρηνική. Ανάλογες θέσεις έχουν ορθόδοξες και συντηρητικές προτεσταντικές οργανώσεις.
Αλλά με τους ακτιβιστές στην Ευρώπη να μην μπορούν μέχρι στιγμής να αντιγράψουν την «επιτυχία» των Αμερικανών ομοϊδεατών τους, οι αμερικανικές οργανώσεις τους βοηθούν χρηματοδοτώντας τους ή συμβουλεύοντάς τους.
Συνολικά, 81,3 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση δόθηκαν από αμερικανούς δωρητές για την ενίσχυση του ακτιβισμού κατά της άμβλωσης και για άλλους συντηρητικής φύσης στόχους το διάστημα 2009-2018, σύμφωνα με μια έκθεση που συνέταξε το Κοινοβουλευτικό Φόρουμ για τα Σεξουαλικά και Αναπαραγωγικά Δικαιώματα (EPF), ένα δίκτυο που απαρτίζεται από 556 ευρωβουλευτές με φιλελεύθερες απόψεις.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του EPF, ο Νιλ Ντάτα, χαρακτήρισε την απόφαση του αμερικανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου για την άμβλωση αποτέλεσμα μιας εκστρατείας πολλών δεκαετιών από υπερσυντηρητικούς κύκλους να επηρεάσουν το αμερικανικό δικαστικό σύστημα.
Τώρα, όπως λέει ο ίδιος, το ίδιο συμβαίνει στην Ευρώπη: «Βρισκόμαστε σε ένα πολύ προγενέστερο στάδιο της διαδικασίας σε σχέση με τις ΗΠΑ».
Σε πρόσφατη έρευνά τους στην Guardian, η Άντζελα Τζιουφρίντα και η Φλόρα Γκαραμβόλγκι επιχείρησαν να χαρτογραφήσουν το δίκτυο κατά των αμβλώσεων που εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη με τη βοήθεια αμερικανικών οργανώσεων αλλά ακόμη και διπλωματών από το Βατικανό. Όπως αναφέρουν, από το 2013 τμήματα του δικτύου βρέθηκαν κάτω από την ομπρέλα της οργάνωσης Agenda Europe, η οποία έφτασε να αριθμεί περισσότερες από 300 οργανώσεις. Στο δίκτυο συμμετέχουν υπερσυντηρητικές οργανώσεις όπως η πολωνική Ordo Iuris και η διεθνής οργάνωση Tradition, Family, Property (Παράδοση, Οικογένεια, Ιδιοκτησία), η οποία φέρεται να διαχειρίζεται προϋπολογισμό δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Ενδεικτικό είναι ότι η διευθύντρια της Ordo Iuris δήλωσε ότι αγωνίζεται για να διασφαλίσει πως οι Ουκρανές πρόσφυγες, που πέφτουν θύματα βιασμού και μένουν έγκυες, θα περνούν από το γραφείο του πολωνού εισαγγελέα για να διαβεβαιώσουν τις αρχές ότι πράγματι βιάστηκαν από ρώσους στρατιώτες ώστε να τους δοθεί το «πράσινο φως» για να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους.
