Στο Broadway έγινε έργο η Betty Boop, ο εμβληματικός χαρακτήρας των κινουμένων σχεδίων, με την άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, που ξεπερνά τα όρια της τέχνης, φέρνοντας μαζί ένα ιδιαίτερο μήνυμα απελευθέρωσης των γυναικών.
Η εικόνα της Betty Boop κατάφερε να ακροβατήσει ανάμεσα στα μέσα ενημέρωσης και τα εμπορικά προϊόντα, επιβιώνοντας από δικαστικές διαμάχες και μεταβαλλόμενα ήθη.
Και εγένετο… Betty Boop
Η χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων, που δεν είχε ακόμη όνομα, έκανε την πρώτη της εμφάνιση το 1930 σε υβριδική μορφή – εν μέρει κανίς, εν μέρει άνθρωπος – στο «Dizzy Dishes», το οποίο ήταν ένα μέρος από μια σειρά μικρού μήκους ταινιών κινουμένων σχεδίων, τα λεγόμενα Talkartoons, παραγωγής Fleischer Studios. Όλοι οι χαρακτήρες της ταινίας – μιας κωμωδίας που διαδραματίζεται σε ένα ανίκανο εστιατόριο – ήταν ζώα με ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Ο δευτερεύων χαρακτήρας που έγινε η Betty Boop ήταν μια τραγουδίστρια της τζαζ που είχε ήδη πολλά από τα στοιχεία που την καθόρισαν – ένα καμπυλωτό σώμα και πολύ συγκεκριμένη εμφάνιση, με μεγάλα μάτια και υπερμέγεθες κεφάλι και μια ιδιαίτερη φωνή.
Η Betty, που δημιουργήθηκε στο αποκορύφωμα της εποχής της τζαζ, έχει προφανώς ως πρότυπο τις λεγόμενες «flappers», και η σχέση της με την ιστορία της μουσικής έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και δικαστικής διαμάχης, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times.
Το 1932, μια λευκή τραγουδίστρια ονόματι Helen Kane έκανε μήνυση, ισχυριζόμενη ότι το στυλ «baby vamp» του χαρακτήρα της Betty Boop, συμπεριλαμβανομένης της φράσης «boop-oop-a-doop», ήταν παράνομη απομίμηση της Kane. Σε μια ευρέως δημοσιοποιημένη δίκη το 1934, ο Fleischer διαφώνησε επισημαίνοντας ότι μια μαύρη τραγουδίστρια, η Esther Lee Jones, που εμφανιζόταν ως Baby Esther, είχε χρησιμοποιήσει παρόμοιες φράσεις scat πριν από την Kane και η Kane… έχασε.
Το Fleischer Studios υποστηρίζει ότι η Betty είχε πολλές επιρροές, αλλά δεν βασίστηκε σε μια συγκεκριμένη γυναίκα. «Είναι από την εποχή της τζαζ και όλοι οι animators ζούσαν στο Μανχάταν, οπότε επηρεάστηκε από αυτή την κουλτούρα», δήλωσε ο Mark Fleischer, διευθύνων σύμβουλος των Fleischer Studios και εγγονός ενός ιδρυτή της εταιρείας.
Μία πλήρως ανθρώπινη Betty
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, η Μπέτι είχε αποβάλει τα σκυλίσια χαρακτηριστικά της και είχε γίνει πλήρως ανθρώπινη, ή όσο πιο πλήρως ανθρώπινη θα μπορούσε να είναι μια φιγούρα κινουμένων σχεδίων. Το πιο αξιοσημείωτο – τα πλαδαρά αυτιά της έγιναν σκουλαρίκια με κρίκους.
Ορισμένες πτυχές της έγιναν πιο σταθερές με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με τον Frank Caruso, τον δημιουργικό διευθυντή των Fleischer Studios. Έχει 16 μπούκλες πολύ καλά χτενισμένες – οκτώ σε κάθε πλευρά του υπερμεγέθους κεφαλιού της. Τα μάτια της αιωρούνται χαμηλά, αφήνοντας χώρο στο μέτωπο για εκφραστικές βλεφαρίδες και φρύδια. «Αν μπορείς να αναγνωρίσεις έναν χαρακτήρα σε σιλουέτα, έχεις κάνει τη δουλειά σου», δήλωσε ο Caruso, «και η Betty είναι αμέσως αναγνωρίσιμη».
Ήταν αποφασιστικά σέξι – και μονίμως ανύπαντρη. «Στην πραγματικότητα είναι εκπληκτικά «παρθενική» – δεν έχει ρομαντικές σχέσεις, είναι απλώς όμορφη και γεμάτη αυτοπεποίθηση και ζωή και δεν ντρέπεται για τη σεξουαλικότητά της», δήλωσε ο Bob Martin, ο συγγραφέας του βιβλίου του μιούζικαλ του Broadway. «Την κυνηγούν συνεχώς οι άνδρες – δεν έχει μια συμβατική σχέση, αλλά την κυνηγούν και την αντικειμενοποιούν πάντα».
Η άφιξη του Κώδικα Hays – οι κατευθυντήριες γραμμές για το περιεχόμενο των ταινιών που ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1930 – επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την Betty. Τα φορέματά της έγιναν μακρύτερα, οι μπλούζες της κάλυπταν το ντεκολτέ της και έκανε πιο «ήρεμα» επαγγέλματα ή ήταν νοικοκυρά. «Έφυγε η καλτσοδέτα, η κοντή φούστα, το ντεκολτέ που την έκαναν τόσο μοναδική», έγραψε η Heather Hendershot στο Journal of Design History. «Στη θέση της ήταν μια πιο πλήρως ενδεδυμένη Betty, ένας χαρακτήρας απογυμνωμένος από τη γοητεία του».
Η σειρά μικρού μήκους ταινιών κινουμένων σχεδίων τελείωσε το 1939.
Οι εμφανίσεις του χαρακτήρα
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα των New York Times, μετά την παύση των ταινιών κινουμένων σχεδίων, η Betty εμφανίστηκε σε κόμικς, τηλεοπτικές εκπομπές, ταινίες και βιντεοπαιχνίδια. Όμως ο τομέας που τη συντηρεί εδώ και δεκαετίες – και την έκανε παγκοσμίως αναγνωρίσιμη – είναι τα εμπορεύματα.
«Το θαύμα της Betty Boop είναι ότι πέτυχε εμβληματική θέση χωρίς να υπάρχει ψυχαγωγία πίσω της – ανέπτυξε μια πολύ ισχυρή ζωή μέσω της αδειοδότησης», δήλωσε ο Fleischer. Ξεκίνησε με συλλεκτικά αντικείμενα – κούκλες και μαγνητάκια κ.ο.κ. – αλλά πριν από λίγο υπήρχαν είδη σπιτιού και παιχνίδια και, με μεγαλύτερη επιτυχία, ρούχα. Και δεν μιλάμε για απλά μπλουζάκια, καθώς η Betty είχε συνεργασίες υψηλής ραπτικής με σχεδιαστές όπως ο Zac Posen και ο Marc Jacobs.
Η Paramount Pictures κατείχε τα πνευματικά δικαιώματα για τα κινούμενα σχέδια της Betty Boop, αλλά ο χαρακτήρας εξακολουθεί να ανήκει στα Fleischer Studios και προστατεύεται από τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων και εμπορικών σημάτων.
Ο Mark Fleischer δήλωσε ότι η εταιρεία ελέγχει τα δικαιώματα προσαρμογής του χαρακτήρα για τη σκηνή ή την οθόνη, και επίσης, έγραψε σε ένα email, «τα αποκλειστικά δικαιώματα που επιτρέπουν σε άλλους να εμφανίζουν το όνομα και/ή την εικόνα της Betty Boop στα προϊόντα τους (π.χ. ρούχα, φλιτζάνια καφέ κ.λπ.) δεν προστατεύονται μόνο από τα πνευματικά δικαιώματα, προστατεύονται επίσης από το τεράστιο σώμα εμπορικών σημάτων στις ΗΠΑ και διεθνώς που έχει αποκτήσει το Fleischer Studios στο όνομα και την εικόνα της Betty Boop».
Η Betty Boop υπήρξε πρωτοπόρα
Η Betty, η οποία έφτασε μόλις μια δεκαετία αφότου οι Αμερικανίδες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου, δούλευε πάντα και συχνά είχε δουλειές που ήταν περιπετειώδεις.
«Η Betty Boop έκανε πράγματα που μέχρι τότε ήταν αδιανόητα», είπε ο Fleischer, «όπως το να είναι οδηγός αγωνιστικού αυτοκινήτου, να είναι ιδιοκτήτρια εστιατορίου- ήταν πιλότος, έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος και ήταν μια από τις πρώτες ακτιβίστριες για τα ζώα».
Στην «χρυσή» εποχή της, η ζωή της ήταν τολμηρή με διαφορετικούς τρόπους.
«Πάντα την κρατούσαμε ενήμερη για ό,τι συνέβαινε», δήλωσε ο Caruso, ο οποίος είναι δημιουργικός διευθυντής της Fleischer εδώ και 38 χρόνια. «Στη δεκαετία του ’90 έγινε λίγο grungy ή hip-hop. Αρχίσαμε να κάνουμε τη Biker Betty, η οποία είναι μια από τις πιο δημοφιλείς μας επαναλήψεις. Και ο κόσμος λατρεύει τη Zombie Betty. Έχουμε κάνει τα πάντα».
Ο Caruso είπε ότι υπάρχουν πάντα άνθρωποι που προτείνουν νέους τρόπους χρήσης της εικόνας της Betty Boop, μεταξύ των οποίων, όπως είπε, και σε ταφόπλακες. Οι οικογένειες που θρηνούν, είπε, προσεγγίζουν κατά καιρούς την εταιρεία για να ζητήσουν άδεια να χρησιμοποιήσουν την εικόνα στις επιτύμβιες στήλες- η εταιρεία συχνά λέει ναι.
Καθώς η κοινωνία εξελισσόταν, η Betty έγινε πιο κοινωνικά ευαισθητοποιημένη. Τα τελευταία χρόνια, τα εμπορεύματα Betty Boop συνοδεύονται από ένα ενθαρρυντικό κείμενο που περιλαμβάνεται στη συσκευασία.
