Ο καφές, το πιο αγαπημένο ρόφημα εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, εξελίσσεται πλέον σε είδος πολυτελείας. Οι καταναλωτές στην Ελλάδα και διεθνώς διαπιστώνουν καθημερινά ότι η απλή συνήθεια ενός καφέ κοστίζει όλο και περισσότερο, με τις τιμές να έχουν αυξηθεί σε διψήφια ποσοστά. Η διεθνής χρηματιστηριακή του αξία έχει σκαρφαλώσει έως και 50% μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών.
Γιατί ανεβαίνει η τιμή
Η εκτίναξη στις τιμές του καφέ δεν είναι τυχαία. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, πρόκειται για συνδυασμό παραγόντων που επηρεάζουν την παραγωγή, τη διανομή και τελικά την κατανάλωση. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Τάσος Γιαγκόγλου, εξηγεί ότι η άνοδος οφείλεται σε μια σειρά από αιτίες:
Κλιματική αλλαγή, που επηρεάζει δραματικά τις καλλιέργειες σε χώρες-παραγωγούς.
Γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες αυξάνουν την αβεβαιότητα στις αγορές.
Δασμοί στις ΗΠΑ, που επιβαρύνουν περαιτέρω τις εισαγωγές.
Κερδοσκοπία στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, που διογκώνει τεχνητά τις τιμές.
Αύξηση κόστους πρώτων υλών και ενέργειας, που επηρεάζει όλη την αλυσίδα.
Υψηλά ενοίκια και γενικότερα λειτουργικά κόστη, που μετακυλίονται στον τελικό καταναλωτή.
Το κόστος για τον καταναλωτή
Η πραγματικότητα για τους καταναλωτές είναι απλή: ένα φλιτζάνι καφέ στοιχίζει πλέον πολύ περισσότερο από ό,τι πριν λίγα χρόνια. Όπως ανέφερε ο επιχειρηματίας στον χώρο της καφεστίασης, Μιχάλης Κόσσυφας, «μια τιμή για έναν freddo espresso στα 2,30 με 2,40 ευρώ είναι σήμερα από τις χαμηλότερες που μπορεί να βρει κανείς στην αγορά». Αυτό δείχνει πως οι καθημερινές συνήθειες, ακόμη και οι πιο μικρές, γίνονται όλο και πιο επιβαρυντικές για το οικογενειακό πορτοφόλι.
Η αύξηση δεν πλήττει μόνο την τσέπη των καταναλωτών αλλά και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Τα καφέ και οι αλυσίδες εστίασης αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα κόστη σε όλες τις φάσεις – από την προμήθεια των κόκκων μέχρι την τελική εξυπηρέτηση. Σε πολλές περιπτώσεις, επιχειρήσεις αναγκάζονται να απορροφήσουν μέρος των αυξήσεων για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, μειώνοντας έτσι το περιθώριο κέρδους τους.
Διεθνείς τάσεις και προοπτικές
Η εικόνα δεν είναι διαφορετική στο διεθνές περιβάλλον. Η Βραζιλία, ο μεγαλύτερος παραγωγός καφέ στον κόσμο, πλήττεται συχνά από ξηρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα που καταστρέφουν σοδειές. Στην Αφρική, οι πολιτικές αναταραχές και η έλλειψη επενδύσεων σε καλλιέργειες δυσκολεύουν την ομαλή τροφοδοσία των αγορών.
Τι σημαίνει για το μέλλον
Η τάση δείχνει ότι ο καφές δεν θα επιστρέψει εύκολα στα προηγούμενα επίπεδα τιμών. Οι αναλυτές εκτιμούν πως οι γεωπολιτικές συνθήκες, οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και το ενεργειακό κόστος θα συνεχίσουν να πιέζουν την αγορά.
