Ξήρανση των ελάτων από μύκητες παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σε Ερύμανθο και Καλάβρυτα με το Δασαρχείο να αναγνωρίζει την κατάσταση αλλά να μην μπορεί να προβεί σε κάποια κίνηση καθώς δεν διαθέτει τμήμα διαχείρισης.
Μάλιστα, οι περιβαλλοντολόγοι κάνουν λόγο για ένα φαινόμενο που χρήζει επιστημονικής παρακολούθησης και αφορά ολόκληρη την Ελλάδα.
Διαχρονικό φαινόμενο σε όλο τον Ερύμανθο
Δεν είναι μόνο τα Θωμέικα. Είναι και το Παναχαϊκό. Σύμφωνα με τους ανθρώπους της περιοχής του Ερυμάνθου αλλά και το Δασαρχείο της Πάτρας οι μύκητες και η ξήρανση των ελάτων είναι ένα φαινόμενο που έχει εμφανιστεί τα τελευταία πέντε με έξι χρόνια.
Βασική αιτία του φαινομένου αυτού είναι το ξηρό καλοκαίρι που βίωσαν οι κάτοικοι και οι αγρότες της περιοχής την προηγούμενη χρονιά και γενικότερα όλα τα προηγούμενα ξηρά καλοκαίρια. Σύμφωνα, επίσης με το Δασαρχείο της πόλης υπάρχει αυξητική τάση της ξήρανσης και στα πλατύφυλλα δέντρα.
Πρόκειται για ένα περιοδικό φαινόμενο και το μόνο μέτρο που μπορεί να παρθεί είναι η διαχείριση αυτών των δέντρων δηλαδή το κόψιμο τους έπειτα πάντα από αίτημα των κατοίκων.
Κάτι όμως που πρέπει να σημειωθεί είναι πως το Δασαρχείο της Πάτρας για την ώρα δεν διαθέτει την εν λόγω διαχείριση πράγμα που σημαίνει πως οι μύκητες θα εξακολουθούν να υπάρχουν δεδομένου πως όλα δείχνουν πως θα έχουμε ακόμα ένα ξηρό καλοκαίρι.
«Απαιτούνται 20 εκατομμύρια ευρώ»
Για ανάγκη χρηματοδότησης έκανε λόγο ο Δήμαρχος Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος τονίζοντας πως θα πρέπει να κοπούν τα ξερά δέντρα ώστε να φύγουν οι μύκητες, απόφαση που όμως είναι ιδιαίτερη καθώς απαιτούνται 20 εκατομμύρια ευρώ.
«Η κατάσταση αυτή με τα έλατα στα δάση είναι εδώ και πάρα πολλά χρονιά, δεν είναι τωρινή. Η Κυβέρνηση είχε εξαγγείλει χρηματοδότηση για τον καθαρισμό των δέντρων όμως δεν την υλοποίησε. Δεν έχουν καθαριστεί οι δρόμοι ώστε οι υπεύθυνοι να μπουν μέσα και να τα καθαρισθούν. Εμείς, σαν Αρχή δεν μπορούμε να ‘’ακουμπήσουμε’’ αυτά τα δάση.
Για να μετριαστεί η ασθένεια θα πρέπει να κοπούν τα ξερά δέντρα, αλλά και κάποια υγιή που βρίσκονται γύρω από αυτά. Έχουμε χιλιάδες ξερά πλατάνια στην περιοχή.
Μάλιστα, για την κοπή και μόνο των δέντρων απαιτείται κόστος περίπου 20 εκατομμυρίων ευρώ».
«Χρειάζεται επιστημονική παρακολούθηση»
Δεν είναι πρόσφατο το φαινόμενο των μυκήτων στα έλατα αλλά και της ξήρανσης τους σύμφωνα με τον περιβαλλοντολόγο και καθηγητή Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Παναγιώτη Δημόπουλο.
Μάλιστα, η εικόνα αυτή είναι πανελλαδική και δεν αφορά μόνο την Δυτική Ελλάδα ενώ το φαινόμενο αυτό χρειάζεται τακτική επιστημονική παρακολούθηση.
«Δεν πρόκειται για ένα καινούργιο φαινόμενο. Τις τελευταίες 10ετίες έχουν παρατηρηθεί έντονα φαινόμενα ξήρανσης των δέντρων σε δάση ελάτης όλης της Ελλάδας, ιδιαίτερα της νότιας Ελλάδας. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια ολοένα και αυξάνονται οι μύκητες σε περιοχές της Δυτικής Ελλάδας.
Αναφέρονται επιγραμματικά ορισμένα από τα βουνά στα οποία σημειώθηκαν νεκρώσεις ελάτης τις τελευταίες δεκαετίες: Μαίναλο, Ταΰγετος, Ερύμανθος, Κυλλήνη (Ζήρεια), Χελμός (Πελοπόννησος), Παρνασσός, Ελικώνας, Οίτη, Καλλίδρομο, Τυμφρηστός, Πάρνηθα (Στερεά Ελλάδα), καθώς και ο Όλυμπος στη Βόρεια Ελλάδα.
Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα φαίνεται ότι το φαινόμενο της ξήρανσης των ελατοδασών είναι ένα φαινόμενο που οφείλεται κυρίως σε κλιματικούς και εδαφικούς παράγοντες, σε συνδυασμό με δευτερογενείς προσβολές φλοιοφάγων εντόμων.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε σταδιακή αποδυνάμωση των ελάτων, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα σε παράσιτα όπως ο ιξός (Viscum album) ή μύκητες (π.χ. Armillaria mellea) συμβάλλοντας αθροιστικά στη αύξηση των δευτερογενών προσβολών από βιοτικούς παράγοντες (έντομα, μύκητες κλπ.), ιδιαίτερα στα κατώτερα υψομετρικά όρια εξάπλωσης της ελάτης, ενώ στα μεσαία και ανώτερα όρια εξάπλωσης της τα ποσοστά ξήρανσης είναι πολύ μειωμένα.
Χρειάζεται επιστημονική παρακολούθηση του φαινομένου της ξήρανσης, δεδομένων και των κλιματικών αλλαγών που παρατηρούνται εντονότερα τα τελευταία έτη, και οι οποίες αναμένεται να συμβάλλουν στην καταπόνηση των ορεινών μεσογειακών κωνοφόρων, όπως είναι τα έλατα».
Συνοψίζοντας οι εκτεταμένες ξηράνσεις της ελάτης στον ελληνικό και διεθνή χώρο, ως προς την εμφάνιση και ένταση του φαινομένου οφείλονται:
-σε αυξημένες θερμοκρασίες, μειωμένες βροχοπτώσεις και συνακόλουθα στην ξηρασία (συνθήκες έντονης ξηρασίας: 1974, 1977, 1981, 1985),
-στις δυσμενείς συνθήκες ανάπτυξης των δένδρων ελάτης (κλιματικοί και εδαφικοί παράγοντες: έλλειψη επαρκούς εδάφους, δυσμενείς οικολογικές συνθήκες, έλλειψη διαθέσιμης υγρασίας για την ανάπτυξη των δένδρων, με αποτέλεσμα την καταπόνηση τους, τη μείωση της ζωτικότητάς τους και την εξασθένησή τους), οι οποίες την καταπονούν και στη συνέχεια ακολουθούν δευτερογενείς προσβολές φλοιοφάγων εντόμων.
ΝΕΟΛΟΓΟΣ
