Ενιαία εικόνα για το σύνολο των οφειλών ιδιωτών και επιχειρήσεων θα μπορεί να έχει το Δημόσιο, αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μέσω της νέας ανεξάρτητης αρχής πιστοληπτικής αξιολόγησης, όπως προβλέπει νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση.
Η Αρχή, που θα αποτελεί φορέα του Δημοσίου, θα συγκεντρώνει και θα ομαδοποιεί πληροφορίες σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και τις συμπεριφορές πληρωμών προς όλες τις οντότητες του δημόσιου τομέα, με σκοπό την παραγωγή πιστοληπτικής βαθμολόγησης για φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Η αρχή πιστοληπτικής αξιολόγησης θα ανταλλάσσει πληροφορίες και βαθμολογίες με άλλους φορείς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, όπως για παράδειγμα ο «Τειρεσίας». Ετσι, εκτιμάται πως οι τράπεζες θα μπορούν να καθορίζουν καλύτερα τη χρηματοδοτική τους πολιτική γνωρίζοντας για τον κάθε δανειολήπτη τις συνολικές του οφειλές. Παράλληλα, κάθε πολίτης ή επιχείρηση θα μπορεί να αξιοποιεί το πιστοποιητικό πιστοληπτικής ικανότητας που θα εκδίδει η ανεξάρτητη αρχή ώστε να διαπραγματευθεί τη δανειακή του σύμβαση ή ακόμη και κάποια ρύθμιση οφειλών με το Δημόσιο.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, βασικός στόχος είναι να λυθεί η ασύμμετρη πληροφόρηση ως προς την πιστοληπτική ικανότητα των οφειλετών, που –όπως αναφέρεται στην ανάλυση συνεπειών της προτεινόμενης ρύθμισης– οδηγεί σε μη επιθυμητά αποτελέσματα, όπως ενδεικτικά:
• Οτι οι οφειλέτες δανείζονται περισσότερα χρήματα από όσα είναι σε θέση να εξοφλήσουν υπό κανονικές συνθήκες, ή ότι οι πιστωτές είναι πρόθυμοι να δανείσουν ένα μόνο μέρος των χρημάτων που ο οφειλέτης μπορεί σταθερά να εξοφλεί.
• Οτι όσο οι οφειλέτες έχουν πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες από τους πιστωτές, αυτοί δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις δανείου χωρίς καμία πρόθεση να τις εξυπηρετήσουν.
• Οτι οι πιστωτές τείνουν να μην εγκρίνουν τις αιτήσεις δανειοδότησης σε οφειλέτες που διαθέτουν στην πραγματικότητα επαρκή πιστοληπτική ικανότητα, ελλείψει επαρκών στοιχείων για τις οφειλές τους προς το Δημόσιο και είναι πιθανό να εγκρίνουν αιτήσεις οφειλετών που δεν είναι αξιόχρεοι προς το Δημόσιο, αλλά επιδιώκουν περισσότερο ενεργά τη χορήγηση δανείου.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος της ασύμμετρης πληροφόρησης αποσκοπεί στη διευκόλυνση της διαθεσιμότητας αξιόπιστης πιστοληπτικής αξιολόγησης για πάσης φύσεως πρόσωπα, προς χρήση από φορείς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και λοιπούς ενδιαφερόμενους, στο πλαίσιο μείωσης των επιπέδων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) και των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους φορείς και λοιπούς ιδιώτες, καθώς και για την πρόληψη του φαινομένου της υπερχρέωσης.
Παράλληλα, στο ίδιο σχέδιο νόμου προτείνεται η ίδρυση και λειτουργία του κεντρικού μητρώου πιστώσεων, που εντάσσεται στον 4ο Πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας», με στόχο την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών. Είναι το πρώτο εθνικό σύστημα αρχειοθέτησης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και θα τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος.
