Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι η χρονολογική ηλικία μπορεί να μη σχετίζεται με τη βιολογική ηλικία.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι η ηλικία των αρτηριών καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την ηλικία του κάθε ατόμου.
Προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει την υψηλή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPFs), όπως είναι τα ανθρακούχα ποτά, τα επεξεργασμένα κρέατα και τα γλυκά ή αλμυρά συσκευασμένα σνακ με δείκτες πρώιμης βιολογικής γήρανσης, όπως είναι το μικρότερο μήκος τελομερών, η γνωστική έκπτωση και η ευθραυστότητα.
Σε μία πρόσφατη μελέτη από τη Κεντρική και Νότιο Ιταλία στρατολογήθηκαν μεταξύ 2005 και 2010, 22.495 άτομα (μέσος όρος χρονολογικής ηλικίας: 55,6 έτη, 52% γυναίκες) και στα οποία η διατροφική πρόσληψη αξιολογήθηκε μέσω ενός ερωτηματολογίου συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων, το οποίο περιλάμβανε 188 διαφορετικά είδη τροφίμων.
Το καθένα εξ αυτών κατηγοριοποιήθηκε σε μία από τέσσερις ομάδες ανάλογα με τον βαθμό επεξεργασίας, από ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, κρέας και ψάρια, έως πλήρως επεξεργασμένα.
Η μέση διαφορά μεταξύ της βιολογικής ηλικίας υπολογιζόμενη με μια μέθοδο βαθιάς νευρωνικής δικτύωσης που βασίζεται σε 36 κυκλοφορούντες βιοδείκτες αίματος και της χρονολογικής ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν -0,70 έτη.
Η υψηλότερη πρόσληψη υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συσχετίστηκε με επιταχυμένη βιολογική γήρανση σε σύγκριση με τη χαμηλότερη πρόσληψη με τη μέση διαφορά μεταξύ της βιολογικής και της χρονολογικής ηλικίας να είναι -4,1 έτη και 1,6 έτη σε άτομα με τη χαμηλότερη και υψηλότερη πρόσληψη, αντίστοιχα.
Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης UPFs και της βιολογικής γήρανσης δεν ήταν γραμμική και φάνηκε να είναι ισχυρότερη στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, αν και η διαφορά αυτή δεν ήταν στατιστικά σημαντική.
Σύμφωνα με τους ερευνητές η βιολογική γήρανση μπορεί να επηρεάζεται κυρίως από μη θρεπτικά χαρακτηριστικά των τροφίμων, που στη περίπτωση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να ευθύνονται η αλλοιωμένη δομή τροφίμων, τα υλικά συσκευασίας και οι τυχόν νεοσχηματισμένες ενώσεις.
Αυτή η μελέτη προσθέτει στις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων στην υγεία, υποδεικνύοντας ότι η επίδρασή τους στη βιολογική γήρανση εκτείνεται πέρα από την κακή θρεπτική τους αξία.
Εως ότου μελλοντικές διαχρονικές μελέτες επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα και διερευνήσουν πιο βαθιά τους υποκείμενους μηχανισμούς, πρέπει ο βαθμός εγρήγορσης για την ποιότητα των τροφών που επιλέγουμε να είναι στον μέγιστο βαθμό.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
