Ναϊρόμπι, Κένυα – Μυστικές συναντήσεις με έναν δικτάτορα. Κρυφές μετακινήσεις στρατευμάτων. Μήνες ήσυχης προετοιμασίας για έναν πόλεμο, ο οποίος υποτίθεται ότι θα ήταν γρήγορος και αναίμακτος.
Νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Abiy Ahmed, σχεδίαζε μια στρατιωτική επίθεση στη βόρεια περιοχή Tigray αρκετούς μήνες πριν ξεσπάσει ο πόλεμος (πριν από έναν χρόνο), πυροδοτώντας έναν κυκεώνα καταστροφών και εθνοτικής βίας στη δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής .
Ο Abiy, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, επιμένει ότι ο πόλεμος τού επιβλήθηκε -ότι μαχητές της εθνοτικής φυλής Tigrayan έριξαν τους πρώτους πυροβολισμούς τον Νοέμβριο του 2020, όταν επιτέθηκαν σε μια ομοσπονδιακή στρατιωτική βάση στο Tigray, σφάζοντας τους στρατιώτες στα κρεβάτια τους. Αυτός ο ισχυρισμός συνιστά ένα κείμενο – πίστης για τον Abiy και τους υποστηρικτές του.
Στην πραγματικότητα, όμως, ήταν ένας πόλεμος επιλογής για τον Abiy -ένας πόλεμος, ο οποίος είχε δρομολογηθεί πριν από το Νόμπελ Ειρήνης το 2019, το οποίο τον μετέτρεψε, για ένα διάστημα, σε παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης.
Το βραβείο Νόμπελ αποτέλεσε απόρροια της ειρηνευτικής συμφωνίας που συνήψε ο Abiy με τον Isaias Afwerki, τον αυταρχικό ηγέτη της (γειτονικής) Ερυθραίας, λίγους μήνες μετά την άνοδό του στην εξουσία το 2018. Αυτή η συμφωνία τερμάτισε έναν πόλεμο δύο δεκαετιών μεταξύ δύο γειτονικών αντιπάλων και καλλιέργησε ελπίδες για μια ευρύτερη αλλαγή στην περιοχή.
Αντί αυτού, όμως, το Νόμπελ ενθάρρυνε τον Abiy και τον Isaias να σχεδιάσουν κρυφά μια εκστρατεία πολέμου εναντίον των αμοιβαίων εχθρών τους στο Tigray, όπως μαρτυρούν νυν και πρώην αξιωματούχοι της Αιθιοπίας, οι οποίοι μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Τους μήνες που προηγήθηκαν οι πολεμικές μάχες, ο Abiy μετακίνησε στρατεύματα προς το Tigray και έστειλε στρατιωτικά αεροπλάνα στην Ερυθραία. Πίσω από κλειστές πόρτες, οι σύμβουλοί του και οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι συζητούσαν για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της σύγκρουσης. Όσοι διαφώνησαν απολύθηκαν, ανακρίθηκαν υπό την απειλή όπλου ή αναγκάστηκαν να φύγουν.
Παραμένοντας λαμπαρός από το Νόμπελ, η Δύση αγνόησε τα προειδοποιητικά σημάδια, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Αυτό τελικά βοήθησε να ανοίξει ο δρόμος στον πόλεμο.
«Ένιωθε ότι είχε τη διεθνή υποστήριξη και ότι αν πήγαινε σε πόλεμο στο Tigray, δεν θα γινόταν τίποτα», τόνισε ο Gebremeskel Kassa, πρώην αξιωματούχος της διοίκησης του Abiy, ο οποίος έχει εξοριστεί στην Ευρώπη. «Και είχε δίκιο».
Η εκπρόσωπος του Abiy, ο υπουργός Πληροφοριών της Ερυθραίας και η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ δεν απάντησαν σε ερωτήματα σχετικά με το παρόν άρθρο.
Η γρήγορη στρατιωτική νίκη που υποσχέθηκε ο Abiy, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη. Οι αντάρτες στο Tigray κατατρόπωσαν τα αιθιοπικά στρατεύματα και τους Ερυθραίους συμμάχους τους το καλοκαίρι, ενώ τον Νοέμβριο έφτασαν σε απόσταση 250 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα.
Πρόσφατα, οι κυβερνητικές δυνάμεις ανακατέλαβαν δύο στρατηγικές πόλεις, οι οποίες είχαν καταληφθεί από τους αντάρτες -η τελευταία ανατροπή σε μια σύγκρουση που έχει ήδη κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές και οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες σε συνθήκες λιμού.
Οι αναλυτές ισχυρίζονται ότι η μετάβαση του Abiy από τον ρόλο του ειρηνοποιού στον ρόλο του διοικητή σε πεδίο μάχης, είναι μια προειδοποιητική ιστορία για το πώς η Δύση, απεγνωσμένη να βρει έναν νέο ήρωα στην Αφρική, έκανε ξεκάθαρα λάθος.
«Η Δύση πρέπει να επανορθώσει τα λάθη της στην Αιθιοπία» δήλωσε ο Άλεξ Ρόντος, πρώην διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κέρας της Αφρικής. «Δεν εκτίμησε σωστά τον Abiy. Ενδυνάμωσε τον Isaias. Τώρα το ζήτημα είναι αν μια χώρα 110 εκατομμυρίων κατοίκων μπορεί να αποφύγει τη διάλυση».
