Στην κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία με φόντο τις εξελίξεις στη Συρία αναφέρεται άρθρο της Εφράτ Λάχτερ στο Fox News, σε μία περίοδο που οι σχέσεις Άγκυρας – Τελ Αβίβ απασχολούν ιδιαίτερα τα διεθνή ΜΜΕ.
Οι δηλώσεις Τουρκίας – Ισραήλ
Τη Δευτέρα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επέκρινε το Ισραήλ για την επέκταση των εποικισμών στα Υψίπεδα του Γκολάν, χαρακτηρίζοντάς το μέρος της «επέκτασης των συνόρων μέσω κατοχής» από το Ισραήλ. Η Τουρκία προέτρεψε το Ισραήλ να συμμορφωθεί με τη Συμφωνία Αποδέσμευσης του 1974, η οποία καθιέρωσε κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Συρίας.
Το Fox News αναφέρεται στην ανάρτηση του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών στο «Χ» στην οποία σημειώνεται ότι «η Τουρκία συστηματικά καταπατά το συριακό έδαφος… Περίπου το 15% του εδάφους της Συρίας βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Τουρκίας. Σε αυτές τις περιοχές, το τουρκικό νόμισμα χρησιμοποιείται και η τουρκική τράπεζα υποκαταστήματα και ταχυδρομικές υπηρεσίες.
»Επιπλέον, ο τουρκικός στρατός βομβαρδίζει υποδομές στη βορειοανατολική αυτόνομη περιοχή της Συρίας χρησιμοποιώντας αεροσκάφη και UAV. Η Τουρκία υποστηρίζει τις τζιχαντιστικές δυνάμεις που επιχειρούν εναντίον Κούρδων στη Συρία. Η τελευταία χώρα που μπορεί να μιλήσει για κατοχή στη Συρία είναι η Τουρκία… Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την Τουρκία επιθετικότητα και βία κατά των Κούρδων στη Συρία !».
Η ασυνήθιστα έντονη ανταλλαγή αντεγκλήσεων αντανακλά ένα νέο χαμηλό επίπεδο στις διμερείς σχέσεις, σύμφωνα με την Gallia Lindenstrauss, του Ιnstitute for National Security Studies. «Οι σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας βρίσκονται τώρα στο χαμηλότερο σημείο τους εδώ και δεκαετίες», δήλωσε στο Fox News Digital.
«Τον Μάιο, η Τουρκία επέβαλε πλήρη εμπορική απαγόρευση στο Ισραήλ, διακόπτοντας όλους τους άμεσους δεσμούς. Αυτό είναι πρωτοφανές για χώρες που διατηρούν διπλωματικές σχέσεις».
Η ρητορική του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επιδεινώσει περαιτέρω τις σχέσεις. Η υποστήριξή του στη Χαμάς, η οποία πραγματοποίησε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, και οι κατηγορίες του για «γενοκτονία» στη Γάζα έχουν προκαλέσει την οργή του Ισραήλ, όπως αναφέρει το άρθρο.
Και υπενθυμίζει τις δηλώσεις Ερντογάν πως «πρέπει να είμαστε πολύ δυνατοί ώστε το Ισραήλ να μην μπορεί να κάνει αυτά τα γελοία πράγματα στην Παλαιστίνη», δήλωσε ο Ερντογάν τον Ιούλιο. «Όπως μπήκαμε στο Καραμπάχ, όπως μπήκαμε στη Λιβύη, μπορεί να κάνουμε παρόμοια με αυτούς».
Το Ισραήλ «απτή απειλή»
Ο Ερντογάν προέτρεψε επίσης τα ισλαμικά έθνη να ενωθούν ενάντια στο Ισραήλ, αποκαλώντας το «την πιο απτή απειλή για την περιφερειακή και παγκόσμια ειρήνη». Η Lindenstrauss τόνισε την υποστήριξη της Τουρκίας στη Χαμάς ως σημαντική πηγή έντασης. «Η Τουρκία υποστηρίζει τη Χαμάς και θέλει να δει τη Χαμάς να παραμένει επικεφαλής στη Γάζα μετά τον πόλεμο», ανέφερε.
Το Ισραήλ εξακολουθεί να ανησυχεί όλο και περισσότερο για τη στρατιωτική συγκέντρωση δυνάμεων της Τουρκίας στη βόρεια Συρία. Η Lindenstrauss σημείωσε ότι οι φιλοδοξίες της Άγκυρας αυξάνονται. «Η Τουρκία έχει τον έλεγχο των βόρειων περιοχών και υποστήριξε τους αντάρτες εναντίον του Άσαντ», είπε. «Το ερώτημα τώρα είναι εάν η επιρροή της Τουρκίας θα επεκταθεί νοτιότερα, καθιστώντας την Άγκυρα ως προστάτη του αναδυόμενου καθεστώτος».
Η Lindenstrauss τόνισε στο Fox News την οικονομική εξάρτηση της Τουρκίας από το Κατάρ, αναφέροντας την πρόσφατη συνάντηση του Ερντογάν με τον εμίρη του Κατάρ. «Η Τουρκία δεν μπορεί να διατηρήσει την επιρροή της στη Συρία μόνη της», είπε. «Χρειάζεται τη συνεργασία των κρατών του Κόλπου, ιδιαίτερα από το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για να χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση της Συρίας».
Οι Κούρδοι
Η προσοχή της Τουρκίας παραμένει στην εξάρθρωση του ελέγχου των Κούρδων στη βόρεια Συρία, ιδιαίτερα γύρω από το Κομπάνι, μια πόλη συμβολική για τους Κούρδους. Η τρέχουσα στρατηγική της Άγκυρας υπενθυμίζει την εισβολή της το 2019, η οποία εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους.
«Οι Κούρδοι ελέγχουν φυλακές που κρατούν χιλιάδες μαχητές του ISIS», είπε η Lindenstrauss. «Αυτές οι φυλακές είναι κρίσιμες για τις ΗΠΑ , το Ισραήλ και τη Δύση. Η αποδυνάμωση του κουρδικού ελέγχου κινδυνεύει με περιφερειακή αποσταθεροποίηση και αναζωπύρωση του ISIS».
Το άρθρο επισημαίνει πως καθώς η Τουρκία βαθαίνει την παρουσία της στη Συρία, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι συγκρούσεις με το Ισραήλ θα μπορούσαν να γίνουν αναπόφευκτες. Ο Δρ Hay Eytan Cohen Yanarocak του Κέντρου Moshe Dayan του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ έκανε παραλληλισμούς με τις παρεμβάσεις της Τουρκίας στη Λιβύη και το Αζερμπαϊτζάν. «Εάν οι τουρκικές δυνάμεις κινηθούν κοντά με ισραηλινές επιχειρήσεις ή συμμάχους, ο κίνδυνος ακούσιων συγκρούσεων θα αυξηθεί δραματικά», όπως δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων TPS-IL.
Συμφέρον να αποφύγουν τη σύγκρουση
Παρά την έντονη ρητορική, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι και οι δύο χώρες έχουν κοινό συμφέρον να αποφύγουν την άμεση σύγκρουση. «Τα κύρια συμφέροντα της Τουρκίας είναι στη βόρεια Συρία, ενώ το Ισραήλ επικεντρώνεται στο νότο», δήλωσε η Lindenstrauss. «Το Ισραήλ και η Τουρκία κατάφεραν να δημιουργήσουν διαύλους αποφυγής σύγκρουσης με τη Ρωσία στη Συρία για να μειώσουν τις τριβές. Παρόμοιοι μηχανισμοί θα είναι απαραίτητοι και εδώ, έστω και αν λειτουργούν αθόρυβα».
Ο Yanarocak προειδοποίησε για αυξανόμενους κινδύνους. «Οι ουρανοί είναι το όριο για το πόσο θα μπορούσε να επιδεινωθεί αυτή η κατάσταση», είπε. «Ήρθε η ώρα να δώσουμε προσοχή».
