Ο ασπέργιλλος αναπτύσσεται συχνά σε πεσμένα φύλλα, κομπόστ, σε βλάστηση που αποσυντίθεται, αλλά μπορεί να ανιχνευθεί και σε χώρους με θερμό και υγρό περιβάλλον, όπως το μπάνιο. Παρότι δεν πρόκειται για τον μύκητα που προκαλεί τη λεγόμενη «μαύρη μούχλα», είναι πιθανό να οδηγήσει σε λοιμώξεις, ιδίως σε ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενα νοσήματα.
Ανάμεσα σε αυτές η αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση, το ασπεργίλλωμα, καθώς και η σοβαρή διεισδυτική πνευμονική ασπεργίλλωση.
Κύρια οδός μόλυνσης από τον μύκητα είναι η εισπνοή αερομεταφερόμενων σπορίων διαμέτρου μόλις 2-3 μm που διεισδύουν στον οργανισμό.
Αν η ασπεργίλλωση δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στους πνεύμονες, ακόμα και θάνατο.
Πώς συνδέεται, όμως, ο μύκητας αυτός με την κλιματική αλλαγή και γιατί οι επιστήμονες εκφράζουν αγωνία για εξάπλωσή του στην Ευρώπη, ακόμα και σε περιοχές που παλαιότερα δεν εντοπιζόταν συχνά;
Σύμμαχος του ασπέργιλλου είναι οι συνθήκες που διαμορφώνονται στο περιβάλλον, επομένως η κλιματική αλλαγή ευνοεί τη διασπορά του, όπως προκύπτει από μελέτη του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, της Ιατρικής Σχολής του Λίβερπουλ και του Κέντρου Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία δημοσιεύθηκε στο Research Square.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα είδη ασπέργιλλου μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις σε ανθρώπους, ζώα και φυτά και με την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας αναμένεται οι μύκητες να εξαπλωθούν.
Με τη χρήση δεδομένων και υπολογιστικά μοντέλα, οι επιστήμονες κατάφεραν να προβλέψουν τη μετακίνηση τριών παθογόνων του ασπέργιλλου.: A. Fumigatus, A. flavus και A. Niger. Ο πρώτος είναι πιο κοινός σε εύκρατα κλίματα, ενώ οι άλλοι δύο κυριαρχούν σε θερμότερες περιοχές.
Βάσει των υπολογισμών των ερευνητών, στο μέλλον θα υπάρξουν μετατοπίσεις προς τον βορρά και για τα τρία είδη, ιδίως υπό έντονη αύξηση της θερμοκρασίας.
Εκτιμάται, λοιπόν, ότι θα «ταξιδέψουν» σε βορειότερες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής.
Ο Νόρμαν βαν Ράιν, ερευνητής του Wellcome Trust στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ο οποίος συνυπέγραψε την έκθεση, μιλώντας στους Financial Times, δήλωσε ότι «ο κόσμος πλησιάζει σε ένα σημείο καμπής όσον αφορά την αύξηση των μυκητιακών παθογόνων, τα οποία ευδοκιμούν σε πολλά περιβάλλοντα», ανάμεσα σε αυτά τις κατοικίες.
Όπως είπε ο Ράιν, οι μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να επηρεάσουν «εκατοντάδες χιλιάδες ζωές» και να παρατηρηθούν «αλλαγές στην κατανομή των ειδών. Σε 50 χρόνια, το πού αναπτύσσονται και από τι μολυνόμαστε θα είναι εντελώς διαφορετικό».
Όπως αναφέρει η εφημερίδα, ο fumigatus θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε ένα επιπλέον 77% της Ευρώπης έως το έτος 2100, ενώ θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και ως το Βόρειο Πόλο, εκθέτοντας τουλάχιστον εννέα εκατ. ανθρώπους σε μόλυνση.
Στην Daily Mail η Βιβ Γκούσενς από το Wellcome Trust τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώσει την κατάσταση, με αποτέλεσμα περισσότερες μολύνσεις σε υγιείς ανθρώπους.
«Τα μυκητιακά παθογόνα αποτελούν σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία προκαλώντας λοιμώξεις και διαταράσσοντας τα συστήματα τροφίμων», πρόσθεσε και συμπλήρωσε ότι «η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώσει αυτούς τους κινδύνους. Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, πρέπει να καλύψουμε σημαντικά κενά στην έρευνα.
Για αυτό το λόγο, το ταμείο του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ θα δαπανήσει πάνω από 50 εκατ. λίρες για σχετικές μελέτες το επόμενο έτος. Αφορμή στάθηκε η εξάπλωση του fumigatus το 2021 που έπληξε ασθενείς με Covid και εξασθενημένους πνεύμονες που νοσηλεύονταν σε μονάδες εντατικής θεραπείας, σκοτώνοντας έως και το 70% των προσβεβλημένων.
