Ο ψηφιακός τηλεφωνητής (συνέχεια του chat mΑΙgov) θα είναι σε θέση να απαντά άμεσα σε ερωτήματα, να καταγράφει αιτήματα που απαιτούν περαιτέρω επεξεργασία και να δημιουργεί αυτόματα ψηφιακά δελτία εξυπηρέτησης (tickets) για λογαριασμό του πολίτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δοκιμές που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα δείχνουν υψηλό βαθμό αξιοπιστίας και απόδοσης του συστήματος. Με την ενεργοποίησή του θα μπει τέλος σε τηλέφωνα που δεν απαντώνται ή στην ανάγκη για φυσική παρουσία στα κτηματολογικά γραφεία, οδηγώντας έτσι τόσο στην αποσυμφόρηση του φορέα όσο και στη βελτίωση της εξυπηρέτησης.
Οπως δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος του Κτηματολογίου, Στέλιος Σακαρέτσιος, «ο ψηφιακός τηλεφωνητής με Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι απλώς μία ακόμα καινοτομία, είναι το τέλος της αναμονής και η αρχή μιας νέας εποχής εξυπηρέτησης. Με δυνατότητα διασύνδεσης με τις κρατικές βάσεις δεδομένων και λειτουργία σε πραγματικό χρόνο, δημιουργούμε ένα σύστημα που καταλαβαίνει το αίτημα του πολίτη, το ταξινομεί και το διαχειρίζεται χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς φυσική παρουσία, χωρίς χάσιμο χρόνου. Το Κτηματολόγιο θέλουμε να γίνει πρότυπο εξυπηρέτησης και αποδοτικότητας. Με τη δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης περνάμε από την εποχή των κλειστών τηλεφώνων στην εποχή των έξυπνων απαντήσεων».
Ο ψηφιακός τηλεφωνητής είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Κτηματολογίου με ψηφιακό πρόσημο που περιλαμβάνει πληθώρα εφαρμογών, όπως την πλατφόρμα metavoles.ktimatologio.gr για χωρικές μεταβολές και διόρθωση των ορίων των γεωτεμαχίων λόγω λαθών, τον διαδραστικό χάρτη της κτηματογράφησης maps.ktimatologio.gr, τον ψηφιακό φάκελο μεταβίβασης ακινήτων μέσω του οποίου 1.838 αγοραπωλησίες ολοκληρώθηκαν σε μόλις μία εργάσιμη ημέρα και ο οποίος προχθές, Παρασκευή, τέθηκε σε πλήρη παραγωγική λειτουργία ενώ πλέον, εκτός από τις αγοραπωλησίες, υποστηρίζει και νέες πράξεις, όπως γονικές παροχές, αποδοχές κληρονομιάς και δωρεές.
Επιπλέον, ο φορέας είναι ο πρώτος που αξιοποίησε την Τεχνητή Νοημοσύνη για τον νομικό έλεγχο συμβολαίων. Ετσι, αντί οι υπάλληλοι να διαβάζουν εκατοντάδες σελίδες, σήμερα πλέον το κάνει ο αλγόριθμος γι’ αυτούς, επιβεβαιώνοντας την εγκυρότητα ή όχι της συναλλαγής με μεγάλη ακρίβεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περσινό Σεπτέμβριο, οπότε ενεργοποιήθηκε το σύστημα, έχουν εκδοθεί 118.000 αποφάσεις με την υποστήριξη της ΑΙ εξοικονομώντας τεράστιο χρόνο για το προσωπικό.
Οπως εξηγεί ο κ. Σακαρέτσιος, «πριν από την εφαρμογή του συστήματος ένας πλήρης νομικός έλεγχος απαιτούσε έως και δύο ανθρωποώρες ανά συμβόλαιο. Με την Τεχνητή Νοημοσύνη η ίδια διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από δέκα λεπτά με συγκρίσιμα -και σε αρκετές περιπτώσεις ανώτερα- επίπεδα ακρίβειας. Το όφελος είναι διπλό: απελευθερώνεται κρίσιμο ανθρώπινο δυναμικό και επιταχύνονται οι ροές εργασίας σε όλο το φάσμα της διοικητικής επεξεργασίας».
Μία ακόμη σημαντική μεταρρύθμιση που θα υλοποιηθεί από το Ελληνικό Κτηματολόγιο είναι το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων το οποίο θα συνδέσει όλες τις βάσεις δεδομένων του κράτους, αλλά και ιδιωτικών φορέων που περιέχουν δεδομένα για τα ακίνητα, σε μία και μόνο εφαρμογή. Πρόκειται για μια πλατφόρμα που ενσωματώνει όλα τα data των ακινήτων, όπως είναι το προφίλ τους, η ενοποίηση δεδομένων από όλες τις βάσεις (Κτηματολόγιο, Ε9, ΔΕΗ, Πολεοδομία, ασφαλιστικές), με άμεση πρόσβαση σε πολίτες και φορείς, η απλοποίηση και ασφάλεια στις μεταβιβάσεις κ.ά.
Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης επεξεργάζεται αυτές τις μέρες το σχετικό νομοσχέδιο που θα θέσει το πλαίσιο λειτουργίας της νέας πλατφόρμας και αναμένεται να παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο εντός του Ιουνίου.
Το έργο της κτηματογράφησης από το 36% που βρισκόταν τον Ιούλιο του 2023 έχει ήδη φτάσει στο 65% της επικράτειας, με την εκτίμηση ότι έως το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας, για να φτάσει στα επίπεδα του 92%. Ο κυριότερος λόγος που ενδέχεται να μη φτάσει στο 100% και να μετακινηθεί το χρονοδιάγραμμα για τον τέταρτο μήνα του 2026 είναι οι καθυστερήσεις που καταγράφονται στις τελευταίες μελέτες κτηματογράφησης και αφορούν τις περιοχές Κέρκυρα, Θεσπρωτία, Κρήτη και Βόρειο Αιγαίο, οι οποίες ήταν οι τελευταίες που ανατέθηκαν λόγω προσφυγών από τους αναδόχους.
Ο φορέας του έργου βρίσκεται σε διαδικασία συζητήσεων με τους μελετητές, οι οποίοι για να τροποποιήσουν τις συμβάσεις των έργων ζητούν οικονομικά ανταλλάγματα. Εφόσον οι ρυθμοί δεν επιταχυνθούν όσο θα πρέπει, θα υπάρξει μερική επιμήκυνση της ολοκλήρωσης του έργου προκειμένου το Ελληνικό Κτηματολόγιο να μην κληθεί να επωμιστεί πρόσθετα οικονομικά βάρη από την τροποποίηση των συμβάσεων.
Χιλιάδες εκκρεμότητες
Μετά τις 350.000 εκκρεμότητες των Υποθηκοφυλακείων, η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης θα φέρει στο Κτηματολόγιο έναν επιπλέον γιγαντιαίο όγκο εκκρεμοτήτων, που υπολογίζεται στις 400.000. Στόχος της πολιτικής ηγεσίας και της διοίκησης του Ελληνικού Κτηματολογίου είναι να μηδενιστούν έως το τέλος του έτους όλες οι εκκρεμότητες των Υποθηκοφυλακείων και η αυξημένη παραγωγικότητα να οδηγήσει σε ταχεία εκκαθάριση και των εκκρεμοτήτων που θα προκύψουν από την κτηματογράφηση, καθώς αυτές θα εισέρχονται στο σύστημα σταδιακά, σε κύματα.
Πρόκειται κυρίως για υποθέσεις που σχετίζονται με σφάλματα σε τοπογραφικά δεδομένα, αδήλωτα ακίνητα και εγγραφές που πραγματοποιήθηκαν με ελλιπή ή εσφαλμένα στοιχεία.
Σήμερα το 92% των συναλλαγών στο Κτηματολόγιο πραγματοποιείται ψηφιακά, κάτι που αποτελεί σημαντική τομή για το έργο αν αναλογιστεί κανείς τις τριτοκοσμικές εικόνες με τις ουρές και τα χειρόγραφα χαρτάκια προτεραιότητας που χαρακτήριζαν τη λειτουργία του στο παρελθόν. Η εξέλιξη αυτή πιστώνεται στη σημερινή διοίκηση και συνιστά ενθαρρυντικό δείγμα του ψηφιακού μετασχηματισμού που επιτυγχάνεται.
Επανακαθορισμός των ορίων σε προβληματικές περιοχές
Μία από τις μεγάλες προτεραιότητες αλλά και προκλήσεις για το Κτηματολόγιο αυτή την περίοδο είναι να εκκαθαριστούν οι εκκρεμότητες χωρίς να απαιτηθεί η προσφυγή σε μακροχρόνιες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται ο επαναπροσδιορισμός των ορίων για 29.525 γεωτεμάχια σε όλη την επικράτεια, καθώς στις πρώτες μελέτες κτηματογράφησης διαπιστώθηκαν σοβαρές αστοχίες ως προς τα όρια.
Οπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, οι προηγούμενες προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος δεν απέδωσαν καθώς δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο που να επιτρέπει τη διόρθωση χωρίς τη συναίνεση των όμορων ιδιοκτητών και χωρίς κόστος για τις επιδόσεις μέσω δικαστικών επιμελητών.
Η Πολιτεία αναγνωρίζοντας τα λάθη του παρελθόντος επεξεργάζεται νομοθετική διάταξη που θα ενταχθεί στο νομοσχέδιο για το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων, με την οποία θα προχωρήσει σε επεξεργασία και διορθώσεις στον χάρτη δημοσιοποιώντας τα νέα στοιχεία. Οι ιδιοκτήτες που επηρεάζονται θα έχουν προθεσμία δύο μηνών για να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους σε ένα νέο ψηφιακό εργαλείο (θα έχει τα χαρακτηριστικά μιας ανεξάρτητης πλατφόρμας που θα είναι διαφορετική ανά περιοχή) και δεν θα απαιτείται η μεσολάβηση δικαστικού επιμελητή, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα έχει κόστος για τον πολίτη.
Το Κτηματολόγιο θα εξετάζει τις αντιρρήσεις, αλλά δεν θα δεσμεύεται από αυτές για τη διόρθωση λαθών. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορεί να διορθώνει τα λάθη που έγιναν διοικητικά χωρίς προσφυγή στα δικαστήρια. Τέτοιες περιοχές με αστοχίες και λάθη είναι η Λευκάδα, η Χίος και η Λέσβος, στις οποίες θα χρειαστεί να γίνει επανακαθορισμός των ορίων στο λειτουργούν Κτηματολόγιο.
Ψηφιοποίηση αρχείων
Η στροφή προς την τεχνολογία αποτυπώνεται και στην ψηφιοποίηση των φυσικών αρχείων των Υποθηκοφυλακείων. Μέχρι στιγμής έχουν ψηφιοποιηθεί πάνω από 384 εκατομμύρια σελίδες, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 62% του συνολικού έργου. Παράλληλα, από το Ελληνικό Κτηματολόγιο έχουν παραλειφθεί 222.907.164 σελίδες που αντιστοιχούν στο 37,2% του έργου (έναντι στόχου 30%), που είναι τα αρχεία τα οποία έχουν πλήρως ελεγχθεί και πιστοποιηθεί από ορκωτούς ελεγκτές και μετρούν για την επίτευξη των ορόσημων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το RRF χρηματοδοτεί με 237 εκατ. ευρώ την ψηφιοποίηση 600 εκατομμυρίων σελίδων.
Παρά τη σημαντική πρόοδο που καταγράφεται σε όλα τα επίπεδα για το Κτηματολόγιο, όμως, δεν λείπουν και τα προβλήματα. Η διοίκησή του έρχεται αντιμέτωπη συχνά με εσωτερικές δυσλειτουργίες, όπως η έλλειψη τεχνικής επάρκειας, η αντίσταση κάποιων υπηρεσιακών στελεχών στην ψηφιακή μετάβαση, αλλά και η αδυναμία προσέλκυσης εξειδικευμένου προσωπικού λόγω του περιοριστικού θεσμικού πλαισίου και των χαμηλών αμοιβών.
Την ίδια στιγμή δεν λείπουν φαινόμενα καταχρηστικής συμπεριφοράς με υπαλλήλους που εκμεταλλεύονται τις διαχρονικές ολιγωρίες της κτηματογράφησης και απαιτούν χρήματα από πολίτες για την ταχύτερη διεκπεραίωση υποθέσεων, με σχετικά περιστατικά να καταγράφονται πολύ πρόσφατα παίρνοντας τον δρόμο της Δικαιοσύνης.
Ψηφιακός Συμπαραστάτης στα κτηματολογικά γραφεία
Επιπλέον, με πόρους του ΕΣΠΑ ύψους 4 εκατ. ευρώ προκηρύσσεται άμεσα διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου, ο οποίος θα αναλάβει τη στελέχωση των καταστημάτων του Ελληνικού Κτηματολογίου με εξειδικευμένο προσωπικό και τον απαραίτητο τεχνικό εξοπλισμό.
Η δράση αυτή εντάσσεται στη συνολική στρατηγική για την πλήρη ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου, η οποία, αν και αυξάνει ραγδαία την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών, δημιουργεί την ανάγκη υποστήριξης των πολιτών που δεν είναι εξοικειωμένοι με τα ψηφιακά εργαλεία.
Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζεται η θεσμοθέτηση του ρόλου του Ψηφιακού Συμπαραστάτη, ενός φυσικού προσώπου που θα βρίσκεται εντός των καταστημάτων και θα παρέχει επιτόπια βοήθεια και καθοδήγηση στους πολίτες και τους επαγγελματίες κατά τη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών του Κτηματολογίου.
Η διάρκεια του έργου είναι 48 μήνες και στοχεύει στη διασφάλιση ψηφιακής συμπερίληψης ώστε κανείς πολίτης να μη μείνει πίσω στη μετάβαση στη νέα εποχή.
Αυτόματη μεταγραφή
Το Κτηματολόγιο βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με τους συμβολαιογράφους για την υλοποίηση πλήρως ψηφιακής δομημένης περίληψης με αυτόματη άντληση δεδομένων από κρατικές βάσεις. Ετσι, θα περιορίζονται τα σφάλματα και θα επιταχύνεται σημαντικά ο νομικός έλεγχος.
Θα περιλαμβάνει προκαθορισμένα πεδία (ΚΑΕΚ, στοιχεία συμβαλλομένων, τίμημα, περιγραφή ακινήτου κ.ά.), επιτρέποντας έτσι μέσω αλγορίθμου, εφόσον όλα τα στοιχεία συμφωνούν με τα επίσημα μητρώα, η συναλλαγή να εγκρίνεται αυτόματα και το πιστοποιητικό να δίνεται σε λίγα λεπτά.
