Μπορεί να χρειάστηκαν περίπου 12 χρόνια, αλλά η αναμονή τελείωσε: Το Λάγος, η πόλη της Νιγηρίας με τη μεγαλύτερη κυκλοφοριακή συμφόρηση στον κόσμο, απέκτησε μετρό!
Τους τυχερούς πολίτες που είχαν την ευκαιρία να επιβιβαστούν στα βαγόνια για το παρθενικό ταξίδι της Μπλε Γραμμής που θα καλύπτει απόσταση 27χλμ. υποδέχθηκε ο ίδιος ο κυβερνήτης της πόλης, Μπαμπατζίντε Σάνουο-Όλου.
Φορώντας τη μπλε στολή του σταθμάρχη ο Σάνουο-Όλου εγκαινίασε το έργο και περνώντας από βαγόνι σε βαγόνι συνομιλούσε με τους πολίτες και ανακοίνωνε τους σταθμούς του συρμού.
Η κατασκευή της γραμμής ξεκίνησε το 2009 με στόχο την παράδοσή της το 2011, αλλά οι περιορισμοί χρηματοδότησης για το έργο αξίας 132 εκατ. δολαρίων καθυστέρησαν την εκτέλεσή της. Η Blue Line Rail κατασκευάστηκε από την China Civil Engineering Construction Corp. και θα μεταφέρει 150.000 επιβάτες καθημερινά, σύμφωνα με την Αρχή Μεταφορών της Μητροπολιτικής Περιοχής του Λάγος.
Με πληθυσμό 20 εκατ. κατοίκων το Λάγος είναι η πόλη με τη χειρότερη κίνηση στον κόσμο, σύμφωνα με πληροφορίες της διαδικτυακής βάσης δεδομένων Numbeo.
Ο Σάνουο-Όλου το 2021 είχε δηλώσει ότι χρειάζεται να δαπανηθούν 15 δισ. δολάρια και απαιτούνται περίπου πέντε χρόνια για τη βελτίωση του οδικού δικτύου και εκείνο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
Η επίγεια Μπλε Γραμμή, λοιπόν, αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά την πόλη στην οποία καταφθάνουν καθημερινά πολίτες από όλη τη χώρα. Όταν θα είναι πλήρως λειτουργική θα μεταφέρει περίπου 1.200 επιβάτες σε κάθε δρομολόγιο και θα μειώσει το χρόνο που χρειάζονται για να καλυφθούν μεγάλες αποστάσεις. Για παράδειγμα από την τοποθεσία Mile 2 κοντά στο Tin Can Island, το πιο πολυσύχναστο λιμάνι της χώρας, ως την περιοχή Marina θα χρειάζονται μόλις 25 λεπτά και όχι 3 ώρες όπως πριν την κατασκευή της γραμμής.
«Μια μεγαλούπολη δε μπορεί να είναι λειτουργική χωρίς αποτελεσματική γραμμή μετρό. Παρ’όλα αυτά το Λάγος δε χρειάζεται μόνο το μετρό. Πρέπει να αναπτύξει και τις μετακινήσεις στις υδάτινες οδούς καθώς είναι παράκτια πόλη. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο δίκτυο μεταφορών. Αυτά είναι που θα ανακουφίσουν την πόλη από τη συμφόρηση», δήλωσε ο Αμπετιλέουα Αντεμπάτζο, διευθύνων σύμβουλος της CFG Advisory με έδρα το Λάγος.
Προς το παρόν, το κυκλοφοριακό αδιέξοδο ζημιώνει το κράτος περίπου 5 δισ. δολάρια ετησίως καθώς οι πολίτες χάνουν ώρες εργασίας αφού δαπανούν συνολικά 14,1 εκατ. ώρες την ημέρα στο δρόμο, σύμφωνα με μια έκθεση του 2021 του Ινστιτούτου Έρευνας Danne.
Ο Σάνουο-Όλου έδωσε την εντολή λειτουργίας της Μπλε Γραμμής τον περασμένο Δεκέμβριο, ωστόσο δεν κατέστη δυνατή καθώς μία μονάδα για την τροφοδοσία των ηλεκτρικών συρμών δεν ήταν έτοιμη.
Ανάλογα περιστατικά καθυστερήσεων στη λειτουργία υπηρεσιών είναι συχνά στην Νιγηρία. Ήταν το 2018 όταν η κυβέρνηση εγκαινίασε τρένο που συνέδεε την πρωτεύουσα, Αμπούτζα, με το αεροδρόμιό της. Πέντε χρόνια μετά τα βαγόνια παραμένουν κλειδωμένα στο αμαξοστάσιο. Στο μεταξύ, η Νιγηρία δαπανά 50 εκατ. δολάρια ετησίως για να καλύψει τα δάνεια 500 εκατ. δολαρίων που έλαβε για το έργο από την Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών της Κίνας.
Το Λάγος έχει πειραματιστεί και με άλλες μορφές μαζικής μεταφοράς. Το 2008 ξεκίνησε η λειτουργία δικτύου λεωφορείων ταχείας κυκλοφορίας, γνωστό ως BRT-lite, το οποίο δημιουργήθηκε με τη χρηματοδότηση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Περίπου 4 εκατ. πολίτες αγόρασαν εισιτήρια, αλλά το δίκτυο δεν είναι ικανό να καλύψει τη ζήτηση του διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού.
Η Μπλε Γραμμή θα πραγματοποιεί 12 δρομολόγια την ημέρα για δύο εβδομάδες, τα οποία στη συνέχεια θα αυξηθούν σε 76, με 150.000 επιβάτες να εκτιμάται ότι θα ταξιδεύουν καθημερινά, σύμφωνα με τις αρμόδιες αρχές. Η δεύτερη φάση του δικτύου που θα εκτείνεται από το Mile 2 έως το Okokomaiko, προς τα σύνορα της πολιτείας με το γειτονικό Μπενίν, είναι υπό κατασκευή και θα αυξήσει το συνολικό μήκος της διαδρομής στα 27,5 χλμ. Αναμένεται να ολοκληρωθούν επιπλέον 37 χλμ. σιδηροδρομικής γραμμής που θα συνδέει το ανατολικό και το δυτικό τμήμα της πόλης μέχρι το τέλος του έτους διευκολύνοντας περαιτέρω την κυκλοφορία. Σύμφωνα με τον κυβερνήτη η κόκκινη γραμμή, όπως θα ονομάζεται, είναι έτοιμη κατά το 95%.
Στο Λάγος κατοικούν 13.800 πολίτες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σύμφωνα με το Our World in Data, με τον παγκόσμιο δείκτη του Economist Intelligence Unit για το 2023 να το κατατάσσει στις λιγότερο βιώσιμες πόλεις του κόσμου.
Ο πρόεδρος της χώρας, Μπόλα Τινούμπου, τον περασμένο Ιούνιο απελευθέρωσε τις τιμές της βενζίνης, με αποτέλεσμα να σημειωθεί ραγδαία αύξηση στα καύσιμα, αναγκάζοντας πολλούς οδηγούς να βάλουν φρένο στην οδήγηση.
Οι κάτοικοι του Λάγος δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους στη μετακίνησή τους συγκριτικά με άλλες μεγάλες πόλεις της Αφρικής, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Το μετρό αναμένεται ότι θα είναι βοηθητικό και οι επιβάτες θα κληθούν να καταβάλουν μόνο το ήμισυ του αντιτίμου (το ολόκληρο στοιχίζει 750 νάιρα, δηλαδή 0,97 δολάρια), με την κυβέρνηση να επιδοτεί μέρος του εισιτηρίου σε μία προσπάθεια να μετριάσει το αυξανόμενο κόστος ζωής. Αυτό θα μπορούσε να κοστίσει στην κυβέρνηση 1,7 δις. νάιρα μηνιαίες επιδοτήσεις, εάν το τρένο κυκλοφορεί με τη μέγιστη χωρητικότητα, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg.
«Αυτό θα φέρει τεράστια ανακούφιση στο Λάγος», είπε ο επιχειρηματίας Φρανκ Μόμο που ήταν από τους πρώτους επιβάτες του μετρό και συμπλήρωσε: «Θα αφήσω το αυτοκίνητό μου για το τρένο γιατί είναι πιο γρήγορο και πιο βολικό».
