Να μειώσουν την κατανάλωση ρεύματος κατά 15% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα της περυσινής χρονιάς θα κληθούν τα νοικοκυριά για να λάβουν αυξημένη επιδότηση από τον Οκτώβριο. Το κίνητρο, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, θα ενσωματωθεί στον νέο μηχανισμό επιδοτήσεων που αναπροσαρμόζεται στη βάση αφενός των δημοσιοοικονομικών περιθωρίων και αφετέρου των προτάσεων της Κομισιόν για μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10% και υποχρεωτικά κατά 5% τις ώρες αιχμής.
Το κίνητρο δεν πρόκειται να αφήσει ασυγκίνητα τα νοικοκυριά, που έχουν ήδη αρχίσει να κατεβάζουν τους διακόπτες για να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος ρεύματος. Το ερώτημα ωστόσο είναι το πώς θα πιστοποιείται το ποσοστό μείωσης σε μηνιαία βάση, αφού η καταμέτρηση από τον ΔΕΔΔΗΕ γίνεται ανά τετράμηνο και για μεγάλο αριθμό καταναλωτών ξεπερνάει το 8μηνο. Στην καλύτερη περίπτωση, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, το μπόνους εξοικονόμησης θα φθάνει στους καταναλωτές με τετράμηνη τουλάχιστον καθυστέρηση. Ερωτήματα ωστόσο τίθενται και ως προς την αξιοπιστία του μηχανισμού αυξημένης επιδότησης για μειωμένη κατανάλωση με βάση αναφοράς την αντίστοιχη περυσινή κατανάλωση, δεδομένου ότι αυτό που διαφοροποιεί αισθητά την οικιακή κατανάλωση είναι οι καιρικές συνθήκες, λόγω της χρήσης κλιματιστικών για ψύξη ή θέρμανση. Το νέο μοντέλο των κλιμακωτών επιδοτήσεων και της σύνδεσης με την εξοικονόμηση συνοδεύεται όμως και από μικρότερης κλίμακας ζητήματα, αλλά με όχι αμελητέα επίπτωση στην τσέπη των καταναλωτών, όπως για παράδειγμα με τι στοιχεία θα συγκριθεί η κατανάλωση ενός νοικοκυριού που δεν διαμένει στην ίδια κατοικία με πέρυσι ή μιας οικογένειας που τα μέλη έχουν αυξηθεί είτε γιατί προστέθηκε ένα νέο είτε γιατί επέστρεψε κάποιο που είχε μεταναστεύσει.
Πολλά από αυτά, όμως, δεν θα απασχολούσαν και η καταμέτρηση της κατανάλωσης θα ήταν εξαιρετικά απλή και υπόθεση ανά ώρα ή και ανά τέταρτο ακόμη, εάν το ελληνικό δίκτυο είχε ψηφιοποιηθεί και είχαν εγκατασταθεί «έξυπνοι» μετρητές, όπως συμβαίνει εδώ και δεκαετίες σε άλλα ευρωπαϊκά δίκτυα.
Η Ε.Ε. κατέστησε υποχρεωτική για τα κράτη-μέλη την αντικατάσταση των αναλογικών μετρητών με «έξυπνους» σε ποσοστό 80% μέχρι το 2020 με την οδηγία (72/2009) για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού ως προϋπόθεση για τη λειτουργία της και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Εάν η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών –που καρκινοβατεί από το 2014– είχε ολοκληρωθεί, οι δυσκολίες θα μειώνονταν σημαντικά.
Το φιλόδοξο project της αντικατάστασης 7,5 εκατ. μετρητών ξεκίνησε από τον ΔΕΔΔΗΕ με έναν πιλοτικό διαγωνισμό το 2014 για την εγκατάσταση 160.000 «έξυπνων» μετρητών στο δίκτυο χαμηλής τάσης σε Ξάνθη, Λέσβο, Λήμνο, Αγιο Ευστράτιο, Λευκάδα και σε περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2015. Τα αντικρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα, που προσέβλεπαν στο μεγάλο έργο αξίας 1 δισ. που θα ακολουθούσε, μέσω σειράς ενστάσεων και δικαστικών προσφυγών τορπίλισαν τις πρώτες προσπάθειες. Ακολούθησε η περίοδος οικονομικής ένδειας της ΔΕΗ. Το σταθερό και εγγυημένο έσοδο του ΔΕΔΔΗΕ δεν περίσσευε για επενδύσεις, αφού έπρεπε να αντισταθμίζει τις ζημίες της παραγωγής και της εμπορίας για να μπορέσει η εταιρεία να κρατηθεί όρθια.
Η νέα διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ έβαλε τέλος στον στοιχειωμένο διαγωνισμό τον Μάρτιο του 2021 και επανεκκίνησε το φιλόδοξο project για την αντικατάσταση 7,5 εκατ. μετρητών μέσω ενός σταδιακού προγράμματος με ορίζοντα το 2030. Και το νέο αυτό εγχείρημα, όμως, ξεκίνησε με καθυστερήσεις. Ο πρώτος διαγωνισμός για έναν όγκο μετρητών μεταξύ 2-3 εκατ. τεμαχίων είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2021 και έπειτα από πέντε συνεχόμενες αναβολές στις 10 Ιουνίου υποβλήθηκαν προσφορές από 7 από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου διεθνώς. Η διαδικασία βρίσκεται στο στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών και από τον χρόνο ολοκλήρωσής της θα εξαρτηθεί και η επίτευξη του στόχου για την εγκατάσταση 300.000 μετρητών φέτος.
Με τους «έξυπνους» μετρητές οι καταναλωτές έχουν διαρκή πρόσβαση στα στοιχεία τωρινών και προηγούμενων μετρήσεων μέσω οικιακής οθόνης ή του Διαδικτύου και δυνατότητα διαχείρισης των φορτίων τους για εξοικονόμηση ρεύματος. Ο καταναλωτής ανά πάσα στιγμή μπορεί να βλέπει την ενέργεια που καταναλώνει η κάθε συσκευή του και να έχει λεπτομερή ανάλυση για το κόστος της ενέργειας που καταναλώνει ανά ώρα και σύγκρισης με προηγούμενους μήνες.
Παρέχουν τη δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικών τιμολογίων στη διάρκεια του 24ώρου, ανάλογα με τη διακύμανση της ζήτησης και του κόστους στη χονδρεμπορική αγορά, διευκολύνοντας την καλύτερη διαχείριση των φορτίων τις ώρες αιχμής. Σήμερα υπάρχει μόνο η δυνατότητα για χαμηλή νυχτερινή χρέωση με ξεχωριστό μετρητή. Παράλληλα ο διαχειριστής δικτύου θα έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει τις βλάβες εξ αποστάσεως και να επεμβαίνει άμεσα για την αποκατάστασή τους.
