Μια παράξενη ιστορία εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στο πολύπαθο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου. Ο φορέας διαχείρισης της περιοχής και τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις κατήγγειλαν μεγάλης κλίμακας επέμβαση σε αδόμητη περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Ο άμεσα εμπλεκόμενος υποστηρίζει ότι οι κατηγορίες είναι ανυπόστατες. Ενώ η Περιφέρεια αρχικά πραγματοποίησε αυτοψία και επέβαλε πρόστιμο 200.000 ευρώ, στη συνέχεια μετέτρεψε το πρόστιμο σε 10.000 ευρώ προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση των περιβαλλοντικών οργανώσεων, με τη WWF να μιλάει για «κατάσταση Aγριας Δύσης» στο νησί.
Η υπόθεση ξεκινάει το 2015, όταν οι φύλακες του φορέα διαχείρισης, πραγματοποιώντας περιπολία από θαλάσσης, διαπίστωσαν εκτεταμένες παρεμβάσεις μεγάλης έκτασης σε πλαγιά ανάμεσα στις παραλίες Δάφνης και Σεκανίων. Η περιοχή βρίσκεται εντός του Εθνικού Πάρκου (ζώνη προστασίας τοπίου) και εντός περιοχής Natura. Ο φορέας προχώρησε σε καταγγελία, ενώ το ίδιο έπραξαν και τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο νησί: WWF, Αρχέλων, Medasset και MOm. Ακολούθησε το 2016 αυτοψία από Κλιμάκιο Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος της περιφερειακής ενότητας Ζακύνθου, που επιβεβαίωσε ότι είχαν γίνει εκτεταμένες παρεμβάσεις, καταγράφοντας πλήθος παρανομιών, ανάμεσα στις οποίες η διάνοιξη δρόμου ενός χιλιομέτρου από την κορυφογραμμή έως την ακτή.
Το κλιμάκιο κατέληξε ότι οι παρεμβάσεις οδήγησαν «στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την καταστροφή του τοπίου της περιοχής και τη δημιουργία μεγάλης έκτασης περιβαλλοντικής ζημιάς», επισημαίνοντας ότι οι εργασίες έγιναν χωρίς να ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη του φορέα. Η έκθεση αυτοψίας οδήγησε το 2018 στην επιβολή προστίμου ύψους 200.000 ευρώ στον ιδιοκτήτη της έκτασης, ενώ το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του υπουργείου Περιβάλλοντος παρενέβη και ζήτησε τη λήψη μέτρων για την αποκατάσταση της ζημιάς. Η υπόθεση οδηγήθηκε στη Δικαιοσύνη και διερευνάται τόσο σε διοικητικό όσο και σε ποινικό επίπεδο.
Τα επόμενα έτη ο φορέας κατήγγειλε τη συνέχιση των εργασιών και έτσι το 2020 πραγματοποιήθηκε νέα αυτοψία από το κλιμάκιο της Περιφέρειας. Το κλιμάκιο διαπίστωσε ότι είχαν γίνει χωματουργικές εργασίες, εργασίες κατασκευής ξερολιθιών και φύτευση ελαιόδεντρων. Κατόπιν, τον Μάιο του 2022 η Περιφέρεια εξέδωσε νέα απόφαση, μειώνοντας το επιβληθέν πρόστιμο από 200.000 ευρώ σε 10.000 ευρώ. Την απόφαση υπογράφει ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Σπύρος Ιωάννου. «Καταρχήν οι αποφάσεις λαμβάνονται πάντα με βάση την εισήγηση της υπηρεσίας», λέει στην «Κ». «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πολλές από τις διαπιστώσεις του κλιμακίου ελέγχου ήταν εσφαλμένες. Η παρέμβαση κατά κύριο λόγο δεν έγινε σε δασική έκταση, ούτε υπήρξαν επεμβάσεις στον αιγιαλό. Η συντήρηση υφιστάμενου οδικού δικτύου σε ιδιωτική έκταση επιτρέπεται ακόμα και εντός Εθνικού Πάρκου χωρίς την άδεια του φορέα διαχείρισης. Επομένως το πρόστιμο έπρεπε να μειωθεί».
Το αρχικό πρόστιμο των 200.000 ευρώ της Περιφέρειας έπεσε στις 10.000 ευρώ – Τι απαντάει ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος.
«Παράνομες εργασίες»
Από την πλευρά του ο ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, ο φορέας του υπουργείου Περιβάλλοντος που διαδέχθηκε τους φορείς διαχείρισης) υποστηρίζει ότι η επιχειρηματολογία της Περιφέρειας για τη μείωση του προστίμου είναι λανθασμένη. «Η διάνοιξη ή διαπλάτυνση οδών μέσα στο Εθνικό Πάρκο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του (τότε) φορέα διαχείρισης είναι παράνομη. Το επιχείρημα ότι η έκταση δεν είναι δασική ή ότι πρόκειται για εσωτερική οδοποιία δεν ισχύει για τις προστατευόμενες περιοχές», λέει στην «Κ» ο Γιάννης Μητσόπουλος, γενικός διευθυντής του.
Η απόφαση της Περιφέρειας να μειώσει το πρόστιμο προκάλεσε την αντίδραση των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που προσέφυγαν κατά της απόφασης. Ωστόσο η προσφυγή τους απορρίφθηκε με το αιτιολογικό ότι υποβλήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση αντί για διοικητικό δικαστήριο. «Η υπόθεση των αυθαίρετων επεμβάσεων σε μεγάλης έκτασης τμήμα ενός από τα σημαντικότερα εθνικά πάρκα της Μεσογείου και η περικοπή του προστίμου ώστε πλέον να αποτελεί “ποινή-χάδι” δείχνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε κατάσταση Aγριας Δύσης, όπου καθένας κάνει ό,τι θέλει και αγνοεί τους νόμους χωρίς καμία επίπτωση», εκτιμά η Θεοδότα Νάντσου, διευθύντρια Περιβαλλοντικής Πολιτικής της WWF. «Eχουμε μία από τις περιπτώσεις στις οποίες οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν επιτελέσει στο ακέραιο το ελεγκτικό τους έργο, έχουν επιβάλει πρόστιμο και κυρώσεις, και έρχεται η πολιτική ηγεσία (σε περιφερειακό επίπεδο), σβήνει πρόστιμο και επιχειρεί να τακτοποιήσει μια εξόφθαλμη παρανομία».
«Συντήρηση, όχι έργα»
Η «Κ» επικοινώνησε με τον ιδιοκτήτη της έκτασης (τα στοιχεία του βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας) ζητώντας την άποψή του για τα προαναφερθέντα. «Δεν κατασκευάστηκε δρόμος. Υπήρχε προϋφιστάμενη γεωργική πρόσβαση η οποία συντηρήθηκε ώστε να είναι προσβάσιμα τα χωράφια που είναι από παλιά σε αναβαθμίδες», αναφέρει. «Στη συγκεκριμένη ζώνη του Εθνικού Πάρκου επιτρέπεται η αγροτική καλλιέργεια, δεν χρειάζεται αδειοδότηση γι’ αυτό».
