Αλλάζουν τα δεδομένα με την επικείμενη εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού συστήματος εισόδου – εξόδου στις πύλες Σένγκεν, το οποίο θα καταγράφει ηλεκτρονικά τα προσωπικά και τα βιομετρικά δεδομένα επισκεπτών από τρίτες χώρες ενώ θα δίνει τη δυνατότητα μέτρησης του επιτρεπόμενου ορίου παραμονής τους στη Ζώνη Σένγκεν αντικαθιστώντας το παραδοσιακό σφράγισμα των διαβατηρίων.
Η διαδικασία θα είναι περίπλοκη ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία θα πρέπει να εξοπλίσει και τις 61 θαλάσσιες πύλες εισόδους, δηλαδή τα 61 λιμάνια της, με τα απαραίτητα ηλεκτρονικά συστήματα, όπως συμβαίνει στα αεροδρόμια. Οπως, λοιπόν, μπορεί να γίνει αντιληπτό, ο θαλάσσιος τουρισμός θα έχει… θέματα.
Απευθυνθήκαμε στην κυρία Μαρία Δεληγιάννη, διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Διεθνούς Ενωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), για να διαμορφώσουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα.
«Η εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού συστήματος εισόδου – εξόδου στις πύλες Σένγκεν δεν θα αλλάξει τις τωρινές απαιτήσεις ταξιδιωτικών εγγράφων, αλλά αναμένεται να είναι περίπλοκη διαδικασία σε χώρες όπως η Ελλάδα. Και οι 61 θαλάσσιες πύλες εισόδου/λιμάνια της χώρας θα πρέπει να εξοπλιστούν με τα απαιτούμενα ηλεκτρονικά συστήματα, όπως τα αεροδρόμια, προκειμένου να εφαρμόσουν το νέο σύστημα κι έτσι να συνεχίσουν να θεωρούνται συνοριακά σημεία. Παράλληλα, πρέπει να πραγματοποιηθούν και οι απαραίτητες χωροταξικές προσαρμογές», ανέφερε αρχικά, για να εκφράσει στη συνέχεια τις ανησυχίες της όσον αφορά την κρουαζιέρα:
«Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η εφαρμογή του στα μικρότερα λιμάνια και το κατά πόσο θα μπορούν να προετοιμαστούν κατάλληλα ή αν τελικά τα μεγάλα λιμάνια θα επιβαρυνθούν με αυτόν τον ρόλο, κάτι που αντιβαίνει στην αρχή μας για διασπορά των πλοίων και των επιβατών σε νέους προορισμούς».
Οπως επεσήμανε η κυρία Δεληγιάννη, η CLIA εξετάζει τα διαφορετικά σενάρια με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εύρεση πραγματιστικής λύσης. Υπογράμμισε, δε, ότι «η εξαίρεση των πληρωμάτων είναι απαραίτητη για να μη θεωρείται ότι έχουν υπερβεί το όριο παραμονής τους στη Σένγκεν κατά τη διάρκεια των συμβολαίων τους».
Ζήτησα από την κυρία Δεληγιάννη να εξηγήσει εν συντομία τι ακριβώς είναι το νέο σύστημα.
«Το νέο σύστημα εισόδου – εξόδου είναι ουσιαστικά μια νέα κεντρική βάση δεδομένων της Ε.Ε. τηυν οποία διαχειρίζεται ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων Τεχνολογίας της Πληροφορίας Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (eu-LISA). Η περιπλοκότητα του συστήματος έχει παρατείνει την εφαρμογή του μέχρι τις αρχές του 2024 ενώ εξετάζεται περαιτέρω παράταση έως το 2025, μετά το πέρας των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι.
Ηδη τα αεροδρόμια διαθέτουν βιομετρικούς σαρωτές διαβατηρίων, αλλά μπορούν να ελέγξουν μόνο την εγκυρότητα του διαβατηρίου και να πραγματοποιήσουν ταυτοπροσωπία, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να υπολογίσουν τον χρόνο παραμονής στην Ε.Ε. ή το ιστορικό μετανάστευσης – αυτό θα είναι μια μοναδική δυνατότητα που θα δώσει το νέο σύστημα εισόδου – εξόδου».
Οπως ξεκαθάρισε η ίδια, «ο κλάδος της κρουαζιέρας στηρίζει τον σκοπό εισαγωγής των νέων συνοριακών μέτρων που είναι να αυξήσουν την ασφάλεια συνόρων και να καταπολεμήσουν την παράνομη μετανάστευση. Ωστόσο, ο κλάδος υποστηρίζει ότι η περιπλοκότητα της κρουαζιέρας πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την εφαρμογή, μέσω της εξέτασης των διαφορετικών σεναρίων προκειμένου να μην επηρεαστεί η λειτουργία της κρουαζιέρας και ως εκ τούτου η εμπειρία του επιβάτη».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τον περασμένο Οκτώβριο τον Πρακτικό Οδηγό για τους Συνοριοφύλακες (Schengen Handbook), ο οποίος εξετάζει τα διαφορετικά σενάρια και συμβουλεύει τα κράτη-μέλη για τον βέλτιστο τρόπο εφαρμογής του συστήματος.
Για τον κλάδο της κρουαζιέρας διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι το σενάριο όπου θα εφαρμόζεται καθολικά το σύστημα αφορά δρομολόγια που ξεκινούν ή καταλήγουν σε λιμάνια εκτός της Ζώνης Σένγκεν.
Η κυρία Δεληγιάννη τόνισε η θέση της CLIA και των εταιρειών κρουαζιέρας-μελών της για την εφαρμογή του συστήματος στον χώρο της κρουαζιέρας συνοψίζεται στα εξής έξι σημεία:
■ Η εφαρμογή πρέπει να είναι αρμονική ανά τα κράτη-μέλη, καθώς τυχόν αποκλίσεις θα περιπλέξουν περαιτέρω την κατάσταση.
■ Το σύστημα να μην εφαρμόζεται σε δρομολόγια με λιμάνια transit εκτός Σένγκεν, όπου οι επιβάτες αποβιβάζονται μόλις για λίγες ώρες για τις εκδρομές τους.
■ Πρέπει να αποφευχθούν καθυστερήσεις κατά την επιβίβαση μέσω εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων των Πυλών Αυτοματοποιημένων Συνοριακών Ελέγχων (Automated Border Control -ABC- gates), και διαχωρισμός των επιβατών κρουαζιέρας τρίτων χωρών προκειμένου η διαδικασία να παραμείνει απρόσκοπτη και να μην επηρεαστεί η εμπειρία του επιβάτη.
■ Τα λιμάνια πρέπει να εξοπλιστούν για να συνεχίσουν να θεωρούνται συνοριακά σημεία.
■ Το σύστημα να μην εφαρμόζεται στα μέλη του πληρώματος παρά μόνο στην αρχή και στο τέλος του συμβολαίου τους.
■ Η συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, εταιρειών κρουαζιέρας, λιμανιών και συνοριοφυλάκων, είναι απαραίτητη για την επιτυχή εφαρμογή του συστήματος.
«Ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμοστεί το σύστημα μπορεί να αλλάξει τον χάρτη της κρουαζιέρας όπως τον ξέρουμε σήμερα, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία συνορεύει με χώρες εκτός Σένγνεν», τόνισε η διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Διεθνούς Ενωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας, για να καταλήξει:
«H CLIA συνεχίζει να μεταφέρει τις θέσεις των εταιρειών κρουαζιέρας στην Ομάδα Εργασίας για τους Μεταφορείς της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες και σε εθνικά φόρα, σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη και όλους τους φορείς».
