Η κόντρα που ξέσπασε στην Πάτρα με αφορμή τα μηνύματα για τις εκκενώσεις έφερε στην επιφάνεια την πλημμελή άσκηση καθηκόντων απ’ όσους ασχολούνται με τον τριψήφιο αριθμό
«Κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξαιτίας δασικών πυρκαγιών και οδηγίες για τη σύνταξη ειδικών σχεδίων στα πλαίσια εφαρμογής του άρθ. 23 παρ. 4 του Ν. 4662/2020», είναι το θέμα της κατεπείγουσας οδηγίας που εστάλη στις 18/04/2023 από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με αριθμό πρωτοκόλλου A1161, προς όλους τους φορείς οι οποίοι έχουν υποχρέωση να συμβάλουν στην απομάκρυνση των πολιτών από περιοχές που κινδυνεύουν άμεσα από εξελισσόμενες πυρκαγιές.
Πρόκειται επί της ουσίας για οδηγίες προς την τοπική αυτοδιοίκηση, τις αστυνομικές και πυροσβεστικές αρχές, προς τους επαγγελματικούς κλάδους που δραστηριοποιούνται σε κάθε περιοχή και γενικά σε όποιον μπορεί να παίξει ρόλο στην ασφαλή εκκένωση ενός οικισμού. Η κόντρα που ξέσπασε στην Πάτρα με αφορμή τα μηνύματα του «112» για τις εκκενώσεις έφερε στην επιφάνεια την πλημμελή άσκηση καθηκόντων απ’ όσους ασχολούνται με τον τριψήφιο αριθμό. Ανέδειξε επίσης την πρεμούρα της να απομακρύνουν τον κόσμο, όχι για να μη χαθούν ανθρώπινες ζωές, αλλά για να μη χρεωθούν εκείνοι οποιαδήποτε απώλεια.
«Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, αρμόδιο όργανο για την εισήγηση του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης των πολιτών από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξαιτίας δασικής πυρκαγιάς είναι ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου», όπως αναφέρει μεταξύ άλλων η οδηγία.
Σε κάθε περίπτωση, η εισήγηση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών, δεδομένων και των κινδύνων που διατρέχουν οι πολίτες κατά την υλοποίησή της, θα πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια που αφορούν την αναμενόμενη εξέλιξη της δασικής πυρκαγιάς και τις δυνατότητες περιορισμού και ελέγχου της.
Στη συνέχεια της οδηγίας αναφέρονται λεπτομέρειες οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ασφαλή απομάκρυνση των πολιτών από τις περιοχές που κινδυνεύουν. Λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με τα ενδεχόμενα ΜΜΜ τα οποία απαιτούνται με την ασφαλή οδική διέξοδο, ακόμα και για την εκκένωση μέσω θαλάσσης.
Η ενημέρωση των πολιτών γίνεται μέσω μηνυμάτων από το «112». Με εντολές για την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουν όταν καλούνται να εκκενώσουν μία περιοχή που κινδυνεύει. Μόνο που οι χειριστές του τριψήφιου αριθμού και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς δεν έχουν υποχρέωση να ζητούν μόνο την προληπτική απομάκρυνση των πολιτών, αλλά, σύμφωνα με όσα αναγράφονται στη σελίδα 17 της οδηγίας, οφείλουν να κάνουν και κάτι άλλο.
Έχουν ως αποστολή να επιδείξουν και «τη φροντίδα για την επιστροφή των πολιτών που απομακρύνθηκαν και διαμένουν μόνιμα ή προσωρινά στην περιοχή». Ποιος μπορεί να γνωρίζει πότε διαγράφεται ο κίνδυνος; Υπάρχει πολίτης που μπορεί να διαβεβαιώσει ότι εξέλειψε κάθε πιθανότητα αναζωπύρωσης ή, έστω, ότι έσβησε και το τελευταίο καντηλάκι;
Οι αρμόδιοι του «112» αλλά και οι εμπλεκόμενοι φορείς, είτε μιλάμε για την ΕΛ.ΑΣ. είτε για το ΠΣ ή ακόμα και την τοπική αυτοδιοίκηση, αγνοούν πλήρως την υποχρέωσή τους να ενημερώσουν τους πολίτες ότι μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους. Όσο είδατε εσείς κάποια μέριμνα για την ομαλή επιστροφή των κατοίκων, άλλο τόσο την είδαμε κι εμείς.
Από μία έρευνα που κάναμε, το «112» λειτούργησε και για την επάνοδο του κόσμου μόνο το 2023 στη Ρόδο. Προφανώς, επειδή ανάμεσα στους εκατοντάδες ντόπιους απομακρύνθηκαν από τα καταλύματά τους και χιλιάδες τουρίστες. Μόνο τότε εδέησαν οι χειριστές του «112» να στείλουν SMSεπιστροφής με την ενημέρωση ότι εξέλειψε ο κίνδυνος από τη φωτιά.
«Τερματισμός επιμέρους δράσεων και αποκλιμάκωση εμπλεκομένων φορέων, μετά από σχετική απόφαση του Δημάρχου», αναφέρει η οδηγία στη σελίδα 19 και καθιστά σαφές ότι «στις περιπτώσεις που εκδοθεί μήνυμα μαζικής και γεωστοχευμένης προειδοποίηση πολιτών (μηνύματα έκτακτης ανάγκης 112) ενημέρωσης των πολιτών για τη λήψη απόφασης οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών, ο αρμόδιος Δήμαρχος θα πρέπει να ενημερώνει τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας σχετικά με τη λήξη του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών, προκειμένου για την έκδοση δεύτερου αντίστοιχου μηνύματος ενημέρωσης των πολιτών (μήνυμα έκτακτης ανάγκης 112) για την ασφαλή επιστροφή στις οικίες τους».
Τη σαφή εντολή, όμως, την αγνοούν όλοι εμπλεκόμενοι. Αν και στέλνουν σωρηδόν μηνύματα για εκκενώσεις περιοχών όταν εκδηλώνεται μια επικίνδυνη πυρκαγιά, για την επιστροφή του κόσμου δεν λαμβάνεται η παραμικρή μέριμνα. Κι όπως συμβαίνει συνήθως, ο ένας θα ρίχνει το μπαλάκι στον άλλον. Ο αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος θα ισχυρίζεται ότι ενημέρωσε τον δήμαρχο πως εξέλειψε ο κίνδυνος, ο αιρετός της τοπικής αυτοδιοίκησης θα πετάξει το μπαλάκι στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και πάει λέγοντας. Η ουσία δεν αλλάζει. Οι εμπλεκόμενοι τρέχουν για να μην τους τύχει νέο… Μάτι στη βάρδια τους και αδιαφορούν για τις ώρες επιστροφής των πολιτών στα σπίτια τους ή στα καταλύματά τους. Κάπως έτσι προκαλείται και η σύγχυση, με τον κόσμο να απομακρύνεται για ελάχιστα λεπτά και έπειτα να επιστρέφει, επειδή ξέρει ότι δεν υπάρχει έγκαιρη και σωστή ενημέρωση για την επάνοδό του στην κατοικία του…
ΜΠΑΜ
