Ο κορονοϊός σημάδεψε καίρια τη ζωή μας, υγειονομικά, ψυχολογικά και οικονομικά. Η δημοσκόπηση που δημοσιεύει σήμερα και αύριο η «Π» αποτυπώνει τις συνέπειες έτσι όπως τις βίωσαν και τις βιώνουν οι πολίτες της Δυτικής Ελλάδας.
Η δημοσκόπηση έχει την αισιόδοξη πλευρά της. Μεγάλο μέρος της κοινωνίας προτάσσει θετικό ή ουδέτερο πρόσημο στις απαντήσεις του, αλλά οι πολίτες που δηλώνουν ανησυχία για το παρόν και το μέλλον, είναι πολύ. Το βέβαιο είναι ότι θα συνεχίσουμε να ζούμε με μάσκες και προφυλάξεις για καιρό, ενώ εμφανιζόμαστε διχασμένοι σε ζητήματα τρόπου ζωής. Αλλοι υιοθέτησαν καλές συνήθειες στο δωδεκάμηνο και λένε να τις κρατήσουν και άλλοι υποφέρουν από άγχος και μελαγχολία λόγω της αποστασιοποίησης.
ΜΕΡΟΣ Α: H ζωή ένα χρόνο μετά τον Covid-19
1. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η κρίση του κορωνοϊού;
Από την ερώτηση: «Κατά τη γνώμη σας σε ποιο στάδιο της κρίσης του κορωνοϊού βρισκόμαστε;»
Γράφημα 1
| ΣΤΑΔΙΟ ΚΡΙΣΗΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΥ | ||
| DATARC
Μάιος ’21 |
ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ
Μαρ ’21 |
|
| Τα χειρότερα έχουν περάσει | 51,8 | 54,5 |
| Έρχονται δυσκολότερες ημέρες | 39,7 | 36,2 |
| ΔΓ/ΔΑ | 8,5 | 9,3 |
Πίνακας 1
Κάτι περισσότερο από ένα χρόνο από την έναρξη της πανδημίας στην χώρα μας και μετά από ένα δεύτερο ολικό lockdown που διήρκησε κάτι παραπάνω από έξι μήνες παρουσιάζουμε το πρώτο μέρος της έρευνας στο πλαίσιο της οποίας καταγράψαμε σκέψεις, απόψεις και συνήθειες των πολιτών της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες καθημερινότητας που έχουν διαμορφωθεί.
Κάτι περισσότερο από ένας στους δυο πολίτες (51,8%) της ΠΔΕ πιστεύουν ότι τα χειρότερα της κρίσης που δημιούργησε ο κορωνοϊός έχουν περάσει ενώ το 39,7% θεωρούν ότι πρόκειται να έρθουν δυσκολότερες ημέρες. Λιγότερο αισιόδοξοι για το μέλλον παρουσιάζονται οι πολίτες που ανήκουν στην εργατική και μικρομεσαία τάξη και ειδικότερα όσοι εργάζονται είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε ως εργάτες αφού προβλέπουν ότι θα έρθουν δυσκολότερες ημέρες. Ίδια είναι η εικόνα που καταγράφεται πανελλαδικά από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη διαΝΕΟσις το Μάρτιο.
2. Η υγεία των πολιτών ένα χρόνο μετά
Από την ερώτηση: «Σε σχέση με ένα χρόνο πριν θα λέγατε ότι η υγεία σας σήμερα είναι καλύτερη, ίδια ή χειρότερη;»
Διάγραμμα 1
| ΥΓΕΙΑ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ | ||||
| 17-24
ετών |
25-44
ετών |
45-64
ετών |
65+
ετών |
|
| Καλύτερη | 25,4 | 6,9 | 10,8 | 13,6 |
| Ίδια | 70,4 | 77,9 | 73,5 | 68,2 |
| Χειρότερη | 4,2 | 15,3 | 15,7 | 18,2 |
Πίνακας 2
Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι παρά την εξάπλωση της πανδημίας και της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων, η πλειονότητα των πολιτών δηλώνουν ότι η κατάσταση της υγείας του σε σχέση με ένα χρόνο πριν παραμένει αμετάβλητη (73,7%). Οι υπόλοιποι πολίτες της Περιφέρειάς μας μοιράζονται σε αυτούς που δηλώνουν ότι η υγεία τους σε σχέση με πέρυσι είναι καλύτερη (12,5%) και σε αυτούς που δηλώνουν ότι είναι χειρότερη (13,8%). Καθοριστικός παράγοντας για την κατάσταση της υγείας των πολιτών αναδεικνύεται η ηλικία, καθώς οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας δηλώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό επιδείνωση ενώ οι πολίτες νεότερης ηλικίας (17-24 ετών) δηλώνουν μεγαλύτερο ποσοστό καλυτέρευσης.
Για τους πολίτες, των οποίων βελτιώθηκε η υγεία τους σε σχέση με πέρυσι, συνέβαλλε θετικά η καθιέρωση γενικά νέων καλών συνηθειών κατά τη διάρκεια της καραντίνας (35,4%), το 31,8% έβαλε στην καθημερινότητα του την άσκηση, ενώ για την προστασία του από τον ιό το 31,5% έχει προβεί σε περισσότερες ενέργειες πρόληψης και προστασίας της υγείας του. Το αυξημένο επίπεδο άγχους και φόβου και ο εγκλεισμός για το 59,9%, η αύξηση του βάρους για το 25,8%, αλλά και η παύση των δραστηριοτήτων γυμναστικής για το 24,2% καταγράφονται ως οι κυριότεροι λόγοι επιδείνωσης της υγείας των πολιτών.
3. Επαγγελματική κατάσταση ένα χρόνο μετά
Από την ερώτηση: «Σε σχέση με ένα χρόνο πριν θα λέγατε ότι τα επαγγελματικά σας σήμερα είναι σε:»
Γράφημα 2
| ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ | ||||
| 17-24
ετών |
25-44
ετών |
45-64
ετών |
65+
ετών |
|
| Καλύτερη κατάσταση | 4,9 | 17,1 | 4,3 | – |
| Ίδια κατάσταση | 44,3 | 49,6 | 55,7 | 55,6 |
| Χειρότερη κατάσταση | 50,8 | 33,3 | 40,0 | 44,4 |
Πίνακας 3
Ένα τμήμα του πληθυσμού, τον χρόνο αυτό της υγειονομικής κρίσης, ήρθε αντιμέτωπο με διαφορετικές εργασιακές συνθήκες ή ακόμα και απώλεια της εργασίας του. Στην έρευνα καταγράφεται ένα ποσοστό 39,6% του πληθυσμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε χειρότερη εργασιακή κατάσταση συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο, με τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους εργάτες και γενικότερα με πολίτες νεαρής ηλικίας να είναι σε δυσμενέστερη θέση. Σταθερά στην ίδια εργασιακή κατάσταση δηλώνει το 50,4% του πληθυσμού ενώ για μόλις το 10% η κατάσταση έχει βελτιωθεί.
4. Οικονομική κατάσταση ένα χρόνο μετά
Από την ερώτηση: «Σε σχέση με ένα χρόνο πριν θα λέγατε ότι τα οικονομικά σας σήμερα είναι σε:»
Γράφημα 3
Η επιδείνωση της επαγγελματικής κατάστασης του πληθυσμού, όπως είναι αναμενόμενο, έχει οδηγήσει στην επιδείνωση των οικονομικών των νοικοκυριών της ΠΔΕ. Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό του 41,2% των πολιτών που δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι χειρότερη συγκριτικά με το 2020. Η οικονομική κατάσταση για ένα στα δύο νοικοκυριά (50,5%) βρίσκεται σταθερά στα ίδια επίπεδο με πριν από ένα χρόνο ενώ μόλις το 8,3% ότι είναι σε καλύτερη κατάσταση.
5. Νέες συνήθειες που έφερε η πανδημία
Από τις ερωτήσεις: «Ποιες νέες συνήθειες αποκτήσατε κατά τη διάρκεια του lockdown;» & «Ποιες από τις παραπάνω συνήθειες θα διατηρήσετε/διατηρήσατε και μετά τη λήξη της καραντίνας;»
Γράφημα 4
| ΝΕΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ | ||
| ΑΠΟΚΤΗΣΗ | ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ | |
| Φοράω μάσκα όταν βρίσκομαι σε χώρους με κόσμο | 71,8 | 31,1 |
| Δεν χαιρετώ με χειραψία ή αγκαλιά – κρατώ αποστάσεις | 54,9 | 22,5 |
| Πλένω τα χέρια μου ανελλιπώς | 50,8 | 39,7 |
| Χρησιμοποιώ αντισηπτικό για την απολύμανση των χεριών μου | 49,1 | 31,9 |
| Πηγαίνω βόλτες σε πάρκα, πλατείες | 32,4 | 23,1 |
| Απολυμαίνω χώρους του σπιτιού | 22,2 | 15,5 |
| Mαγειρεύω (περισσότερο) σπίτι | 20,0 | 14,9 |
| Καφέ στο παγκάκι | 19,4 | 7,7 |
| Ασκούμαι καθημερινά/τρέχω/περπατώ | 18,1 | 14,8 |
| Κάνω βόλτες/ άσκηση με το ποδήλατο | 9,0 | 7,6 |
| Αύξησα την αγορά έτοιμου φαγητού (delivery) | 5,2 | 2,2 |
| Ψωνίζω από το σουπερμάρκετ με delivery | 4,9 | 2,5 |
| Δεν έχει αλλάξει κάτι | 3,5 | |
Πίνακας 4
Αδιαμφισβήτητα, τον τελευταίο χρόνο όλοι οι πολίτες κλήθηκαν να προσαρμοστούν σε μια νέα καθημερινότητα που επέφερε σημαντικές αλλαγές στις συνήθειες τους και στην κοινωνική τους ζωή.
Η χρήση της μάσκας στους χώρους με κόσμο είναι η νέα συνήθεια που απέκτησε 7 στους 10 πολίτες της ΠΔΕ. Το ποσοστό αυτό είναι αξιοσημείωτο λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική και όλους τους πολίτες. Επίσης, σημαντικό είναι το εύρημα ότι μόλις το 31,1% των πολιτών δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να φορούν την μάσκα σε μέρη με κόσμο με την λήξη της καραντίνας. Λίγο παραπάνω από ένας στους δύο σταμάτησε να χαιρετά με χειραψία ή να αγκαλιάζει, συνήθεια που θα διατηρήσει ένας στους πέντε.
Στην έρευνα επίσης καταγράφηκε ότι μόλις ένας στους δυο τηρεί σχολαστικά τα βασικά προβλεπόμενα μέτρα προστασίας από τον covid-19 που αφορούν το πλύσιμο των χεριών και τη χρήση αντισηπτικού, ενώ και μετά τη λήξη της καραντίνας σχεδόν τρεις στους δέκα πολίτες θα συνεχίσουν να τα ακολουθούν. Ακόμη μικρότερο είναι το ποσοστό σχετικά με την απολύμανση του σπιτιού με το 22,2% να δηλώνει ότι πλέον απολυμαίνει το σπίτι του και το 15,5% να δηλώνει πως θα διατηρήσει αυτή τη συνήθεια.
Εκτός από τις συνήθειες που αφορούν στην προστασία της υγείας, οι πολίτες απέκτησαν και κοινωνικές συνήθειες κατά την διάρκεια της καραντίνας. Το 32,4% των πολιτών ξεκίνησαν να πηγαίνουν βόλτες σε πάρκα και πλατείες ενώ το 18,1% να κάνουν βόλτες/ άσκηση με το ποδήλατο και οι περισσότεροι διατηρούν αυτή τη συνήθεια και μετά την λήξη της καραντίνας.
6. Επίσκεψη σε εμπορικό κατάστημα
Από την ερώτηση: «Τώρα που άνοιξαν τα εμπορικά καταστήματα σκοπεύετε να επισκεφθείτε κάποιο για να κάνετε τις αγορές σας;»
Γράφημα 5
Η εμπορική αγορά επαναλειτουργεί μετά από παρατεταμένο κλείσιμο, με μικρά διαλλείματα, και η έρευνα αποτυπώνει ότι ένας στους δυο πολίτες έχει σκοπό να επισκεφθεί ένα φυσικό κατάστημα για τις αγορές του, ενώ το 20,5% δηλώνει ότι περιορίζεται μόνο στις απαραίτητες μετακινήσεις λόγω της πανδημίας. Το 20% των πολιτών δεν θα κάνει αγορές είτε για οικονομικούς λόγους είτε γιατί έχει περιορίσει τις κοινωνικές του επαφές ενώ το 7,3% δηλώνουν ότι έχουν ήδη κάνει τις αγορές τους από το διαδίκτυο.
Η πρόθεση να επισκεφθούν τα εμπορικά καταστήματα για τις αγορές τους καταγράφεται περισσότερο σε πολίτες νεαρής ηλικίας που εργάζονται ή είναι φοιτητές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο λόγος που κάποιες γυναίκες δεν θα επισκεφθούν εμπορικά καταστήματα είναι ο φόβος της μετάδοσης του ιού ενώ οι λόγοι για τους άνδρες είναι οικονομικοί και η περιορισμένη κοινωνική ζωή.
| ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ & ΗΛΙΚΙΑ | ||||||
| ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | 17-24
ετών |
25-44
ετών |
45-64
ετών |
65+
ετών |
|
| Ναι | 50,3 | 51,9 | 66,2 | 54,8 | 45,9 | 34,8 |
| Όχι, λόγω του covid-19 περιορίζομαι μόνο στις απαραίτητες μετακινήσεις | 12,7 | 27,8 | 15,5 | 17,5 | 22,4 | 28,8 |
| Όχι, έχω κάνει τις αγορές που επιθυμούσα μέσω διαδικτύου | 9,2 | 5,3 | ,0 | 12,7 | 8,2 | 4,5 |
| Όχι, δεν κάνω αγορές αφού δεν έχω κοινωνική ζωή (επισκέψεις σε φίλους, για καφέ ή φαγητό κ.α.) | 14,5 | 5,9 | 14,1 | 3,2 | 9,2 | 19,7 |
| Όχι, για οικονομικούς λόγους | 13,3 | 9,1 | 4,2 | 11,9 | 14,3 | 12,1 |
Πίνακας 5
7. Συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις
Από την ερώτηση: «Εάν σας καλέσουν σε κοινωνική εκδήλωση θα παρευρεθείτε;»
Γράφημα 6
Καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας, οι κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμοι, βαπτίσεις κλπ) αποτέλεσαν εστίες υπερμετάδοσης σε πολλές περιοχές ανά την Ελλάδα, γεγονός που έκανε πολλούς πολίτες επιφυλακτικούς στο να παρευρεθούν σε αυτές. Αυτό επιβεβαιώνεται και στην έρευνα, με το 52,8% των πολιτών να έχουν αρνητική πρόθεση για να παρευρεθούν σε κάποια κοινωνική εκδήλωση, περισσότερο άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας και ειδικά αυτοί που είναι άνω των 65 ετών δηλώνουν σίγουροι ότι δεν θα παρευρεθούν. Βέβαια, το 47,2% δηλώνουν ότι εάν τους καλέσουν σε κάποια κοινωνική εκδήλωση θα παρευρεθούν, με σιγουριά όμως μόλις το 14%.
8. Συμμετοχή στα Γυμναστήρια
Από την ερώτηση: «Εάν ανοίξουν τα γυμναστήρια θα πάτε;»
Γράφημα 7
Ύστερα από 7 μήνες υποχρεωτικής αναστολής της λειτουργίας των γυμναστηρίων λόγω της πανδημίας, το 54,8% θα ήθελαν να αρχίσουν και πάλι την άσκηση τους, ενώ το 45,2% θα το αποφύγει για λόγους προστασίας από τον covid. Θετικά βλέπουν τη συμμετοχή τους στα γυμναστήρια περισσότερο οι άνδρες έναντι των γυναικών καθώς και τα άτομα νεαρής ηλικίας.
| ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ & ΗΛΙΚΙΑ | ||||||
| ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | 17-24
ετών |
25-44
ετών |
45-64
ετών |
65+
ετών |
|
| Ναι | 62,6 | 46,4 | 74,4 | 55,0 | 39,5 | 37,5 |
| Όχι, λόγω του covid-19 | 37,4 | 53,6 | 25,6 | 45,0 | 60,5 | 62,5 |
Πίνακας 6
Ταυτότητα της έρευνας
ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση των απόψεων της κοινής γνώμης σε θέματα επικαιρότητας για τον 1 χρόνο που συμπληρώθηκε από την εμφάνιση της πανδημίας, για λογαριασμό της εφημερίδας ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ – ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ: Τυχαίο δείγμα 368 ανδρών και γυναικών 17 ετών και άνω. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΤΑΘΜΙΣΗΣ: Το δείγμα σταθμίστηκε εκ των υστέρων ως προς το φύλο και την ηλικία. ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: 20/4-24/5/2021. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Ποσοτική έρευνα με συνδυασμό διαδικτυακής (CAWI) και τηλεφωνικών συνεντεύξεων με δομημένο ερωτηματολόγιο. ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία “Data Consultants” [Α.Μ. ΕΠΙΧ. ΔΗΜΟΣΚΠ.-ΤΜΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ Ε.Σ.Ρ.2, Α.Μ. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ Αρχής προστ. Ατομ. Δεδ. Ν 472/1997:817]. H “Data Consultants” είναι μέλος του ο ΣΕΔΕΑ και μέτοχος της Ελεγκτικής Εταιρείας Δημοσκοπήσεων και Ερευνών Κοινής Γνώμης.
Σημείωση: Για λόγους σύγκρισης παρουσιάζονται ευρήματα από την πανελλαδική έρευνα της διαΝΕΟσις: 02-08/03/2021 σε δείγμα 1.103 ατόμων
