Κοινωνικά δίκτυα, influencers, τεχνητή νοημοσύνη και ολίγη… τρομοκρατία. Αυτοί ήταν οι… πρωταγωνιστές της υπόθεσης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών η οποία εκπροσώπησε την Ελλάδα στον Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Γύρο του Διεθνούς Διαγωνισμού Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο των ΜΜΕ και των τεχνολογιών της πληροφορίας στην κοινωνία Price Media Law Moot Court Competition.
Η ομάδα των τεσσάρων προπτυχιακών φοιτητριών έφτασε στον ευρωπαϊκό τελικό που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι, ανταγωνίστηκε μερικά από τα καλύτερα πανεπιστήμια στους περιφερειακούς γύρους της Ευρώπης (Cambridge, Oxford, University of Vienna, University of Luxembourg), κατάφερε να λάβει από τις πιο υψηλές βαθμολογίες, και εν τέλει προκρίθηκε για τον παγκόσμιο τελικό γύρο που θα πραγματοποιηθεί στην Οξφόρδη στις 15-19 Απριλίου.
Την ομάδα αποτελούν η Υρώ Παπαβασιλείου (φοιτήτρια στο δεύτερο έτος), η Ιωάννα Λυμιώτη (φοιτήτρια στο τέταρτο έτος) και οι Ηλιάννα Μαλανδράκη (κόρη του δημάρχου Πλατανιά Γιάννη Μαλανδράκη και της εκπαιδευτικού Βάννας Νικηφοράκη) και Νάνσυ Πατέλη (φοιτήτριες του τρίτου έτους) υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση της αναπληρώτριας καθηγήτριας Ευρωπαϊκού Δικαίου Ρεβέκκας – Εμμανουέλας Παπαδοπούλου και του αναπληρωτή καθηγητή Διεθνούς Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών Γιώργου Κυριακόπουλου. Κόοουτς και βοηθός στην προετοιμασία της ομάδας ήταν η επί πτυχίω φοιτήτρια Ελένη Ράδοβιτς, η οποία υπήρξε μέλος της ομάδας του 2022.
«Η εμπειρία αυτή ήταν άκρως αφυπνιστική σε πολλούς τομείς» λέει στα «ΝΕΑ» η Υρώ Παπαβασιλείου, το νεαρότερο μέλος της ομάδας. «Συνειδητοποιείς πόσο μεγάλο δίκτυο είναι αυτό της Νομικής. Ερχεσαι σε επαφή με σχολές από διάφορα πανεπιστήμια και χώρες, βλέπεις την οπτική τους και καταλαβαίνεις ότι, εν τέλει, συμβαδίζετε. Δεν είναι πια ξένο το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, για παράδειγμα, είσαι μαζί του, έχετε κοινό σκοπό. Είναι επίσης πάρα πολύ καλό το ότι μάθαμε να γράφουμε δικόγραφα, μπήκαμε στον ρόλο του δικηγόρου, της νομικής έρευνας, ώστε να προσφέρουμε στη συζήτηση που υπάρχει». Οπως μας εξηγεί, ένα από τα θέματα που κλήθηκαν να διερευνήσουν ενώπιον του Παγκόσμιου δικαστηρίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν και το αν η ΑΙ έχει δικαιώματα (πόσο επίκαιρο ερώτημα, αλήθεια).
«Από την άλλη, ήταν και ψυχοφθόρο» συνεχίζει η Υρώ. «Ολη η διαδικασία ήταν πάνω μας – από την αρχή ως το τέλος. Επί ένα εξάμηνο κάναμε έρευνα για την υπόθεση, αλλά και ταυτόχρονα ψάχναμε χορηγούς (δεν χρηματοδοτούμαστε από το πανεπιστήμιο)». Η έλλειψη χρηματοδότησης, εξάλλου, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη συμμετοχή τους στους τελικούς της Οξφόρδης, όπου και τα έξοδα θα είναι μεγαλύτερα.
Η δύσκολη ακροαματική διαδικασία του Παρισιού
Όλα ξεκίνησαν από την ανακοίνωση του διαγωνισμού τον Σεπτέμβριο. Οι φοιτήτριες πέρασαν από διαδικασία επιλογής (βιογραφικό, συνεντεύξεις, βαθμολογίες κ.λπ.), διαμόρφωσαν την ομάδα τους, προετοίμασαν τα δικόγραφα και τα κατέθεσαν. Από τα 26 πανεπιστήμια, πέρασαν 12. Μετά τον διαγωνισμό στο Παρίσι (που περιελάμβανε ακροαματική διαδικασία), προκρίθηκαν πέντε ομάδες, οι οποίες θα ανταγωνιστούν την άνοιξη στην Οξφόρδη μερικά από τα καλύτερα πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο, όπως το Singapore Management University, το University of Chicago, το Georgetown University κ.τ.λ.
Δεν τις γέμισε άραγε άγχος η ακροαματική διαδικασία; «Φυσικά. Αλλά αν το κάνεις μια φορά, το απομυθοποιείς» λέει η Υρώ Παπαβασιλείου. «Σίγουρα χρειάζεται απίστευτο θάρρος το να μιλάς σε δικαστές – εγώ “έπαιζα” με μια δικαστίνα από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας. Υπήρχε και ένας καταξιωμένος δικαστής από την Ιρλανδία. Αλλά μετά καταλαβαίνεις ότι μπορείς να το κάνεις».
«Το κυρίως απαιτητικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας ήταν ο διάλογος με τους δικαστές» συμπληρώνει η Ηλιάννα Μαλανδράκη. «Επειδή είναι πολύ ενεργοί, οριακά έπαιζαν τον ρόλο του συνηγόρου του διαβόλου. Οι ερωτήσεις τους ήθελαν να σε δυσκολέψουν, να σε φτάσουν στα όριά σου. Εμάς, οι δικαστές μάς έδωσαν το σχόλιο ότι οι καλύτερές μας στιγμές ήταν όταν ακριβώς μας πίεζαν με ερωτήσεις, ότι δείξαμε ετοιμότητα».
Όπως σημειώνεται και στην ανακοίνωση της Σχολής: «Η ομάδα της Νομικής Σχολής έλαβε εξαιρετικά σχόλια για την επίδοσή της από τους βαθμολογητές των γραπτών υπομνημάτων και τους κριτές δικαστές στην προφορική διαδικασία, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε το εύρος και η ανθεκτικότητα των νομικών της ισχυρισμών, αλλά και η εις βάθος γνώση του διεθνούς δικαίου και του δικαίου των ΜΜΕ και των τεχνολογιών της πληροφορίας στην κοινωνία».
