Συχνά οι γονείς παραπονιούνται και ανησυχούν όταν τα παιδιά τους δεν τους λένε τίποτα για το πώς πήγε η μέρα τους. Συνήθως όμως τα παιδιά απαντούν μονολεκτικά στην ερώτηση «πώς ήταν στο σχολείο σήμερα;».
Υπάρχουν, κατά τους ειδικούς, ερωτήσεις πιο εύστοχες, που πυροδοτούν ουσιαστικές συζητήσεις. Όταν τα παιδιά αναστοχάζονται τις εμπειρίες τους, εξασκούν δεξιότητες όπως η συνειδητοποίηση των συναισθημάτων, η επίλυση προβλημάτων και η ενσυναίσθηση, και αναπτύσσουν μια νοοτροπία ανάπτυξης.
Ακολουθούν επτά ερωτήσεις που οδηγούν σε παραγωγικές συζητήσεις, ενώ παράλληλα βοηθούν τα παιδιά να γίνουν ψυχικά ισχυρότερα:
1. «Ποιο ήταν το καλύτερο μέρος της μέρας σου;»
Αυτή η ερώτηση ενθαρρύνει τα παιδιά να αναζητήσουν θετικά στοιχεία στο μυαλό τους. Για τα παιδιά που δεν τους αρέσει το σχολείο ή έχουν την τάση να επικεντρώνονται σε ό,τι πήγε στραβά, η απάντηση σε αυτή την ερώτηση τα βοηθά να αναπτύξουν αισιοδοξία και ευγνωμοσύνη, δύο παράγοντες που προστατεύουν την ψυχική υγεία.
Διατυπώστε την ερώτηση με βάση τη δική σας εμπειρία, λέγοντας: «Το καλύτερο μέρος της ημέρας μου ήταν η βόλτα που έκανα στο διάλειμμα του μεσημεριανού. Εσένα;». Το παιδί σας μπορεί να μοιραστεί ένα σημαντικό γεγονός που έκανε στο διάλειμμα.
2. «Από ποιο λάθος έμαθες σήμερα;»
Η ερώτηση αυτή «κανονικοποιεί» τα λάθη και ενθαρρύνει την υγιή ανάληψη κινδύνων. Το να μιλάμε ανοιχτά για τα λάθη μειώνει την ντροπή και βοηθά τα παιδιά να τα βλέπουν ως ευκαιρίες για ανάπτυξη.
Ρωτήστε με τόνο περιέργειας, όχι κριτικής: «Συνέβη κάτι σήμερα που θα έκανες διαφορετικά την επόμενη φορά;», κάτι που μπορεί να τα ωθήσει να πουν: «Ξέχασα το βιβλίο μου, οπότε θα το βάλω στην τσάντα μου απόψε για να μην το ξαναξεχάσω».
3. «Για ποιον ήσουν περήφανος σήμερα;»
Η ερώτηση αυτή στρέφει την προσοχή τους στους άλλους και καλλιεργεί την ενσυναίσθηση. Θα αποκτήσετε επίσης μια εικόνα για τις σχέσεις του παιδιού σας και για το τι εκτιμά.
Κάντε την ερώτηση πιο συγκεκριμένη ρωτώντας, για παράδειγμα: «Είδες κανέναν να προσπαθεί πολύ σκληρά για κάτι σήμερα;». Το παιδί σας μπορεί να μιλήσει για έναν φίλο που ήταν γενναίος ή μπορεί να επιδοκιμάσει τον εαυτό του και να πει: «Η φίλη μου ξέχασε το σνακ της, οπότε μοιράστηκα το δικό μου».
4. «Τι θα έκανε τη σημερινή μέρα καλύτερη;»
Αυτή η ερώτηση βοηθά τα παιδιά να αναγνωρίσουν συναισθήματα όπως η απογοήτευση χωρίς να κολλάνε σε αυτές τις εμπειρίες, ενώ ανοίγει τον δρόμο για την επίλυση προβλημάτων και τον προγραμματισμό.
Μπορείτε να ρωτήσετε με έναν διασκεδαστικό τρόπο, όπως: «Αν είχες ένα μαγικό ραβδί για να αλλάξεις ένα πράγμα από τη σημερινή μέρα, τι θα ήταν αυτό;». Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αναδυθούν δημιουργικές ιδέες, όπως: «Μακάρι να είχα περισσότερο χρόνο για τη ζωγραφιά μου, ώστε να τη φέρω στο σπίτι για να την τελειώσω».
5. «Ποιον βοήθησες σήμερα;»
Μπορείτε να ενθαρρύνετε τα παιδιά να υιοθετήσουν μια κοινωνική συμπεριφορά με ερωτήσεις όπως αυτή. Όταν τις κάνετε τακτικά, τα παιδιά αρχίζουν να αναζητούν ευκαιρίες για να βοηθήσουν και οι πράξεις καλοσύνης γίνονται δεύτερη φύση τους.
Ρωτήστε τα για μικρές πράξεις συνεισφοράς: «Πώς βοήθησες σήμερα;». Μπορεί να θυμούνται κάτι απλό, όπως «βοήθησα τον δάσκαλο να μοιράσει τα χαρτιά».
6. «Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον πράγμα που μάθατε σήμερα;»
Αυτό δίνει έμφαση στην περιέργεια και όχι στην ακαδημαϊκή επίδοση. Το να δείχνετε ενδιαφέρον για τη διαδικασία της μάθησης τροφοδοτεί τη δια βίου μάθηση.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να μιλήσουν για αυτά που έμαθαν εκτός από τα μαθήματά τους. Μπορεί να μοιραστούν μια διασκεδαστική πληροφορία, όπως «Έμαθα ότι ο δάσκαλός μου ξέρει να παίζει βιολί». Δείξτε ενδιαφέρον και κάντε συμπληρωματικές ερωτήσεις για να συνεχίσετε τη συζήτηση.
7. «Τι καινούργιο θα ήθελες να δοκιμάσεις;»
Αυτό ωθεί τα παιδιά να βγουν από τη ζώνη άνεσής τους και τα ενθαρρύνει να είναι θαρραλέα. Δεν χρειάζεται να νιώθουν καλά σε κάτι για να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο. Είναι μια μαθησιακή εμπειρία.
Αν το παιδί σας διστάζει να δοκιμάσει νέα πράγματα, ενθαρρύνετέ το να πειραματιστεί ρωτώντας το: «Υπάρχει κάποιος σύλλογος ή κάποια δραστηριότητα που θα ήθελες να δοκιμάσεις μια φορά;». Μπορεί να είναι πιο πρόθυμο να εξερευνήσει αν ξέρει ότι δεν χρειάζεται να το συνεχίσει για πάντα.
